Pracodawca w stanie likwidacji a obowiązek odpisów na ZFŚS

PRAWO PRACY - SAS 8/2015

PYTANIE

Czy postawienie pracodawcy w stan likwidacji powoduje, że ustaje obowiązek dokonywania odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?

ODPOWIEDŹ PRAWNIKA

W świetle orzecznictwa postawienie pracodawcy w stan likwidacji nie powoduje, że ustaje obowiązek dokonywania odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych.

Stosownie do brzmienia art. 3 ust.1 i 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, fundusz tworzą pracodawcy, zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, przy czym pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych tworzą fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.
Zatem tworzenie funduszu w sytuacji, gdy spełnione zostają ustawowe kryteria, jest obowiązkiem, a nie prawem pracodawcy i obowiązek ten nie ustaje nawet w sytuacji przekształcenia, likwidacji czy też upadłości pracodawcy.
Omawiane zagadnienie było przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który w wyroku z 4 kwietnia 2008 r. I PK 243/07 (publikacja: OSNP 2009/17-18/222) stwierdził, że „Ustawa z 04.03.1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (…)ma charakter powszechny i uniwersalny w swej dziedzinie, gdyż wyłączenie jej stosowania, a ściślej zaniechanie odpisów może wynikać tylko z niezatrudniania pracowników. Dlatego stosowania tej ustawy nie wyłączają zmiany dotyczące pracodawcy, a szczególnie jego przekształcenie, likwidacja czy upadłość”.
Ponadto należy powołać się na wyrok z 2 września 1999 r. (sygn. akt I PKN 242/99), w którym Sąd Najwyższy zważył, że: „Z ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa nie wynika likwidacja zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.” oraz na wyrok Sądu Najwyższego z 6 sierpnia 1998 r., sygn. akt I PKN 247/98 (publikacja: OSNAPiUS 1999 nr 17, poz. 544), w którym w uzasadnieniu Sąd pośrednio wskazał, że ogłoszenie upadłości nie wyłącza działania przepisów ustawy o funduszu świadczeń socjalnych.

Tworzenie funduszu w sytuacji, gdy spełnione zostają ustawowe kryteria, jest obowiązkiem, a nie prawem pracodawcy i obowiązek ten nie ustaje nawet w sytuacji przekształcenia, likwidacji czy też upadłości pracodawcy.

Monika Truksa

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j.: Dz.U. z 2012 r. poz. 592 ze zm.)

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa