Czy rada powiatu ma kompetencje do rozpatrzenia „apelu” w sprawie toczącego się postępowania administracyjnego?

FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU - SAS 6 / 2020

OPIS SYTUACJI:

Do rady powiatu wpłynął apel o zajęcie stanowiska w sprawie toczącego się postępowania administracyjnego, dotyczącego wydania decyzji o pozwolenie na budowę. Sprawa postępowania została zgodnie z przepisami przesłana do wojewody jako organu pierwszej instancji.

PYTANIE 1:

Czy rada powiatu ma kompetencje do zobowiązania starosty do zajęcia stanowiska w sprawie toczącego się postępowania związanego z wydaniem pozwolenia na budowę oraz analizy merytorycznej tego postępowania i zobowiązania starosty do zwrócenia się z wystąpieniem o określonej treści do wojewody?

ODPOWIEDŹ:

Rada powiatu nie może uzurpować sobie uprawnień, których nie posiada, np. w zakresie kontroli nad starostą w sprawach wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę.

PYTANIE 2:

Czy rada powiatu może podejmować uchwały określające sposób informowania mieszkańców inny niż określony w przepisach prawa budowlanego?

ODPOWIEDŹ:

Nie wydaje się dopuszczalne określenie przez radę powiatu w uchwale sposobu informowania mieszkańców o toczących się postępowaniach administracyjnych w przedmiocie wydania pozwolenia budowlanego w sposób odmienny, niż przewidują to przepisy u.p.b.

PYTANIE 2:

Czy rada powiatu w tym wypadku, bez względu na podnoszone zarzuty, sprawę tę powinna przesłać do wojewody jako organu nadzorującego w postępowaniach budowlanych i architektonicznych i powinna zostać rozpatrzona przez wojewodę jako skarga na organ administracji architektoniczno-budowlanej?

ODPOWIEDŹ:

Organem właściwym do rozpatrzenia przedmiotowego apelu, w przypadku zakwalifikowania go jako skargi na starostę jest wojewoda.

Przepis art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym stanowi, że ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat. Zgodnie zaś z art. 80 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane starosta wykonuje zadania organu architektoniczno-budowlanego. Zadania te starosta wykonuje jako zadania z zakresu administracji rządowej (por.: W. Jakimowicz, Decyzja o pozwoleniu na budowę, jako przejaw realizowania przez starostę zadań z zakresu administracji rządowej, CASUS.2016.1.6). Przepisy prawa powszechnie obowiązującego, regulujące funkcjonowanie administracji publicznej, nie znają pojęcia „apel”. Przepis art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach stanowi, że przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności: zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji. W myśl art. 3 ww. ustawy, o tym, czy pismo jest petycją, decyduje treść żądania, a nie jego forma zewnętrzna.

Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, rada powiatu rozpatruje:

  • skargi na działania zarządu powiatu i powiatowych jednostek organizacyjnych;
  • wnioski oraz petycje składane przez obywateli; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.

Mając na uwadze opisany na wstępie stan faktyczny i prawny, nie wydaje się, aby przedmiotowy apel mógł być uznany za petycję. W związku z powyższym próby oceny i kwalifikacji ww. apelu należy dokonać na podstawie przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Ustawa ta reguluje m.in. problematykę załatwiania spraw indywidualnych w drodze decyzji administracyjnych, a także rozpatrywania skarg i wniosków.
W myśl art. 227 k.p.a. przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.
Organy właściwe do rozpatrzenia skargi określa art. 229 k.p.a., Zgodnie z pkt. 4 tego przepisu, rada powiatu jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub działalności zarządu powiatu oraz starosty, a także kierowników powiatowych służb, inspekcji, straży i innych jednostek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw określonych w pkt. 2. W myśl zaś pkt. 2 art. 229 k.p.a. wojewoda jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi na organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego, a zatem również na starostę, w sprawach należących do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
Oznacza to, że organem właściwym do rozpatrzenia przedmiotowego apelu, w przypadku zakwalifikowania go jako skargi na starostę, jest wojewoda.
Wskazać jednak należy, że zgodnie z art. 234 k.p.a., w sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne, skarga złożona przez stronę podlega rozpatrzeniu w toku postępowania, zgodnie z przepisami kodeksu (pkt 1), zaś skarga pochodząca od innych osób stanowi materiał, który organ prowadzący postępowanie powinien rozpatrzyć z urzędu (pkt 2).
Przepis art. 6 k.p.a. stanowi, że organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Zgodnie zaś z art. 19 k.p.a., organy administracji publicznej przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej.
Z przepisów tych wynika, że rada powiatu, jako organ stanowiący powiatu, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 2 u.s.p., zobowiązana jest przekazać przedmiotowy „apel” do organu właściwego do jego rozpatrzenia. Z wyżej cytowanych przepisów wynika ponadto, że rada powiatu nie może uzurpować sobie uprawnień, których nie posiada, np. w zakresie kontroli nad starostą w sprawach wydawania decyzji o pozwoleniu na budowę. Przepis art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.) określa hierarchię źródeł prawa. Jednocześnie art. 40 ust. 1 u.s.p., stanowi, że na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.
Oznacza to, że uchwały podejmowane przez radę powiatu muszą mieć podstawę prawną w ustawie i nie mogą być sprzeczne z tą ustawą. Warunkiem wejścia ich w życie, zgodnie z art. 13 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1461), jest ich opublikowanie w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
W świetle powyższego nie wydaje się dopuszczalne określenie przez radę powiatu w uchwale sposobu informowania mieszkańców o toczących się postępowaniach administracyjnych w przedmiocie wydania pozwolenia budowlanego w sposób odmienny, niż przewidują to przepisy u.p.b.
Prawo do uzyskania informacji w tym zakresie, z pewnymi ograniczeniami, gwarantuje zainteresowanym ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.

Sławomir Pyźlak
radca prawny

– Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 920)
– Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r., – Prawo budowlane (Dz.U. z 2019 r. poz. 1186, z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r. poz. 256, z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz.U. z 2018 r. poz. 870)
– Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1429, z późn. zm.)


SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa