Zmiana granic gmin na koszt powiatu

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 1 / 2016

Rozporządzenie rozszerzające granice miasta na prawach powiatu o tereny sąsiedniej gminy może skutkować utratą nieruchomości przez okalający to miasto powiat ziemski.

Powiat ziemski rzeszowski domagał się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym zmiany wyroku z 15 października 2013 r. (sygn. akt I SA/Wa 1176/13) w ten sposób, aby wyraźnie w nim zostało stwierdzone, że rozporządzenie w sprawie zmiany granic gmin, wydane wyłącznie na podstawie przepisów ustawy o samorządzie gminnym, nie może być podstawą do przekazania jednej z tych gmin należącego do powiatu majątku.
Naczelny Sąd Administracyjny skargę kasacyjną powiatu oddalił (wyrok z 8 grudnia 2015 r., sygn. akt I OSK 643/14).


STAN FAKTYCZNY I PRAWNY

Rozporządzeniem z 28 lipca 2009 r. prezesa Rady Ministrów część terenów należących do gminy Tyczyn została włączona do miasta na prawach powiatu – Rzeszowa. To spowodowało, że należąca do powiatu ziemskiego rzeszowskiego nieruchomość znalazła się w granicach miasta Rzeszowa.
Nieruchomość ta znajdowała się w trwałym zarządzie Placówki Opiekuńczo–Wychowawczej, prowadzonej przez powiat ziemski. Działało na niej także Gimnazjum Specjalne.
Po zmianie granic organem prowadzącym Placówki Opiekuńczo–Wychowawczej pozostał powiat ziemski rzeszowski. Natomiast Gimnazjum Specjalne zostało przejęte do prowadzenia przez miasto Rzeszów, jako zadanie własne.
W konsekwencji prezes Rady Ministrów wydał decyzję o podziale tej nieruchomości, przyznając połowę powiatowi ziemskiemu i drugą połowę miastu Rzeszów.
Jako podstawę prawną decyzji prezes Rady Ministrów wskazał rozporządzenie z 28 lipca 2009 r., zmieniające granice gminy Tyczyn i miasta Rzeszów.
Decyzję prezesa Rady Ministrów zaskarżył do WSA w Warszawie powiat ziemski rzeszowski, domagając się jej uchylenia. Dowodził, że decyzja została wydana bez podstawy prawnej, ponieważ rozporządzenie o zmianie granic gmin i wydane wyłącznie na podstawie przepisów ustawy o samorządzie gminnym nie może być podstawą do przesunięć majątkowych, których stroną jest powiat.
WSA decyzję prezesa Rady Ministrów uchylił, ale z innych przyczyn; m.in. dlatego, że w ocenie sądu prezes Rady Ministrów nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego, w jakim zakresie nieruchomość ta jest niezbędna na potrzeby Placówki Opiekuńczo–Wychowawczej, a w jakim na potrzeby Gimnazjum Specjalnego.


KASACJA ODDALONA

Powiat ziemski rzeszowski wniósł do NSA skargę kasacyjną, domagając się zmiany treści wydanego przez sąd I instancji orzeczenia. Ta została oddalona.
NSA przyznał, że skarżący prawidłowo wskazał, że podstawą prawną wydanego przez prezesa Rady Ministrów rozporządzenia były wyłącznie przepisy ustawy o samorządzie gminnym, a nie przepisy ustawy o samorządzie powiatowym.
Sąd wskazał jednak, że skutkiem wejścia w życie tego rozporządzenia, chociaż pośrednim, była także zmiana granic powiatów. A to dlatego, że powiększenie obszaru Rzeszowa - miasta na prawach powiatu - o część obszaru leżącej na terenie powiatu ziemskiego rzeszowskiego gminy Tyczyn, spowodowało również pomniejszenie obszaru okalającego to miasto powiatu rzeszowskiego.
W konsekwencji NSA uznał, że dopuszczalne było przekazanie miastu na prawach powiatu mienia należącego do powiatu ziemskiego, na podstawie art. 47 ustawy o samorządzie powiatowym. A to dlatego, że przepis ten nie ogranicza przekazania mienia wyłącznie do przypadku zmiany zewnętrznych granic powiatów. To oznacza, że w trybie tego przepisu można dokonać przekazania mienia pomiędzy miastem na prawach powiatu (powiatem grodzkim), a okalającym je powiatem (ziemskim) także w sytuacji, gdy jest to konsekwencja zmiany granic gmin.


Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa