AKTUALNOŚCI LEGISLACYJNE - CZERWIEC 2017

13 czerwca 2017 r. - na posiedzeniu Rady Ministrów rząd przyjął dwa projekty ustaw. Pierwszy to nowelizacja ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. Zakłada on, że od 1 września 2017 r. agencją płatniczą, realizującą zadania Unii Europejskiej w Polsce, będzie jedynie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Od 1 września 2017 r. zacznie także działać Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR), który zastąpi zlikwidowane: Agencję Rynku Rolnego (ARR) i Agencję Nieruchomości Rolnych (ANR). Oznacza to, że od 1 września 2017 r. ARiMR będzie odpowiedzialna za nowy program dla szkół, ale zadania agencji płatniczej dotyczące realizacji tego programu, od 1 września 2017 r. będą wykonywane przez KOWR jako zadania delegowane (zgodnie z ustawą o ARiMR). Drugim z przyjętych projektów jest nowelizacja ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia. Projekt przewiduje, że administratorami danych związanych z rejestrami medycznymi będą podmioty, które prowadzą te rejestry. Obecnie minister zdrowia może tworzyć i prowadzić rejestry medyczne lub tworzyć i zlecać ich prowadzenie podmiotom wykonującym działalność leczniczą, jednostkom podległym lub nadzorowanym przez siebie. W praktyce, w większości przypadków, minister zdrowia zleca prowadzenie rejestrów innym podmiotom, co wiąże się z koniecznością dokonania zmian w ich funkcjonowaniu. Katalog podmiotów, którym można powierzyć prowadzenie rejestrów medycznych rozszerzono o Narodowy Fundusz Zdrowia. Zgodnie z projektem, na żądanie ministra zdrowia podmioty prowadzące rejestry medyczne będą musiały nieodpłatnie przekazywać dane z tych rejestrów. Projekt nowelizacji ustawy jednoznacznie przesądza, że elektroniczna dokumentacja medyczna może być prowadzona również poza Systemem Informacji Medycznej, tj. niezależnie od uruchomienia platformy P1, służącej m.in. wymianie elektronicznej dokumentacji medycznej. Konsekwencją przesunięcia terminu realizacji Projektu P1 „Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i udostępnienia Zasobów Cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych” jest ustalenie nowych terminów na wypełnienie przez podmioty prowadzące działalność leczniczą obowiązku elektronicznego wystawiania recept (tj. od 1 stycznia 2020 r.) i skierowań (tj. od 1 stycznia 2021 r.) oraz prowadzenia pozostałej elektronicznej dokumentacji medycznej (tj. od 1 stycznia 2019 r.) i jej wymiany, za pośrednictwem P1 (tj. od 1 stycznia 2021 r.).

Na tym samym posiedzeniu rząd podjął także uchwałę w sprawie realizacji Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej „100 Mega na 100-lecie”. Rząd postanowił, że w latach 2018-2020 tworzona będzie Ogólnopolska Sieć Edukacyjna (OSE). Będzie to telekomunikacyjna sieć łącząca jednostki oświatowe, która zapewni im powszechny i bezpłatny dostęp do usług i zasobów cyfrowych. Kolejne szkoły będą sukcesywnie podłączane do sieci OSE:

• w 2018 r. – 1,5 tys. lokalizacji;

• w 2019 r. – do 12,7 tys. lokalizacji;

• w 2020 – do 19,5 tys. lokalizacji – wartość docelowa.

W ramach OSE możliwy ma być dostęp do szybkiego Internetu o przepustowości 100 Mb/s. Koszty utworzenia oraz funkcjonowania OSE (w tym dostarczania usług szkołom) zostaną pokryte z budżetu państwa oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.

9 czerwca br. zakończyło się dwudniowe, 43 posiedzenie Sejmu. W jego trakcie posłowie uchwalili 5 ustaw, które trafią teraz pod obrady Senatu. Wśród nich znalazła się nowelizacja ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Ustawa znosi konkursy na prezesów i członków kolegiów RIO, a także znacznie rozszerza uprawnienia nadzorcze Izb nad jednostkami samorządu terytorialnego. RIO będą nadzorować działalność JST nie tylko pod względem zgodności z prawem, ale także z uwzględnieniem gospodarności i rzetelności.

Do dalszych prac w Senacie trafi także nowelizacja ustawy o prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnym. Ta dostosowuje Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do obowiązującej od 1 stycznia 2017 r. ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa dotyczy uzupełnienia uprawnień Prokuratorii Generalnej o możliwość podjęcia czynności przed sądami administracyjnymi za organy administracji rządowej, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz podmiot reprezentujący Skarb Państwa.

Natomiast do dalszych prac w komisjach sejmowych trafi m.in. rządowy projekt ustawy o komornikach sądowych (druk nr 1582), który dotyczy zwiększenia nadzoru nad komornikami, który w ocenie rządu pozwoli radykalnie ograniczyć liczbę nieprawidłowości związanych z czynnościami komorniczymi. A także projekt ustawy o kosztach komorniczych (druk nr 1581) wprowadza przejrzyste zasady finansowania systemu egzekucji sądowej oraz rozwiązania motywujące dłużników do dobrowolnej spłaty zobowiązań stwierdzonych tytułami egzekucyjnymi.

Z kolei rządowym projektem nowelizacji ustawy o opłatach abonamentowych oraz o radiofonii i telewizji i poselskim projektem nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz uchyleniu ustawy o opłatach abonamentowych zajmą się posłowie z sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

KOMISJE SEJMOWE

8 czerwca br. sejmowa Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpatrzyła Informację Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli systemu gospodarowania przestrzenią gminy jako dobrem publicznym. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli funkcjonujący system planowania i zagospodarowania przestrzennego nie zapewnia racjonalnego gospodarowania przestrzenią jako dobrem publicznym. Polska przestrzeń jest źle zarządzana, a chaos i brak ładu przestrzennego negatywnie wpływają na szeroko rozumianą jakość życia mieszkańców. Główne zastrzeżenia dotyczą: nieskuteczności studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jako narzędzia kształtowania polityki przestrzennej, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego mają niewielki wpływ na zapewnianie ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju gmin, decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu przejęły podstawową rolę w procesie gospodarowania przestrzenią, co nie gwarantuje zachowania ładu i zrównoważonego rozwoju. Ponadto na obszarach, dla których uprzednio wydano decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku zmiany sposobu gospodarowania przestrzenią poprzez uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powstaje ryzyko znacznego wzrostu wartości roszczeń odszkodowawczych wobec gminy.

7 czerwca br. sejmowe komisje Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpatrzyły senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (druk nr 1538). Projekt ma na celu uregulowanie kwestii usunięcia obiektów takich jak: pomniki, kopce, obeliski, kolumny, rzeźby, posągi, popiersia, kamienie pamiątkowe, płyty i tablice pamiątkowe, napisy i znaki – upamiętniających lub propagujących komunizm lub inne ustroje totalitarne. Ponadto projekt zakłada objęcie zakazem nadawania nazw propagujących komunizm lub inne systemy totalitarne również jednostki organizacyjne takie jak szkoły, przedszkola, szpitale, placówki opiekuńczo-wychowawcze, instytucje kultury oraz instytucje społeczne. Komisje przyjęły poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym.

ORGANIZACJE SAMORZĄDOWE

ZWIĄZEK MIAST POLSKICH

8 czerwca br. prezes Związku Miast Polskich Zygmunt Frankiewicz skomentował poselskie propozycje rozszerzenia kompetencji kontrolnych Regionalnych Izb Obrachunkowych. - Rozszerzenie nadzoru Regionalnych Izba Obrachunkowych o kwestie gospodarności i rzetelności jest zmianą rewolucyjną. To w zasadzie zniesienie samorządności. Konstytucja określa samodzielność gminy oraz nadzór powołanych do tego instytucji państwa jedynie w zakresie zgodności podejmowanych decyzji z prawem. To jest fundamentalna sprawa. Wspólnota samorządowa – czyli wszyscy mieszkańcy danego obszaru – ma, zgodnie z Konstytucją, prawo decydować o sobie, a samorząd wykonuje zadania samodzielnie i na własną odpowiedzialność. Wybrane instytucje państwa sprawują oczywiście nadzór, ale nadzór ten polega na stwierdzaniu, czy decyzje samorządu są zgodne z obowiązującym wszystkich obywateli prawem. Ocena i nadzór merytoryczny należy dzisiaj do mieszkańców (w drodze wyborów i ewentualnych referendów) oraz radnych, którzy zgodnie z prawem sprawują również funkcje nadzorcze wobec wójta. To są sprawy zapisane wprost w Konstytucji. Niestety posłowie, ignorując głosy środowiska samorządowego, a nawet biura legislacyjnego Sejmu, o niezgodności tej propozycji z Konstytucją, postanowili wpisać do projektu ustawy o RIO ten zapis – ocenia Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP.

RADA MINISTRÓW

6 czerwca br. na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęto przedłożoną przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2018 r. Rząd proponuje, aby minimalne wynagrodzenie za pracę w 2018 r. wynosiło 2080 zł. Oznacza to wzrost o 80 zł (4 proc.) w stosunku do 2017 r. Jednocześnie Rada Ministrów proponuje, aby minimalna stawka godzinowa w 2018 r. wynosiła 13,50 zł (w 2017 r. jest to 13 zł).

Na tym samym posiedzeniu rząd przyjął założenia do projektu budżetu państwa na rok 2018. Zgodnie z prognozą, w 2018 r. wzrost PKB w ujęciu realnym ma osiągnąć 3,8 proc. Natomiast stopa bezrobocia – na koniec 2018 r. – ma spaść do 6,4 proc. W 2018 r. przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej zwiększy się o 4,7 proc. Średnioroczny wskaźnik inflacji w 2018 r. powinien przyspieszyć do 2,3 proc.

Ponadto rząd przyjął projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin. Główne zasady programu „Rodzina 500+” pozostaną bez zmian. Nadal będzie to nieopodatkowane świadczenie w wysokości 500 zł, wypłacane do 18. roku życia dziecka, a z kryterium dochodowym (800/1200 zł netto na osobę w rodzinie) obowiązującym jedynie na pierwsze dziecko (rozumiane jako najstarsze lub jedynie dziecko). Rząd zaproponował jednak pewne zmiany. Wśród najważniejszych należy wymienić wprowadzenie wymogu - dla osoby deklarującej samotne wychowywanie dziecka - ustalenia alimentów na rzecz dziecka od drugiego rodzica.

Rząd zapowiada także wprowadzenie rozwiązań, które ułatwią zakładanie i prowadzenie instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, a tym samym umożliwią rodzicom łączenie obowiązków zawodowych z rodzinnymi. Zmiany mają też na celu obniżenie kosztów funkcjonowania miejsc opieki, co powinno wiązać się z obniżeniem opłat ponoszonych przez rodziców. Przewiduje się, że wprowadzone w ustawie zmiany dotyczące spraw sanitarno-lokalowych, przyczynią się do zwiększenia liczby miejsc w już istniejących żłobkach oraz powstania większej liczby miejsc w tworzonych instytucjach. Zmiany mają też na celu obniżenie kosztów funkcjonowania miejsc opieki, co powinno wiązać się z obniżeniem opłat ponoszonych przez rodziców. Przewiduje się, że wprowadzone w ustawie zmiany dotyczące spraw sanitarno-lokalowych, przyczynią się do zwiększenia liczby miejsc w już istniejących żłobkach oraz powstania większej liczby miejsc w tworzonych instytucjach.

Natomiast, aby uatrakcyjnić Kartę Dużej Rodziny i dostosować ją do najnowszych rozwiązań cyfrowych, rozszerzyć wiedzę na temat ofertowych zniżek oraz zachęcić nowe firmy do włączania się w KRD, rząd zaplanował wprowadzenie dokumentu Karty Dużej Rodziny w formie aplikacji na urządzeniach mobilnych (smartfonach, tabletach). Aplikacja umożliwi korzystanie z Karty od razu po jej przyznaniu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, bez konieczności oczekiwania na wydruk plastikowej Karty. Przyjęto, że nowe przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2018 r. Ponadto rząd chce, aby uprawnieni do Karty Dużej Rodziny byli również rodzice, którzy kiedykolwiek posiadali na utrzymaniu co najmniej trójkę dzieci. Będzie to realizacją zasady równego traktowania przez władze publiczne.

Rząd przyjął także projekt ustawy o zmianie ustawy o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym oraz niektórych innych ustaw. Projekt doprecyzowuje, że zdolności przesyłowe zarezerwowane na potrzeby związane z utrzymywaniem zapasów obowiązkowych gazu ziemnego poza granicami Polski, mogą być wykorzystywane wyłącznie na te potrzeby. Oznacza to, że w przypadku utrzymywania zapasów obowiązkowych poza Polską, trzeba zarezerwować zdolności przesyłowe na zasadach ciągłych w punkcie wyjścia z systemu zagranicznego oraz punkcie wejścia do systemu krajowego. Chodzi o wielkość umożliwiającą sprowadzenie całości tych zapasów do krajowego systemu gazowego w ciągu maksymalnie 40 dni.