Czy sołectwa mogą być tworzone na terenie miast?

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 3 / 2014

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 lutego 2014 r., sygn. akt II OSK 2910/13

Tezy: 1. „Nie można pojęciom o tradycyjnie i językowo ukształtowanej treści, wbrew intencjom ustawodawcy, nadawać innego znaczenia tylko dlatego, że pozwala to na „obejście” ustawy o funduszu sołeckim, adresowanej jedynie do sołectw i środowisk wiejskich a nie do wszystkich jednostek pomocniczych. 

2.W określonych sytuacjach możliwe jest utworzenie (istnienie) sołectwa w mieście, ale w granicach i na podstawie prawa”.

W sprawie tej Wojewoda Wielkopolski rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 28 marca 2013 r., nr LVI/372/2013, w sprawie utworzenia jednostki pomocniczej o nazwie Sołectwo „Tumidaj” Gminy Jarocin ze względu na istotne naruszenie prawa. Na podstawie tej uchwały Rada Miejska w Jarocinie utworzyła na terenie miasta Jarocina jednostkę pomocniczą o nazwie Sołectwo „Tumidaj” Gminy Jarocin, nadając mu jednocześnie stosowny Statut, stanowiący załącznik do uchwały. Jak wskazał organ nadzorczy, ustawa o samorządzie gminnym nie definiuje pojęcia „sołectwa”, jednakże jego etymologia pozwala przyjąć, że jest to wieś lub sąsiadujące ze sobą wsie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 16 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 681/13, uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze. Wprawdzie Sąd przychylił się do stanowiska organu nadzoru, iż co do zasady sołectwa, odmiennie niż dzielnic i osiedli, mogą być tworzone wyłącznie na terenach o charakterze wiejskim, to jednak nie można generalnie stwierdzić, iż sołectwa nie mogą być tworzone na obszarach wchodzących formalnie w skład miast. Tymczasem Wojewoda nie dokonał zindywidualizowanejj, szczegółowej analizy odnośnie dopuszczalności utworzenia sołectwa na obszarze określonym w zaskarżonej uchwale, lecz generalnie zakwestionował dopuszczalności tworzenia sołectw na obszarach administracyjnie wchodzących w skład miast. Takie rozstrzygnięcie organu nadzoru uznano za wadliwe.

Analogiczne stanowisko wyraził NSA, który oddalił skargę, wskazując, że jakkolwiek co do zasady sołectwa mogą być tworzone wyłącznie na terenach wiejskich, to jednak rzeczą organu nadzoru jest dokonywanie szczegółowej analizy każdego przypadku i jednoznaczne wskazanie na czym polega naruszenie prawa. NSA zawarł przykładowe przesłanki, na podstawie których można stwierdzić nieważność uchwały tworzącej sołectwo. Jak wskazał NSA „W okolicznościach rozpoznawanej sprawy, aby stwierdzić nieważność konkretnej uchwały Wojewoda powinien odnieść się do określonego stanu faktycznego i dopiero, wykazując m.in. na przykład, że uchwała tworzy konkretne sołectwo na terenie: na którym wcześniej sołectwa nie było, na którym nie występują uprawy rolne, nie prowadzi się usług rolniczych, na którym nie występuje zabudowa letniskowa, nie rozwija się turystyka, na którym występuje zwarta zabudowa miejska stwierdzić jej nieważność.”

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa