Inspektor ochrony danych osobowych w samorządach

AKTUALNOŚCI / TEMAT MIESIĄCA - SAS 2 / 2018

Większość samorządów rozpoczęła już przygotowania zmierzające do wprowadzenia w życie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. L nr 119 z 04.05.2016 r., s.1 dalej jako RODO), które zacznie obowiązywać od 25 maja b.r. Nowa regulacja wprowadza nową filozofię z zakresie ochrony danych osobowych, zmuszając każdy podmiot (zarówno prywatny jak i publiczny) do weryfikacji posiadanych rozwiązań w tym zakresie.

Jednym z nowych zadań jakie stają przed jednostkami samorządu terytorialnego jest ustanowienie inspektora ochrony danych (Data Protection Officer, dalej jako DPO lub inspektor). Obowiązek wyznaczania inspektora istnieje, gdy przetwarzania dokonują organy lub podmioty publiczne, z wyjątkiem sądów w zakresie sprawowania przez nie wymiaru sprawiedliwości. RODO nie przedstawia co prawda definicji pojęcia „organu lub podmiotu publicznego”, jednakże jak wskazują wytyczne Grupy Roboczej dotyczące inspektorów ochrony danych (WP 243), pojęcie to powinno zostać określone na poziomie przepisów krajowych. Projekt nowej ustawy o ochronie danych osobowych (z 8 lutego 2018 r. dostępny na stronie https://www.gov.pl/cyfryzacja, dalej jako p.u.o.d.o.), precyzuje, iż przez organy i podmioty publiczne obowiązane do wyznaczenia inspektora ochrony danych, rozumie się organy oraz podmioty publiczne wskazane w art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 7 p.u.o.d.o.). Zgodnie z powyższym, inspektor ochrony danych pojawi się m.in. w jednostkach samorządu terytorialnego oraz ich związkach, samorządowych zakładach budżetowych, samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej, czy również samorządowych instytucjach kultury.
W jednostkach, w których 24 maja 2018 r. funkcjonować będzie administrator bezpieczeństwa informacji, stanie się on z mocy nowej ustawy inspektorem ochrony danych i pełnić będzie mógł swoją funkcję do dnia 1 września 2018 r., chyba że do tego dnia administrator zawiadomi prezesa urzędu o wyznaczeniu innej osoby na inspektora ochrony danych (art. 144 p.u.o.d.o.). Administrator bezpieczeństwa informacji, który stał się inspektorem ochrony danych, pełnić będzie swoją funkcję także po dniu 1 września 2018 r., jeżeli do tego dnia administrator złoży odpowiednie zawiadomienie do prezesa urzędu. Gdy administrator danych nie ma obowiązku wyznaczenia inspektora ochrony danych, na podstawie art. 37 RODO, może odwołać ABI, który stał się po 24 maja b.r. inspektorem ochrony danych, bez zawiadomienia prezesa urzędu o wyznaczeniu innej osoby na inspektora ochrony danych. Mając na uwadze, iż obecnie administrator bezpieczeństwa informacji nie jest obligatoryjny i nie zawsze w praktyce jst występuje, administrator, który do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy nie powołał administratora bezpieczeństwa informacji, i który zgodnie z art. 37 RODO, ma obowiązek wyznaczenia inspektora ochrony danych, zobowiązany jest wyznaczyć inspektora ochrony danych oraz zawiadamia prezesa urzędu w terminie do dnia 31 lipca 2018 r. Ustawodawca zobligował administratora, który wyznaczył inspektora do zawiadomienia prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych o jego wyznaczeniu w terminie 14 dni od dnia wyznaczenia, wskazując imię, nazwisko, adres poczty elektronicznej lub numer telefonu inspektora. Te same dane należy niezwłocznie podać do publicznej wiadomości na swojej stronie internetowej po wyznaczaniu inspektora. Zawiadomienie o wyznaczeniu inspektora ochrony danych dokonywane będzie w drodze elektronicznej i winno zostać opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Warto także zwrócić uwagę, że w przypadku wyznaczenia jednego inspektora dla kilku jednostek organizacyjnych w ramach danej jednostki samorządu terytorialnego, co jest dopuszczalne, należy uwzględnić struktury organizacyjne i wielkości danych jednostek w ten sposób, aby inspektor mógł prawidłowo wykonywać swoje liczne obowiązki (np. wyznaczenie jednego inspektora dla wszystkich szkół funkcjonujących w danej gminie), każdy z tych podmiotów dokonuje odrębnego zawiadomienia o ustanowieniu inspektora ochrony danych. Prezes urzędu prowadzić będzie wewnętrzną ewidencję zawiadomień, która w części dotyczącej imienia i nazwiska inspektora będzie podlegała udostępnieniu.


WPROWADZENIE INSTYTUCJI INSPEKTORA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH MA NA CELU MAKSYMALIZACJĘ POZIOMÓW BEZPIECZEŃSTWA PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH

Inspektorem powinna zostać osoba, która ma niezbędne kwalifikacje zawodowe, a w szczególności fachową wiedzę na temat prawa i praktyk w dziedzinie ochrony danych oraz umiejętności wypełnienia zadań, jakie przewidziano. Wymagany poziom wiedzy fachowej nie jest nigdzie jednoznacznie określony, ale musi być współmierny do charakteru, skomplikowania i ilości danych przetwarzanych w ramach jednostki. Inspektor powinien posiadać odpowiednią wiedzę na temat operacji przetwarzania danych, systemów informatycznych oraz zabezpieczeń stosowanych u administratora i jego potrzeb w zakresie ochrony danych. W przypadku organów i podmiotów publicznych inspektor powinien koniecznie posiadać również wiedzę w zakresie procedur administracyjnych i funkcjonowania danej jednostki. Inspektor ochrony danych może być wyznaczony spośród własnych pracowników jednostki lub zadania te może wykonywać podmiot zewnętrzny na podstawie umowy o świadczenie usług.
Administratorzy winni pamiętać, iż wyznaczenie inspektora ochrony danych nie zdejmuje z nich odpowiedzialności za brak właściwego realizowania obowiązków wynikających z RODO. Z rozporządzenia jasno wynika, że to administrator lub podmiot przetwarzający jest zobowiązany do zapewnienia i udowodnienia zgodności przetwarzania danych osobowych z przepisami prawa (artykuł 24(1)). Przetwarzanie danych zgodne z rozporządzeniem jest obowiązkiem administratora lub podmiotu przetwarzającego, a inspektor ma pomóc w realizowaniu tego zadania. Ustawodawca przewiduje, iż kary jakie można będzie nałożyć za nieprzestrzeganie RODO w przypadku jednostek samorządu terytorialnego mogą sięgnąć do 100 000 zł (art. 95 ust. 1 p.u.o.d.o.).

 

ZADANIA INSPEKTORA

Zadania inspektora danych osobowych zostały określone w art. 39 RODO, zgodnie z którym inspektor ma następujące zadania:

  • informowanie administratora, podmiotu przetwarzającego oraz pracowników, którzy przetwarzają dane osobowe, o obowiązkach spoczywających na nich na mocy RODO oraz innych przepisów Unii lub państw członkowskich o ochronie danych i doradzanie im w tej sprawie;
  • monitorowanie przestrzegania RODO, innych przepisów Unii lub państw członkowskich o ochronie danych oraz polityk administratora lub podmiotu przetwarzającego w dziedzinie ochrony danych osobowych, w tym podział obowiązków, działania zwiększające świadomość, szkolenia personelu uczestniczącego w operacjach przetwarzania oraz powiązane z tym audyty;
  • udzielanie na żądanie zaleceń co do oceny skutków dla ochrony danych oraz monitorowanie ich wykonania;
  • pełnienie funkcji punktu kontaktowego dla organu nadzorczego w kwestiach związanych z przetwarzaniem, oraz w stosownych przypadkach prowadzenie konsultacji we wszelkich innych sprawach;
  • współpraca z organem nadzorczym.


ADMINISTRATOR WSPIERA INSPEKTORA

Inspektor ochrony danych wypełnia swoje zadania z należytym uwzględnieniem ryzyka związanego z operacjami przetwarzania, mając na uwadze charakter, zakres, kontekst i cele przetwarzania. Administrator odpowiada za stworzenie niezbędnych warunków do wykonywania zadań inspektora. RODO wprost nakłada obowiązek wspierania inspektora ochrony danych w wypełnianiu przez niego zadań [...], zapewniając mu zasoby niezbędne do wykonania tych zadań oraz dostęp do danych osobowych i operacji przetwarzania, a także zasoby niezbędne do utrzymania jego wiedzy fachowej. Ustanawiając zatem inspektora ochrony danych należy zapewnić mu: wsparcie ze strony kadry kierowniczej, ustanowić wymiar czasu umożliwiający prawidłowe wykonywanie zadań (szczególnie ważne przy wykonywania zadań na rzez kilku podmiotów lub łączenia zadań inspektora z innymi zadaniami), zasadne może być wskazanie czasu, który należy poświęcić na obowiązki inspektora, czy też stworzenie planu jego pracy, odpowiednie wsparcie finansowe, infrastrukturalne (pomieszczenia, sprzęt, wyposażenie), należy także zakomunikować wszystkim pracownikom fakt wyznaczenia inspektora, tak aby wiedzieli o jego istnieniu oraz o pełnionych przez niego funkcjach, możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji m.in. poprzez ciągłe szkolenie, udział w konferencjach tematycznych, warsztatach. Ważnym aspektem wykonywania zadań inspektora jest jego niezależność. Oznacza to, że w ramach wypełniania zadań inspektora nie może otrzymywać instrukcji dotyczących sposobu rozpoznania sprawy, środków jakie mają zostać podjęte czy celu jaki powinien zostać osiągnięty, a także faktu, czy należy skontaktować się z organem nadzorczym. Inspektor nie może również zostać zobligowany do przyjęcia określonego stanowiska w sprawie z zakresu prawa ochrony danych, np. określonej wykładni przepisów. Inspektor nie może być odwoływany ani karany przez administratora ani podmiot przetwarzający za wypełnianie swoich zadań. inspektor może na podstawie RODO zostać zobligowany przez administratora do wykonywani innych zadań i obowiązków, jednakże zadania i obowiązki te nie mogą powodować konfliktu interesów. Wytyczne wskazują, iż zależnie od rodzaju działalności, rozmiaru i struktury organizacji, dobrą praktyką dla administratorów i podmiotów przetwarzających może być́ identyfikowanie stanowisk niekompatybilnych z funkcją inspektora, opracowanie wewnętrznych zasad uniemożliwiających łączenie stanowisk będących w konflikcie interesów. Inspektor nie może zajmować stanowiska pociągającego za sobą określenie sposobu i celów przetwarzania danych. Skoro art. 39 (1) RODO określa minimalną listę̨̨ zakresu obowiązków inspektora, to możliwe jest, aby administrator powierzył mu np. prowadzenie, w imieniu administratora, rejestru czynności przetwarzania danych. Administratorzy winni zatem zweryfikować zakres obowiązków, jakie nakłada na nich RODO i skonfrontować te obowiązki z zadaniami inspektorów ochrony danych, i podjąć ewentualną decyzję obligująca Inspektorów do wykonywania poszczególnych czynności administratora. Należy to zrobić niezwłocznie, gdyż data 25 maja 2018 r. zbliża się wielkimi krokami.

dr Marcin Adamczyk
Narodowy Instytutu Samorządu Terytorialnego
Wydział Prawa i Administracji UWM w Olsztynie

SPIS TREŚCI

Polskie prawo odpadowe - stan na rok 2018

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Po rewolucji odpadowej i implementacji kolejnych dyrektyw dot. rozszerzonej odpowiedzialności producenta, zmiany w prawodawstwie nieco zwolniły. Perspektywę na najbliższe lata wyznaczają pakiet gospodarki o obiegu zamkniętym i nowe konkluzje BAT dla sektora odpadowego.

Aktualny system regulacji odpadowych został ukształtowany na początku obecnego dziesięciolecia, w ramach zmiany systemu utrzymania czystości i porządku w gminach – istotnie zwiększającego odpowiedzialność podmiotów publicznych – oraz przyjęcia nowej ustawy o odpadach z 14 grudnia 2012 r. Prowadzone w kolejnych latach prace legislacyjne dotyczyły przede wszystkim transpozycji przepisów unijnych dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta, odpowiednio w zakresie: odpadów opakowaniowych, baterii i akumulatorów, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz elektrozłomu. Wprowadzane w ostatnim czasie zmiany prawne nie mają już charakteru rewolucyjnego i służą przede wszystkim doskonaleniu przyjętych wcześniej instytucji. Mowa m.in. o uregulowaniu zasad selektywnej zbiórki oraz transportu odpadów, jak również o niedawnym wzroście stawek opłaty za składowanie odpadów. W ubiegłych dwóch latach najistotniejszym dla branży tematem były opracowywane i uchwalane wojewódzkie plany gospodarki odpadami.
W tym miejscu należy przypomnieć o przyjętej już w 2015 r., a wchodzącej w życie z dniem 1 lipca 2018 r. zmianie, zgodnie z którą status instalacji zastępczej przysługuje wyłącznie innej regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (tzw. „RIPOK”), przeznaczonej do przetwarzania tego samego rodzaju odpadów. Na chwilę obecną w razie braku możliwości przyjęcia określonych odpadów komunalnych przez RIPOK, ustawa dopuszcza przekazanie ich do innego wyznaczonego zakładu, pomimo że nie spełnia on wymogów ustawowych dla instalacji regionalnej. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, od połowy obecnego roku to same RIPOKi powinny pełnić wobec siebie funkcję zastępczą.


CIRCULAR ECONOMY

W najbliższych latach głównym tematem odpadowym będzie implementacja tak zwanego pakietu gospodarki o obiegu zamkniętym. Na poziomie unijnym powoli finalizowane są prace nad nowelizacją sześciu dyrektyw odpadowych. Wprowadzone zostaną pewne interesujące rozwiązania instytucjonalne, jednak największe znaczenie praktyczne ma planowane istotne podniesienie wymaganych poziomów odzysku i recyklingu określonych frakcji odpadów (które – i bez tego – w najbliższym czasie znacząco wzrastają). Warto zaznaczyć, że na etapie krajowym już od pewnego czasu prowadzone są prace koncepcyjne zmierzające do ustalenia optymalnej strategii wdrożenia pakietu.
Zagadnienie to ma istotne znaczenie dla poszczególnych gmin. Obecnie istniejąca infrastruktura (instalacje mechaniczno-biologiczne, zakłady do produkcji paliwa alternatywnego i wreszcie spalarnie) powstawała przede wszystkim z myślą o ograniczeniu masy odpadów przeznaczonych do składowania. W kolejnych latach wymagane będzie jednak istotne zwiększenie recyklingu, co wymaga zupełnie innych środków. Po pierwsze, mowa oczywiście o zwiększeniu selektywnej zbiórki, bowiem odpady odseparowane ze strumienia zmieszanego często mają niższą przydatność do odzysku materiałowego. Po drugie, mowa o samych instalacjach do przetwarzania zebranych frakcji. W przypadku niektórych grup może się bowiem okazać, że zebranych odpadów nie ma gdzie przetworzyć. Nieprzetworzenie w wystarczającej ilości wiąże się natomiast z ryzykiem sankcji. Jednocześnie, z uwagi na wprowadzenie istotnych restrykcji środowiskowych przez Chiny, znaczącemu ograniczeniu ulega dotychczasowa praktyka wywozu odpadów do tamtejszych zakładów. Otoczenie regulacyjne wydaje się zatem sprzyjać inwestycjom w instalacje do recyklingu frakcji surowcowych odpadów komunalnych.
Co istotne – obowiązek osiągnięcia wskazanych poziomów odzysku i recyklingu (niezależnie od systemów rozszerzonej odpowiedzialności producenta) spoczywa przede wszystkim na gminach. Te często przerzucają go pod groźbą kar umownych na swoich kontrahentów, przyjmując stosowne postanowienia w specyfikacjach istotnych warunków zamówień. Wzrost wymaganych poziomów będzie prawdopodobnie skutkował odpowiednim zwiększeniem oczekiwanego wynagrodzenia, umożliwiającego pokrycie dodatkowych niezbędnych nakładów. To zaś finalnie może przełożyć się na wysokość opłaty uiszczanej przez mieszkańców.


KONKLUZJE BAT

Innym dokumentem, który może przełożyć się na wzrost kosztów gospodarowania odpadami są opracowywane konkluzje BAT. Ich finalny draft jest dostępny od października ubiegłego roku na stronach Biura IPPC w Sewilli. W największym skrócie: określone instalacje powinny spełniać wymogi najlepszych dostępnych technik. Na szczeblu unijnym publikowane są informacyjne opracowania opisujące takie techniki (tzw. dokumenty BREF). Od kilku lat, na ich podstawie Komisja Europejska publikuje – w formie decyzji, to jest bezpośrednio obowiązującego aktu prawnego – kilkudziesięciostronicowe podsumowania, czyli właśnie konkluzje BAT.
Po publikacji konkluzji, właściwe organy w ciągu sześciu miesięcy dokonują przeglądu wydanych pozwoleń zintegrowanych. W razie stwierdzenia takiej potrzeby, informują operatorów o konieczności dostosowania instalacji w terminie nie dłuższym niż 4 lata od publikacji konkluzji i wzywają ich do wystąpienia z wnioskiem o zmianę posiadanych pozwoleń zintegrowanych. Wiąże się to w sposób naturalny z koniecznością poniesienia – nierzadko znaczących – kosztów inwestycyjnych. Na rynku polskim operatorami instalacji są często podmioty powiązane z gminami. Nawet zaś jeżeli gmina korzysta z usług podmiotu całkowicie niezależnego, konieczność modernizacji instalacji może stanowić kolejną okoliczność wpływającą na koszty gospodarki odpadowej na danym terenie.
W ubiegłym roku z zagadnieniem konkluzji BAT musiał zmierzyć się sektor energetyczny. Zdobyte doświadczenie – w tym zwłaszcza w zakresie wnioskowania o możliwe derogacje – może okazać się bardzo cenne dla branży odpadowej.

Katarzyna Kuźma
Partner w Praktyce Infrastruktury i Energetyki
Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka

Maciej Białek
associate w Praktyce Infrastruktury i Energetyki Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka

SPIS TREŚCI

„Podatek od deszczu” - nowa opłata za usługi wodne

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Ustawa Prawo wodne i wydane do niej rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne wprowadzają regulacje prawne, na mocy których jednostki samorządu terytorialnego od 1 stycznia 2018 r. uprawnione są do pobierania opłaty nazywanej powszechnie „podatkiem od deszczu”.

Zgodnie z § 1 ust. 1 wyżej wymienionego rozporządzenia, jego przepisy określają jednostkowe stawki opłat za usługi wodne, w tym m.in. za:

  • zgodnie z pkt. 5 – w formie opłaty stałej za odprowadzanie do wód:

– wód opadowych lub roztopowych odprowadzanych do wód z otwartych lub zamkniętych systemów kanalizacji deszczowej, służących do odprowadzania opadów atmosferycznych,
– wód pochodzących z odwodnienia gruntów w granicach administracyjnych miast;

  • zgodnie z pkt. 6 – w formie opłaty zmiennej za odprowadzanie do wód – wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych w granicach administracyjnych miast;
  • zgodnie z pkt. 7 – za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.

I właśnie ostatnia z wymienionych opłat, jest nową opłatą wprowadzoną w życie od 1 stycznia 2018 r. na podstawie art. 269 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo wodne („Opłatę za usługi wodne uiszcza się także za – zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej”), która powszechnie nazywana jest „podatkiem od deszczu”.

Zauważyć przy tym należy, że zgodnie z ustawową definicją omawianej opłaty, w celu powstania obowiązku jej zapłaty, musi dojść do kumulatywnego spełniania następujących warunków:

  • w zakresie powierzchni nieruchomości – opłata dotyczy wyłącznie nieruchomości, na której wykonywane są roboty lub obiekty budowlane trwale związane z gruntem i mające wpływ na zmniejszenie retencji, o powierzchni powyżej 3500 m2,
  • wskutek ww. zabudowy dochodzi do zmniejszenia retencji, które polega na wyłączeniu z powierzchni biologicznie czynnej więcej niż 70% powierzchni nieruchomości,
  • zmniejszenie retencji na ww. nieruchomości występuje na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej.

Zgodnie z art. 270 ust. 7 ustawy Prawo wodne, wysokość opłaty za usługi wodne za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej zależy odpowiednio od wielkości powierzchni uszczelnionej, rozumianej jako powierzchnia zabudowana wyłączona z powierzchni biologicznie czynnej oraz zastosowania kompensacji retencyjnej.


SPOSÓB OBLICZANIA OPŁATY

Sposób obliczania ww. opłaty ustawodawca zawarł w art. 272 ust. 8 omawianej ustawy, przewidując, że wysokość opłaty ustala się jako iloczyn jednostkowej stawki opłaty, wyrażonej w m2 wielkości utraconej powierzchni biologicznie czynnej oraz czasu wyrażonego w latach.

Zgodnie zaś z § 9 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne, jednostkowe stawki opłat za usługi wodne z powyższego tytułu wynoszą:

  • bez urządzeń do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem – 0,50 zł za 1 m2 na 1 rok;
  • z urządzeniami do retencjonowania wody z powierzchni uszczelnionych o pojemności:

– do 10% odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem – 0,30 zł za 1 m2 na 1 rok,
– od 10 do 30% odpływu rocznego z obszarów uszczelnionych trwale związanych z gruntem – 0,15 zł za 1 m2 na 1 rok,
– powyżej 30% odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem – 0,05 zł za 1 m2 na 1 rok.

Opłata ta, pomimo, że do jej poboru zobowiązane są gminy (miasta), nie stanowi w całości ich dochodu. Wpływy z omawianej opłaty stanowią bowiem, stosownie do art. 299 ust. 5 ustawy Prawo wodne, w 90% przychód Wód Polskich, a w 10% dochód budżetu właściwej gminy.
Jednocześnie właściwa gmina (miasto) zobowiązana są, w odniesieniu do wpływu z tytułu tejże opłaty w części stanowiącej przychód Wód Polskich, do jej przekazania na rachunek bankowy Wód Polskich w terminie do końca następnego miesiąca po ich wpływie na rachunek bankowy właściwych urzędów gmin (miast).

Adrianna Elżbieta Grzymska-Truksa
radca prawny

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2017 r., poz. 1566)
– Rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 2017 r. w sprawie jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (Dz.U. z 2017 r., poz. 2502)

SPIS TREŚCI

Interpretacja ogólna ministra finansów w podatku rolnym

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

W interpretacji ogólnej z 2 stycznia 2018 r. odniesiono się do problemu ustalania przelicznika powierzchni użytków rolnych klasy VIz w ustawie z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

Zgodnie z omawianą interpretacją, użytki rolne klasy VIz wchodzące w skład gospodarstw rolnych przelicza się na hektary przeliczeniowe według takich samych przeliczników, w danym okręgu podatkowym, jakie zostały określone dla użytków rolnych klasy VI (w art. 4 ust. 5 ustawy o podatku rolnym).
Konieczne było wydanie omawianej interpretacji, bowiem wątpliwości budziło, stosowaniem przepisów ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Wątpliwym było, czy powierzchnię użytków rolnych klasy VIz należy przeliczać na hektary przeliczeniowe według przeliczników dla użytków rolnych klasy VI (ustalonych w art. 4 ust. 5 ustawy o podatku rolnym), czy według zasady wynikającej z art. 4 ust. 9 ustawy, w której 1 ha fizyczny = 1 ha przeliczeniowy.
Według Ministerstwa Finansów przedmiotowa interpretacja ważna jest dla celów socjalnych. Użytki rolne klasy VIz są zwolnione od podatku rolnego, jednak liczba hektarów przeliczeniowych w gospodarstwie rolnym jest istotna dla celów socjalnych. Przeciętny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego ma znaczenie w przypadku dokumentowania dochodów dla celów przyznawania m.in. zasiłków socjalnych, stypendiów czy świadczeń wychowawczych, otrzymywanych w ramach programu Rodzina 500 plus dla pierwszego dziecka.
Użytki rolne klasy VIz są bardziej podobne do użytków rolnych klasy VI, niż do innych użytków rolnych (dla których przewidziano wyższe przeliczniki). Dlatego nie można gorzej traktować słabszych jakościowo gruntów – oznaczonych klasą VIz – niż gruntów oznaczonych klasą VI. Tym bardziej że w polskim systemie prawa podatkowego podatek rolny nie jest klasyfikowany jako klasyczny podatek majątkowy. Potencjalne przychody osiągane z gruntów klasy VIz są na pewno bardziej zbliżone do potencjalnych przychodów osiąganych z gruntów klasy VI, niż jakiejkolwiek innej.

Adrianna Elżbieta Grzymska-Truksa
radca prawny

SPIS TREŚCI

Obywatel sprawdzi, jak głosował radny

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Głosowania na sesjach rad oraz sejmików mają zgodnie z założeniem odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. W ocenie ustawodawcy wprowadzenie imiennego głosowania wraz z obowiązkiem publikacji wyników głosowań spowoduje, że transparentność działań organów stanowiących będzie większa.

Uchwalona 11 stycznia 2018 r. ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych wprowadziła – jako zasadę – imienne głosowanie nad uchwałami podejmowanymi na sesjach rady gminy (powiatu) sejmiku. Co więcej ustawa wymaga, aby imienne wykazy głosowań były niezwłocznie podawane do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze gminy.


ZASADA JAWNOŚCI GŁOSOWANIA

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Podobne postanowienia znajdują się w art. 13 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz w art. 19 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
Art. 14 ustawy o samorządzie gminnym został w istotny sposób znowelizowany ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych. Dopisane do jego treści nowe ustępy przesądzają, że głosowania jawne na sesjach rady odbywają się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych (ust. 2). A także nakładają na, samorząd obowiązek niezwłocznego podawania do wiadomości publicznej imiennych wykazów głosowań radnych (ust. 4). Przepis ten precyzuje, że to „upublicznienie” informacji o wynikach głosowań następuje poprzez ich zamieszczenie na stronach internetowych gminy, w Biuletynie Informacji Publicznej oraz w sposób zwyczajowo w danej gminie przyjęty.

 

Postulat wprowadzenia – jako zasady – imiennego głosowania w radzie (sejmiku) był postulowany już od dawna. Na konieczność wprowadzenia takiego rozwiązania zwracali uwagę m.in. posłowie w interpelacji nr 12371 z 23 października 2009 r. Wskazywali w niej, że „Wprowadzenie głosowania w formie pisemnej na kartach lub głosowania za pomocą elektronicznych urządzeń, którego wyniki – podawane wraz z informacją, jak głosowali konkretni radni – będą udostępniane do publicznej wiadomości, przyczyni się do zwiększenia odpowiedzialności radnych, a tym samym do zapewnienia, iż wszelkie decyzje podejmowane będą z należną troską o mieszkańców.”


Z kolei ustęp 3 art. 14 ustawy o samorządzie gminnym to ukłon ustawodawcy w stronę tych gmin, które jeszcze nie są wyposażone w urządzenia umożliwiające „sporządzanie i utrwalanie imiennego wykazu głosowania radnych”. Przepis ten stanowi bowiem, że w przypadku gdy przeprowadzenie głosowania w sposób określony w ust. 2 nie jest możliwe z przyczyn technicznych przeprowadza się głosowanie imienne.
Analogiczne zmiany zostały wprowadzone do pozostałych samorządowych ustaw ustrojowych, czyli do ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa.

 

KWALIFIKOWANE FORMY GŁOSOWANIA

Samorządowe ustawy ustrojowe przewidują ponadto możliwość podejmowania uchwał przez rady (sejmiki) w kwalifikowanej formie głosowania, jaką jest głosowanie tajne. Jej zastosowanie jest możliwe tylko i wyłącznie wtedy, gdy ustawa wyraźnie stanowi, że decyzja rady (sejmiku) ma zostać podjęta właśnie w głosowaniu tajnym. Oznacza to, że rada gminy (powiatu) albo sejmik województwa nie mogą „wprowadzić” głosowania tajnego postanowieniami aktów prawa miejscowego.
Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo, chociażby wyrok Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2001 r., w którym czytamy, że rada gminy nie może określić w akcie prawa miejscowego, że dopuszczalne jest tajne głosowanie nad sprawą należącą do jej kompetencji (sygn. akt III RN 87/00).


TRZY RODZAJE WIĘKSZOŚCI

Uchwały rady gminy (powiatu) sejmiku województwa mogą zapadać zwykłą, bezwzględną albo kwalifikowaną większością głosów.
Zwykła większość oznacza, że za podjęciem uchwały oddano więcej głosów „za” niż „przeciw”. Głosy „wstrzymujące” nie są brane pod uwagę.
Wymóg uzyskania bezwzględnej większości zostaje natomiast spełniony, jeżeli za uchwałą (jej odrzuceniem) opowiedziało się więcej głosów „za” niż „przeciw” oraz „wstrzymujących”.
Do podjęcia uchwały większością kwalifikowaną potrzeba natomiast poparcia określonej ułamkiem liczby głosujących. Taka większość wymagana jest tylko w przypadku głosowania nad wnioskiem w sprawie przeprowadzenia referendum, którego przedmiotem ma być odwołanie wójta ze stanowiska z przyczyny innej niż nieudzielenie absolutorium. Aby wniosek przeszedł, konieczne jest uzyskanie większości wynoszącej co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu rady.


JAK LICZYĆ KWORUM?

Kworum to określona liczba radnych, których obecność jest wystarczająca do prowadzenia obrad i podejmowania uchwał. Z reguły jest ono określane jako połowa ustawowego składu danego organu kolegialnego. Ponieważ liczba radnych jest różna – zależy od liczby mieszkańców danej gminy, to kworum w poszczególnych gminach również będzie wynosiło różną liczbę radnych.
Czasami jednak ustawodawca wymaga wyższego kworum, tak jest w przypadku wspomnianej wyżej uchwały w sprawie referendum. W tym wypadku – większość kwalifikowana 3/5 ustawowego składu – wymagana jest obecność przynajmniej tylu radnych, ilu stanowi tę większość (w 15-osobowej radzie będzie to dziewięciu radnych). Oczywiście uchwała przejdzie, jeżeli wszyscy obecni zagłosują „za”. Każdy inny wynik spowoduje, że uchwała przepadnie – nie uzyska wymaganej większości.
Wymagane kworum musi istnieć rzeczywiście, podczas głosowania. Nie wystarczy obecność „tylko na liście”. Konieczna jest obecność na sali. Żaden przepis nie wymaga jednocześnie, aby wszyscy obecni brali udział w głosowaniu. Taka postawa, zwłaszcza w sytuacji, w której do podjęcia uchwały wymagana jest większość bezwzględna lub kwalifikowana, zmniejsza szanse jej podjęcia.

Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

Od 2018 roku wydłużona kadencja wójtów i radnych

AKTUALNOŚCI / ANALIZY I KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Wprowadzona ustawą z 11 stycznia 2018 r. ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych zasada dwukadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) spowodowała, że ustawodawca postanowił wydłużyć kadencję organów jednostek samorządu terytorialnego o rok. W konsekwencji kolejne wybory samorządowe odbędą się nie w 2022 r., a dopiero w 2023 roku.

Uchwalona 11 stycznia 2018 r. ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych wprowadziła m.in. zasadę dwukadencyjności wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Oznacza to, że osoby wybrane na te stanowiska w wyborach samorządowych anno domini 2018 będą mogły pozostać – na tych samych stanowiskach i w tych samych gminach jedynie przez okres 10 lat. A to dlatego, że po pierwsze o reelekcję na stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) można ubiegać się tylko raz. A po drugie dlatego, że dotychczasowa, czteroletnia kadencja władz samorządowych została wydłużona o rok i trwa pięć lat.

BIERNE I CZYNNE PRAWA WYBORCZE

O tym, kto może brać udział w wyborach samorządowych: głosować oraz kandydować na stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) tudzież ubiegać się o fotel radnego gminy (powiatu, województwa) decydują przepisu uchwalonej 5 stycznia 2011 r. ustawy – Kodeks wyborczy. Jak wynika z art. 10 § 1 pkt 3 tej ustawy prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma:

  • w wyborach rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy,
  • w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy,
  • w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio tego powiatu i województwa.

Z przytoczonego przepisu wynika po pierwsze, że posiadanie czynnego prawa wyborczego w wyborach samorządowych uzależnione jest od posiadania trzech cech związanych z wiekiem, obywatelstwem oraz miejscem zamieszkania. Po drugie zaś, że ustawodawca postanowił powiązać czynne prawo wyborcze w wyborach wójta (burmistrza, prezydenta miasta) z posiadaniem czynnych praw wyborczych w wyborach do rady danej gminy (miasta).


WIEK I OBYWATELSTWO

W świetle prawa cywilnego ukończenie 18 lat życia oznacza uzyskanie pełnoletności, która daje pełną zdolność do czynności prawnych dokonywanych w stosunkach cywilnoprawnych, a więc możliwość pełnego, samodzielnego działania w tej sferze (art. 10 i 11 Kodeksu cywilnego; dalej: k.c.). Prawa wybierania nie powiązano jednakże z uzyskaniem pełnoletności, lecz z osiągnięciem 18. roku życia. W konsekwencji osoba, która uzyskała pełnoletność przed ukończeniem 18 lat przez zawarcie związku małżeńskiego (art. 10 § 2 k.c.), nie ma czynnego prawa wyborczego.
Prawo do wybierania w wyborach samorządowych ma obywatel polski. Jednocześnie Kodeks wyborczy przyznaje prawo do głosowania w gminnych wyborach samorządowych obok obywateli polskich obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej. W wyborach samorządowych w danej gminie obywatel innego państwa UE (podobnie jak obywatel polski) może wziąć udział pod warunkiem stałego zamieszkiwania na jej obszarze.


KTO MOŻE KANDYDOWAĆ NA RADNEGO?

Kandydatem na radnego może być obywatel polski i obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, mieszka stale w gminie, w której kandyduje i jest wpisany do stałego rejestru wyborców, właściwego dla danej gminy.
Jednocześnie z przepisów Kodeksu wyborczego wynikają przesłanki, które uniemożliwiają ubieganie się o fotel radnego. Zgodnie z przepisami kandydować na radnego nie może osoba:

  • pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
  • pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
  • ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu;
  • skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
  • wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzającego utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów;
  • która została pozbawiona biernego prawa wyborczego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem (dotyczy to obywateli UE, którzy nie są jednocześnie obywatelami polskimi).

Kandydat na radnego nie musi mieszkać na obszarze okręgu wyborczego, w którym zostanie zgłoszony. Musi natomiast stale mieszkać w gminie, na terenie której leży okręg wyborczy.

 

KTO MOŻE ZOSTAĆ WÓJTEM?

Jak wynika z przepisów Kodeksu wyborczego kandydatem na wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) może być obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat i jest wpisany do stałego rejestru wyborców w jednej z gmin na obszarze Polski. Jednocześnie z przepisów omawianej ustawy wynika, że ubiegać się o stanowisko szefa gminy nie mogą osoby, które zostały:

  • pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;
  • pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu;
  • ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu;
  • skazane prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;

O stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) nie mogą się też ubiegać tzw. kłamcy lustracyjni, czyli osoby, wobec których wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Kandydat może ubiegać się o fotel wójta, burmistrza lub prezydenta miasta tylko w jednym miejscu.

Warto także pamiętać, że zgodnie ze zmianami wprowadzonymi do Kodeksu wyborczego ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, można jednocześnie kandydować na radnego gminy i na wójta (burmistrza, prezydenta miasta), lecz jedynie w tej samej gminie. Niedopuszczalne jest natomiast jednoczesne kandydowanie na radnego powiatu lub radnego sejmiku województwa i na wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a także kandydowanie na radnego gminy i wójta (burmistrza prezydenta miasta) w różnych gminach.

Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

Sekretarz z awansu czy wyłącznie z konkursu?

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Czy można awansować urzędnika i w ten sposób obsadzić stanowisko sekretarza? A może jedynym dopuszczalnym trybem obsadzenia tego stanowiska jest konkurs? Ustawa o pracownikach samorządowych jednoznacznej odpowiedzi na te pytania nie daje i trzeba się w tej materii odwołać do interpretacji przepisów. Ta jednak może prowadzić do odmiennych wniosków. Wydaje mi się jednak, że celniejsze są argumenty przemawiające za dopuszczalnością awansu wewnętrznego na stanowisko sekretarza.

Nabór kandydatów na wolne stanowisko sekretarza przeprowadza się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od zwolnienia stanowiska. Obsadzenie stanowiska sekretarza nie może nastąpić w drodze powierzenia pełnienia obowiązków. Przepisu art. 21 nie stosuje się. Tak wynika z art. 5 ust. 1a i 1b ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.). Te właśnie przepisy są najczęściej przywoływane przez zwolenników stanowiska, że jedyną dopuszczalną formą zatrudnienia sekretarza jest tryb konkursowy.
Stanowisko takie prezentuje m.in. Artur Rycak (Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, wyd. III Wolters Kluwer 2016 r.) Autor wskazuje, że z brzmienia art. 5 ust. 1a i 1b wynika, że „de lege lata nie jest możliwe zatrudnienie, także czasowe, na stanowisku sekretarza na jakiejkolwiek podstawie przewidzianej w ustawie, w tym poprzez awans wewnętrzny, przeniesienie do pracy w innej jednostce samorządowej czy też przeniesienie w ramach reorganizacji wewnętrznej urzędu. Konsekwentnie należy przyjąć, że nie jest także dopuszczalne powierzenie pracownikowi pełnienia obowiązków sekretarza na podstawie art. 42 k.p.”
Odmienne stanowisko prezentuje natomiast Monika Tomaszewska (Komentarz do ustawy o pracownikach samorządowych.[w:] Prawo urzędnicze. Komentarz, red. Krzysztof Baran, LEX 2014). Autorka wskazuje przede wszystkim na literalne brzmienie art. 5 ust. 1b u.p.s., z którego wynika, że zabronione jest tylko „powierzenie pełnienia obowiązków sekretarza”. A skoro tak, to awans wewnętrzny jest jak najbardziej dopuszczalny, ponieważ pojęcie „awans” oznacza zupełnie coś innego niż „powierzenie obowiązków”.

Jak wynika z art. 20 u.p.s. pracownik samorządowy, który wykazuje inicjatywę w pracy i sumiennie wykonuje swoje obowiązki, może zostać przeniesiony na wyższe stanowisko. Możliwość awansowania pracownika na wyższe stanowisko ustawodawca uwzględnił, definiując pojęcie „wolnego stanowiska urzędniczego”.

 

O ZATRUDNIENIU SEKRETARZA

Sekretarz to kierownicze stanowisko urzędnicze. Co więcej, musi być ono obligatoryjnie utworzone i obsadzone w urzędzie gminy, starostwie powiatowym, jak i w urzędzie marszałkowskim. Podstawą zatrudnienia sekretarza jest umowa o pracę. Nawiązuje ją w imieniu pracodawcy kierownik urzędu (wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta powiatowy lub marszałek województwa).
Aby zostać sekretarzem w gminie, trzeba spełnić szereg kryteriów. Trzeba mieć co najmniej czteroletni staż pracy na stanowisku urzędniczym, w tym dwa lata przepracowane na stanowisku kierowniczym urzędniczym. Sekretarz nie może być osobą karaną, a ponadto ma być apolityczny. Ustawodawca zakazał mu zarówno być członkiem partii politycznej, jak również uczestniczyć w tworzeniu takich partii. Sekretarz musi też obowiązkowo legitymować się wyższym wykształceniem. Oznacza to, że powinien legitymować się tytułem magistra, inżyniera lub przynajmniej licencjata.

CO DO ZASADY Z KONKURSU

Jak już to zostało powiedziane kandydat na stanowisko sekretarza powinien zostać wyłoniony w drodze konkursu. Ale czy zawsze? Tutaj można mieć wątpliwości.
Cytowany już art. 5 ust. 1a stanowi bowiem, że nabór kandydatów na wolne stanowisko sekretarza przeprowadza się nie później niż w ciągu 3 miesięcy od zwolnienia stanowiska.
Jeżeli przepis ten będziemy odczytywać wspólnie z art. 12 ust. 1 u.p.s. oraz art. 20 ust. 1 tej ustawy, to można dojść do wniosku, że awans na stanowisko sekretarza jest jak najbardziej dopuszczalny.
Jak wynika z art. 20 u.p.s. pracownik samorządowy, który wykazuje inicjatywę w pracy i sumiennie wykonuje swoje obowiązki, może zostać przeniesiony na wyższe stanowisko (awans wewnętrzny). Możliwość awansowania pracownika na wyższe stanowisko ustawodawca uwzględnił definiując pojęcie „wolnego stanowiska urzędniczego”.

WOLNE STANOWISKO

W art. 12 ust. 1 u.p.s. wskazał bowiem, że jest to stanowisko, na które, zgodnie z przepisami ustawy albo w drodze porozumienia, nie został przeniesiony pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, posiadający kwalifikacje wymagane na danym stanowisku lub nie został przeprowadzony na to stanowisko nabór, albo na którym, mimo przeprowadzonego naboru, nie został zatrudniony pracownik.
Skoro wolnym stanowiskiem urzędniczym (kierowniczym urzędniczym, a więc i sekretarza) jest tylko takie, na które m.in. nie przeniesiono – np. w drodze awansu wewnętrznego – innego urzędnika, to wynika z tego, że naboru na stanowisko sekretarza nie przeprowadza się, gdy stanowisko to zostało obsadzone w drodze awansu wewnętrznego. Innymi słowy, awans na stanowisko sekretarza jest dopuszczalny.

ZAKAZ POWIERZANIA OBOWIĄZKÓW TO NIE PRZESZKODA

A co w takim razie z zakazem zawartym w art. 5 ust. 1b u.p.s.? Przypomnijmy, że przepis ten stanowi, że „obsadzenie stanowiska sekretarza nie może nastąpić w drodze powierzenia pełnienia obowiązków. Przepisu art. 21 nie stosuje się”.
Zgodnie z art. 21 u.p.s., jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, pracownikowi samorządowemu można powierzyć, na okres do 3 miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę, zgodnej z jego kwalifikacjami. W okresie tym przysługuje pracownikowi wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, lecz nie niższe od dotychczasowego.
Jak podkreśla Artur Rycak „Wyłączenie stosowania art. 21 oznacza, że nie jest dopuszczalne powierzenie pracownikowi samorządowemu wykonywania na okres do 3 miesięcy pracy na stanowisku sekretarza także na podstawie art. 21. W ten sposób ustawodawca wyklucza możliwość powierzania pełnienia obowiązków sekretarza na jakiejkolwiek podstawie przewidzianej w ustawie, chcąc uniknąć omijania zakazu sformułowanego w zdaniu pierwszym art. 5 ust. 1b”.
Czy jednak zakaz obsadzania stanowiska sekretarza „w drodze powierzenia pełnienia obowiązków” należy rozumieć jako zakaz obsadzania stanowiska sekretarza „w drodze przeniesienia pracownika samorządowego” np. w trybie art. 20 u.p.s. (awans wewnętrzny)?
Odpowiedź na takie pytanie będzie negatywna. Z cytowanych przepisów wnika raczej, że ustawodawca sprzeciwia się praktykom „powierzania obowiązków sekretarza” osobom, które zatrudnione na tym stanowisku być nie mogą z tego chociażby powodu, że nie posiadają odpowiednich kwalifikacji. A skoro tak, to akceptuje rozwiązanie pozwalające obsadzić stanowisko sekretarza w trybie awansu wewnętrznego. Oczywiście, o ile awansowany urzędnik będzie spełniał ustawowe wymagania kwalifikacyjne wymagane do zatrudnienia na tym stanowisku.

Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

Bez przełomu w kwestii jawności życia publicznego w nowej ustawie

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - KOMENTARZE - SAS 2 / 2018

Projekt ustawy o jawności życia publicznego dotyczy materii szerszej niż zapowiada sam tytuł. Jej zakres obejmuje „zasady i tryb dostępu do informacji o sprawach publicznych” oraz „zasady jawności w procesie stanowienia prawa”. Reguluje także kwestie lobbingu, unikania konfliktu interesów, składania i upubliczniania deklaracji majątkowych oraz działań antykorupcyjnych, w tym ustanawia status „sygnalisty” – osoby zgłaszającej możliwość popełnienia przestępstwa przez „podmiot, z którym związana jest umową o pracę, stosunkiem służbowym lub innym stosunkiem umownym”.

Projektodawca zmierza do ujęcia w jednej ustawie regulacji rozproszonych obecnie w wielu aktach prawnych. Prowadziło to będzie m.in. do zniesienia obecnie obowiązujących ustaw: z 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz.U. z 2006 r. Nr 216 poz. 1584, z późn. zm.), z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1764, z późn. zm.) oraz z 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz.U. z 2017 r. poz. 248).
Kwestia jawności życia publicznego włączona zostaje w ustawę, która według zapewnienia projektodawcy ma zapewnić „wzmocnienie kontroli władz”, usprawnić zarządzanie państwem oraz wzmocnić mechanizmy antykorupcyjne. Takie umiejscowienie problematyki jawności życia publicznego i dostępu do informacji publicznych nasuwa przypuszczenie, że dla projektodawcy nie tyle stanowią one wartości same przez siebie, co jako mechanizmy kontrolne.
Przepisy dotyczące informacji publicznej (rozdziały 2 i 3) w zasadniczej mierze przenoszą do projektu ustawy system określony w obowiązującej ustawie o dostępie do informacji publicznej. Jego zarys, „matrycę” jawności informacji publicznych, wyznaczoną przez ustalenie kto, co i na jakich zasadach ma obowiązek ujawniać, można rekonstruować z poszczególnych przepisów.

PODMIOTY SAMORZĄDOWE OBJĘTE USTAWĄ

W tym zakresie utrzymano obowiązujące rozwiązania. W odniesieniu do samorządu terytorialnego, podmiotami zobowiązanymi do zapewnienia dostępu do informacji publicznych są (art. 6 ust. 1):

  • organy władzy publicznej, a więc rady i zarządy gmin, powiatów i województw;
  • jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego oraz osoby prawne samorządu terytorialnego;
  • inne osoby prawne lub jednostki organizacyjne wykonujące zadania publiczne samorządu terytorialnego;
  • osoby prawne, w których jednostki samorządu terytorialnego sprawują kontrolę w rozumieniu art. 4 pkt 4 ustawy z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 229 z późn. zm.) - a więc spółki prawa handlowego kontrolowane przez JST.

STOPIEŃ DOSTĘPNOŚCI INFORMACJI

Z projektu można wyczytać cztery stopnie dostępności informacji publicznych, analogiczne do obecnych w obowiązującej ustawie:

  • informacje wyłączone z udostępnienia (art. 8 ust. 1) na podstawie odrębnych przepisów; przekazane i zastrzeżone przez organizacje międzynarodowe i inne państwa; naruszające ochronę prywatności; naruszające tajemnicę przedsiębiorstwa);
  • informacje udostępniane na wniosek, w tym:

– informacje przetworzone (tj. „informacja publiczna, której podmiot zobowiązany do udostępnienia nie posiada w chwili wpłynięcia wniosku (…), ale wytwarza ją dla wnioskodawcy w oparciu o posiadane zasoby informacyjne”) – dostęp do nich wymaga „uzasadnienia istotnego interesu publicznego” (art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 5 ust. 3);
– informacje publiczne niekwalifikowane jako przetworzone – wniosek nie wymaga uzasadnienia interesu prawnego lub faktycznego (art. 5 ust. 5 pkt 1, art. 4 ust. 2);

  • informacje publiczne dostępne bezpośrednio:

– w stosunku do których istnieje obowiązek publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej (art. 7 ust. 2);
– dokumenty urzędowe (prawo wglądu) - art. 5 ust. 1 pkt 2;
– posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z bezpośrednich wyborów – a więc np. rad gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich oraz ich komisji, także rad dzielnic i komisji (prawo dostępu) - art. 5 ust. 1 pkt 3 oraz art. 20 ust. 1 pkt 2.

Pierwotna wersja projektu nie zawierała szczególnego warunku dla uzyskania dostępu do informacji przetworzonych, w ostatniej wersji jest on przywrócony, jak można się domyślać, ze względu na opinię Rady Legislacyjnej. Zwraca uwagę, że tak obowiązujące, jak i projektowane przepisy wydają się zakładać – nie wprost a przez domniemanie – obowiązek posiadania stron BIP przez wszystkie podmioty wykonujące zadania publiczne, niezależnie od ich formy prawnej czy własności. Dotyczyłoby to np. szkół prywatnych, fundacji czy stowarzyszeń wykonujących zadania na podstawie umów z samorządami. Mianowicie ustawa i projekt nakazują publikację niektórych informacji w BIP, w stosunku do części z nich nie wyłączając obowiązku żadnych podmiotów wymienionych jako zobowiązane do udostępniania informacji publicznych.

ZAKRES UDOSTĘPNIANYCH INFORMACJI

Informacja publiczna jest zdefiniowana w art. 2 ust 1 pkt 2 jako: „informacja o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne (...) a także innych osób i jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym (...)”. W obowiązującej ustawie o dostępie do informacji publicznej analogiczna definicja ma charakter jeszcze bardziej ogólnikowy: „Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy (art. 1 ust. 1).
Aby możliwie odtworzyć, jakie informacje ustawodawca i projektodawca uważają za szczególnie istotne, trzeba sięgnąć do przepisów bardziej szczegółowych: art. 6 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz art. 7 ust. 1 projektu. Projekt powtarza schemat z obowiązującej ustawy (polityka wewnętrzna i zagraniczna – dane o podmiocie – zasady funkcjonowania podmiotu – informacje (w ustawie: dane) publiczne – majątek publiczny wraz z finansami), modyfikując część szczegółowych katalogów.
Katalog danych dotyczących funkcjonowania podmiotu zostaje uzupełniony o liczbę zatrudnionych. Katalog informacji publicznych – o ekspertyzy i opinie finansowane ze środków publicznych. Najwięcej jest uzupełnień w katalogu kwestii majątkowych i finansowych: zobowiązania wynikające z poręczeń i gwarancji; pomoc publiczna; umorzenia i ulgi w spłacie zobowiązań; wydatki dokonane za pomocą kart płatniczych dokonane przez osoby pełniące funkcję publiczną. Projekt wprowadza ponadto nową instytucję – rejestr umów cywilnoprawnych, obejmujący umowy zawarte w formie pisemnej oraz skutkujące wydatkowaniem co najmniej 2000 zł.
Dość oczywista jest krytyka upubliczniania danych dotyczących wydatków z kart służbowych, gdyż obowiązek dotyczy nie rodzaju wydatków, a jedynie sposobu zapłaty. W porównaniu z innymi danymi finansowymi, np. dotyczącymi pomocy publicznej czy umorzeń i ulg podatkowych jest to informacja publiczna małej wagi. Jest ona znacząca nie tyle dla jawności życia publicznego, ile dla działań kontrolnych.
Nie będę próbował przeprowadzać analizy poszczególnych zapisów. Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego można stwierdzić jak liczne były konkretne uwagi poszczególnych samorządów oraz korporacji samorządowych, także w części dotyczącej dostępu do informacji publicznych. Skoro zaś nowości w tej części jest raczej niewiele, prowadzi nas o do wniosku, że zarówno przepisy obowiązujące, jak i projektowane są niezbyt korzystnie oceniane.
Z pewnością trzeba ocenić, że proponowana ustawa nie będzie stanowić przełomu w budowaniu transparentności działania władz publicznych, w tym samorządowych. Obywatel zainteresowany działaniem samorządu terytorialnego oczekiwałby chyba raczej na ustawę inaczej skonstruowaną, mającą znacznie bardziej pragmatyczny, zoperacjonalizowany charakter.
Ponieważ najłatwiej dostępnym źródłem informacji są obecnie systemy on-line, najważniejszą częścią ustawy regulującej dostępność informacji publicznych powinny być przepisy dotyczące Biuletynu Informacji Publicznej. Udostępnianie informacji na wniosek powinno zaś pełnić jedynie pomocniczą rolę, gdyż zdecydowana większość „gotowych” informacji powinna być po prostu dostępna. Wnioski dotyczyłyby tego, co ustawa nazywa „informacją przetworzoną”, a więc sporządzoną w takim układzie, w jakim samorząd nią nie dysponuje (np. inna agregacja danych). Oczywiście należy też pamiętać o wnioskach mających charakter techniczny – dotyczących istniejących danych, ale np. w postaci wydruku dla osoby niekorzystającej z Internetu.
Tak pomyślana ustawa powinna, po pierwsze, bardzo jednoznacznie określać, jakie podmioty powinny prowadzić strony BIP – np. które podmioty niepubliczne wykonujące zadania publiczne lub korzystające z publicznych pieniędzy bądź majątku.
Po drugie, zakres informacji zawartych w BIP powinien być określony bardzo szeroko, gdyż właściwie nie ma tu przeszkód technicznych. Natomiast powinien on zostać jednoznacznie wyznaczony dla podmiotów poszczególnych kategorii, tak aby odpowiadał on specyfice podmiotu i jego roli w sprawach publicznych. Katalog informacji dotyczących „zasad funkcjonowania podmiotów” odpowiada w praktyce samorządów działaniom specyficznym dla klasycznych spraw administracyjnych (stanowienie aktów publicznoprawnych, sposób przyjmowania i załatwiania spraw). W kwestii usług publicznych, na stronach BIP szkół czy wodociągów absolutnie nie dowiemy się tego, co dla ich działalności jest najważniejsze. Trzeba też ostrożnie wyważyć obowiązki informacyjne podmiotów niepublicznych korzystających z funduszy publicznych lub majątku publicznego.

Aleksander Nelicki
ekspert ds. finansów samorządowych

SPIS TREŚCI

Brak możliwości domagania się zwrotu nadpłaty w VAT po upływie terminu przedawnienia

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 2 / 2018

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 20 grudnia 2017 r. w sprawie C-500/16 Caterpillar Financial Services sp. z o.o.

Postanowieniem z 19 maja 2016 r. w sprawie I FSK 224/15, Naczelny Sąd Administracyjny skierował pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości o treści: „Czy wyrażone w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana 2012 r. - Dz.Urz. U.E. z 26 października 2012 r. Nr C 326) zasady skuteczności i lojalnej współpracy oraz równoważności lub jakakolwiek inna właściwa zasada przewidziana w prawie Unii, przy uwzględnieniu wykładni dokonanej przez Trybunał w wyroku z 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11 BGŻ Leasing sp. z o.o. przeciwko dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie, sprzeciwiają się w dziedzinie podatku od wartości dodanej przepisom krajowym lub praktyce krajowej, które uniemożliwiają zwrot nadpłaty powstałej w następstwie pobrania należnego VAT niezgodnie z prawem Unii w sytuacji, w której na skutek postępowania władz krajowych, jednostka mogła skorzystać ze swoich uprawnień dopiero po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego”, 20 grudnia 2017 r. Trybunał Sprawiedliwości odpowiedział na powyżej przedstawione pytanie prejudycjalne NSA i w wyroku w sprawie C-500/16 Caterpillar Financial Services sp. z o.o. stwierdził, że zasady równoważności i skuteczności należy, w świetle art. 4 ust. 3 TUE, interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, tego rodzaju, co przepisy w postępowaniu głównym, umożliwiającym oddalenie wniosku o zwrot nadpłaty podatku od wartości dodanej (VAT), gdy wniosek ów został złożony przez podatnika po upływie pięcioletniego terminu przedawnienia, pomimo że z wyroku Trybunału wydanego po upływie owego terminu wynika, że zapłata VAT stanowiąca przedmiot owego wniosku o zwrot nie była należna.
Odpowiedź Trybunału ma doniosłe i istotne znaczenie dla występowania przez wszystkich podatników VAT o zwrot nadpłaty powstałej w tym podatku wskutek pobrania należnego VAT-u niezgodnie z prawem UE. Trybunał jasno wskazał, że wniosek taki może zostać oddalony, gdy podatnik złożył go po upływie pięcioletniego terminu przedawnienia, nawet w sytuacji, w której z wyroku Trybunału wydanego po upływie terminu przedawnienia wynika, że zapłata VAT stanowiąca przedmiot owego wniosku o zwrot nie była należna.

Adrianna Elżbieta Grzymska-Truksa
radca prawny

SPIS TREŚCI

Przegląd legislacyjny

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

OCHRONA PRAW LOKATORÓW

16 lutego 2018 r. z mocą obowiązującą od 1 stycznia br. weszła w życie uchwalona 28 stycznia br. nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów (Dz.U. z 2018 r., poz. 374).

Ustawa przewiduje wydłużenie do 31 grudnia 2019 r. okresu, w którym na gminie spoczywa obowiązek zapewnienia najemcom prawa do lokalu zamiennego i pokrycia kosztów przeprowadzki w związku z wypowiedzeniem umowy najmu z powodu konieczności remontu lub rozbiórki budynku gminnego.


EMERYTURY I RENTY

20 lutego 2018 r. prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłosił komunikat w sprawie kwot przychodu odpowiadających 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2017 r. stosowanych przy zmniejszaniu albo zawieszaniu emerytur i rent (M.P. z 2018 r., poz. 211).

Od 1 marca 2018 r. kwota przychodu wynosi:

  • dla 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2017 r. – 3161,70 zł;
  • dla 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za IV kwartał 2017 r. – 5871,70 zł.


JEDNOLITY TEKST USTAWY O GODLE I HYMNIE

W Dzienniku Ustaw z 28 lutego 2018 r., pod poz. 441 opublikowany został jednolity tekst ustawy z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.

Zgodnie z przepisami ustawy Orzeł Biały, biało-czerwone barwy i „Mazurek Dąbrowskiego” są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.


PRIORYTETY ZDROWOTNE

3 marca 2018 r. weszło w życie rozporządzenie ministra zdrowia z 27 lutego 2018 r. w sprawie priorytetów zdrowotnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 469).

Do priorytetowych zadań państwa w ramach ochrony zdrowia rozporządzenie zalicza m.in. zmniejszenie zapadalności i przedwczesnej umieralności z powodu: chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym zawałów serca, niewydolności serca i udarów mózgu, nowotworów złośliwych, przewlekłych chorób układu oddechowego i cukrzycy.


PROJEKT E-DOWÓD

3 marca 2018 r. weszło w życie zarządzenie prezesa Rady Ministrów z 26 lutego 2018 r. w sprawie Komitetu Sterującego do spraw Projektu e-Dowód (M.P. z 2018 r., poz. 253).

Zarządzenie tworzy Komitet Sterujący do spraw Projektu e-Dowód, którego celem jest koordynacja działań mających na celu wdrożenie dowodów osobistych z warstwą elektroniczną na podstawie dokumentu „Koncepcja e-Dowód – kontynuacja projektu pl.ID i realizacja projektów powiązanych”. Pierwsze sprawozdanie z działalności Komitet ma przedłożyć do 31 marca 2018 r.


TARYFY ZA WODĘ I ŚCIEKI

3 marca 2018 r. weszło w życie rozporządzenie ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej z 27 lutego 2018 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń  za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz.U. z 2018 r., poz. 472).

Rozporządzenie określa: szczegółowe sposoby określania taryf, w tym:

  • kryteria ustalania niezbędnych przychodów,
  • alokację kosztów na taryfowe grupy odbiorców usług,
  • kryteria różnicowania cen i stawek opłat,
  • wzór wniosku o zatwierdzenie taryfy,
  • warunki prowadzenia rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę
  • i zbiorowe odprowadzanie ścieków.

SPIS TREŚCI

Akta stanu cywilnego

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

1 marca 2018 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności, ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw oraz ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Był to projekt rządowy.

Uchwalona nowelizacja przewiduje, że od 1 czerwca 2018 r. możliwe będzie zgłoszenie urodzenia dziecka także w formie dokumentu elektronicznego. Zgłoszenie ma również zawierać oświadczenie o wyborze imienia dla dziecka. Po zarejestrowaniu urodzenia dziecka w USC, osobie zgłaszającej ten fakt zostanie przesłany – w postaci papierowej lub elektronicznej – odpis aktu urodzenia dziecka, a także powiadomienie o nadanym mu numerze PESEL i zaświadczenie o jego zameldowaniu, o ile wystąpią takie przesłanki.

SPIS TREŚCI

Wynagrodzenia pracowników JST

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

15 lutego 2018 r. do konsultacji międzyresortowych trafił projekt rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych.

Projekt powstał w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Konieczność wydania nowego rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych pozostaje w związku z wejściem w życie ustawy z 15 września 2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1930). Zgodnie z art. 3 tej ustawy dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 37 ust. 1, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 17 86, z późn. zm.), zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 37 ust. 1 znowelizowanej ustawy, nie dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia jej wejścia w życie (tj. 19 maja 2018 r.). Projekt pomija stanowiska doradców i asystentów, których możliwość zatrudniania została uchylona ww. ustawą, natomiast wiele dotychczasowych regulacji zostało utrzymanych. W projektowanym rozporządzeniu proponuje się wprowadzenie nowych rozwiązań, m.in. możliwości prowizyjnego wynagradzania pracowników samorządowych. Zmienią się także zasady wypłacania dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej czy jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę.

SPIS TREŚCI

Gminy dopłacą do ogrzewania mieszkań

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

14 lutego 2018 r. do Sejmu wpłynął poselski projekt nowelizacji ustawy o pomocy społecznej.

Celem projektu ustawy jest stworzenie podstawy prawnej, umożliwiającej samorządom udzielenie pomocy mieszkańcom, którzy ponoszą wysokie koszty ogrzewania mieszkań. Mieszkania z ogrzewaniem elektrycznym, są najczęściej położone w ścisłych centrach miast, nierzadko usytuowane w zabytkowych kamienicach, których efektywność energetyczna okazuje się być zdecydowanie poniżej standardów. Z licznych skarg obywateli, napływających do samorządowców i parlamentarzystów wynika, że koszty ogrzewania elektrycznego mieszkań w sezonie grzewczym sięgają nawet kilku tysięcy złotych.

SPIS TREŚCI

Pomoc społeczna

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

8 lutego 2018 r. Sejm znowelizował ustawę o pomocy społecznej. Był to projekt rządowy.

Wprowadzono m.in. nowy typ placówki: schronisko dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi. Nowa forma placówki umożliwi świadczenie usług opiekuńczych osobom wymagającym częściowej (nie całodobowej) pomocy w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych i opieki higienicznej.

SPIS TREŚCI

Przeciw bezdomności

AKTUALNOŚCI - SAS 2 / 2018

8 lutego 2018 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Był to projekt rządowy.

Zgodnie z ustawą, w związku z likwidacją odrębnej funkcjonalnie części mieszkaniowego zasobu gminy, jaką stanowią lokale socjalne – gminy oraz jednoosobowe spółki gminne, którym gmina powierzyła realizację zadania własnego dotyczącego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej, będą mogły ubiegać się o uzyskanie finansowego wsparcia na budowę lokali komunalnych. Będzie to możliwe bez dotychczasowego warunku wydzielenia z mieszkaniowego zasobu gminy odpowiedniego zasobu lokali socjalnych.

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI - SAS 2 / 2018

AKTUALNOŚCI

Przeciw bezdomności
Pomoc społeczna
Gminy dopłacą do ogrzewania mieszkań
Wynagrodzenia pracowników JST
Akta stanu cywilnego

PRZEGLAD LEGISLACYJNY

ORZECZNICTWO

Brak możliwości domagania się zwrotu nadpłaty w VAT po upływie terminu przedawnienia

ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE WOJEWODY

Rada gminy nie może dowolnie ustalać zasad odpłatności za pobyt w klubie seniora 

ANALIZY I KOMENTARZE

Bez przełomu w kwestii jawności życia publicznego w nowej ustawie
Sekretarz z awansu czy wyłącznie z konkursu?
Od 2018 roku wydłużona kadencja wójtów i radnych
Obywatel sprawdzi, jak głosował radny
Interpretacja ogólna ministra finansów w podatku rolnym
„Podatek od deszczu” – nowa opłata za usługi wodne 
Polskie prawo odpadowe - stan na rok 2018

TEMAT NUMERU

Inspektor ochrony danych osobowych w samorządach

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU

Termin powołania komisji skarg, wniosków i petycji przez radę gminy
Czy wójt powinien uprzedzić podmiot kontrolowany o planowanej kontroli?
Przejęcie imienia szkoły w przypadku jej przekształcenia?
Współfinansowanie kosztów związanych z zatrudnieniem prezesa oddziału ZNP
Porozumienie w sprawie nauczania indywidualnego
Czy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy ma wpływ na wysokość podatków?

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

Specjalny, przyspieszony tryb kontroli decyzji kasatoryjnej
Czy od wyroku sądu administracyjnego w sprawie decyzji kasatoryjnej przysługuje skarga kasacyjna?
Uprzedzenie stron o możliwości uzyskania niekorzystnej decyzji
Charakter prawny instytucji mediacji w postępowaniu administracyjnym

FINANSE SAMORZĄDU

Czy może nastąpić odmienne ustalenie przeznaczenia pojazdu jako pojazdu specjalnego?
Zapłata zaległości po terminie a koszty egzekucyjne
Opodatkowanie budynków administracyjnych należących do spółdzielni produkcji rolnej
Wykazywanie w sprawozdaniu skutków finansowych decyzji o rozłożeniu na raty zaległości podatkowej

POWIATY

Czy starosta musi uzyskać zgodę wszystkich członków spółdzielni na wymianę sieci wodociągowej?
Starosta odmawia rejestracji pojazdu sprowadzonego z zagranicy
Kiedy starosta jest organem właściwym do wydawania zezwoleń na wycinkę drzew?

PRAWO PRACY

Regulamin wynagradzania pracowników samorządowych po 1 stycznia 2018 roku.
Skarga na burmistrza dotycząca jego czasu pracy
Problem nadgodzin w systemie równoważnego czasu pracy
Ponowne zatrudnienie emerytowanego sekretarza
Dwie nagrody jubileuszowe dla pracownika samorządowego?

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE

Utrata gwarancji nie uzasadnia zamówienia z wolnej ręki
Brak wskazania nazwy podwykonawcy nie może stanowić podstawy odrzucenia oferty
Odstępstwo od zasady równoważności
Wykluczenie za zakłócanie konkurencji musi być poprzedzone wyjaśnieniami wykonawcy

DODATEKORZECZNICTWO I ROZSTRZYGNIĘCIA
NADZORCZE DLA SAMORZĄDÓW

ORZECZNICTWO SN I SĄDÓW POWSZECHNYCH

Skutek niepoinformowania pracownika o ustawowym obowiązku składania oświadczeń majątkowych
Wartość nieruchomości w oświadczeniu majątkowym

ORZECZNICTWO SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH

Zakres jawności oświadczeń majątkowych radnych
Odwołanie wójta z powodu nieprawidłowości w oświadczeniu majątkowym
Oświadczenie majątkowe – choć nieopublikowane w BIP – jest jawne
Skuteczność doręczenia wezwania do złożenia oświadczenia majątkowego
Rada gminy nie kontroluje tego, jak wojewoda bada oświadczenie majątkowe wójta

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE WOJEWODY

Zatwierdzanie taryf opłat za wodę i ścieki
Komu przysługują gminne stypendia sportowe
Opłaty za korzystanie z terenów i urządzeń cmentarnych
Rada gminy nie uchwala opłat za przedszkolne posiłki

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE
REGIONALNYCH IZB OBRACHUNKOWYCH

Powszechny charakter opłaty targowej
Termin wejścia w życie uchwały podatkowej
Gmina nie może tworzyć pozaustawowych kategorii nieruchomości „do opodatkowania”
Jakości gleby nie można poprawiać ze środków funduszu sołeckiego

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa