Rada gminy nie może ograniczać swobody działalności gospodarczej

TEMAT MIESIĄCA - SAS 4 / 2014

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt II GSK 1756/12

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 19 czerwca 2012 r., sygn. akt III SA/Kr 1215/11 rozpoznał skargę prokuratora rejonowego na uchwałę rady gminy, określającą dni i godziny otwierania oraz zamykania placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych dla ludności na terenie, stwierdzając nieważność zaskarżonej uchwały.

Z uzasadnienia wyroku wynika, że rada gminy podjęła uchwałę na podstawie art. 40 ust. 1, art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 594 ze zm.), dalej: u.s.g. oraz art. XII § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Przepisy wprowadzające Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24, poz. 142 ze zm., dalej: p.w.k.p). Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały, jako wydanej bez podstawy prawnej, zarzucając jej naruszenie art. XII § 1 p.w.k.p. i argumentując, że uchwała ogranicza swobodę prowadzenia działalności gospodarczej oraz narusza zasadę równości wobec prawa. W ocenie wnoszącego skargę prokuratora art. XII PKP nie upoważnia rady gminy do stosowania pełnej swobody prawotwórczej, gdyż taka interpretacja tego przepisu prowadziłaby wprost do stosowania przez gminę dowolnych ograniczeń i prowadziłaby do naruszenia zasady wolności gospodarczej, której ograniczenie jest dopuszczalne tylko ustawą i tylko ze względu na ważny interes społeczny. Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2012 r. WSA w K. stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały. Sąd wskazał, że pomimo wezwania rada gminy nie przedłożyła do akt sprawy uzasadnienia projektu uchwały. Rada wyjaśniła, że uchwała została przedłożona bez uzasadnienia potrzeby jej podjęcia. Z odpowiedzi na skargę wynika, że podejmując uchwałę Rada kierowała się interesami osób prowadzących działalność gospodarczą, ich pracowników, jak również osób korzystających z placówek handlowych, zakładów gastronomicznych oraz usługowych. Uchwała miała służyć klientom, gdyż pozwalała na dostosowanie godzin pracy określonych placówek do miejscowych potrzeb, a ich właścicielom i pracownikom stwarzała możliwość ustalenia czasu pracy z uwzględnieniem wymogów prawnych przy ich zatrudnianiu. Z protokołu sesji Rady wynika, że radni podejmując uchwałę kierowali się godzinami niedzielnych mszy świętych. Mieli też na względzie bezpieczeństwo i porządek publiczny.

W ocenie Sądu podejmując zaskarżoną uchwałę Rada przekroczyła delegację ustawową zawartą w art. XII § 1 p.w.k.p. Z uwagi na art. 94 Konstytucji RP niedopuszczalne jest, by przepisy prawa miejscowego, jako przepisy rangi podstawowej, wykraczały poza unormowania ustawowe. Sąd uznał, że art. XII p.w.k.p. miał w istocie wykonywać, a więc uzupełniać Kodeks pracy. Tymczasem z treści art. 1 Kodeksu pracy wynika, że określa on prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. W dziale VI k.p. zawarta jest m.in. regulacja czasu pracy. W związku z tym rada gminy ustanawiając w myśl art. XII § 1 p.w.k.p. godziny otwarcia i zamknięcia placówek w nim wymienionych powinna mieć na uwadze, że wydawane przez nią przepisy normują obowiązki pracodawców i pracowników, czyli materię prawa pracy i tylko temu ma służyć regulacja zawarta w akcie prawa miejscowego, podjętym stosownie do art. XII § 1. W ocenie Sadu niezgodna z prawem jest więc uchwała rady wydana na podstawie art. XII § 1, która ma na celu szeroko rozumiany interes społeczny, w tym zwłaszcza interes osób prowadzących działalność gospodarczą, ich pracowników oraz osób korzystających z placówek handlu detalicznego, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych, jak też bezpieczeństwo i porządek publiczny. Taką uchwałę należy traktować jako akt wykraczający poza ramy upoważnienia ustawowego.
Wyrokiem z dnia 5 lutego 2014 r., sygn. akt II GSK 1756/12 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną od ww. wyroku.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa