Likwidacja OFE odroczona

ANALIZY SAMORZĄDOWE

W kwietniu 2021 roku Sejm miał się zająć projektem ustawy likwidującej OFE. Ostatecznie projekt ustawy nie został poddany pod głosowanie, zgodnie z nieoficjalnymi informacjami rząd nie miał większości do uchwalenia tej ustawy. Należy się spodziewać, że w najbliższych tygodniach w nieco zmienionej formie, a przede wszystkim z nowym harmonogramem, projekt likwidujący OFE wróci do Sejmu i zostanie uchwalony.

Zgodnie z ideą pomysłodawców, OFE mają przestać istnieć na początku 2022 roku (ten termin jest nadal realny do zachowania) a środki tam zgormadzone (około 150 mld zł) mają zostać przetransferowane do ZUS albo na IKE+. Obecnie w OFE jest ponad 15 mln członków, co oznacza, że średnio mają oni zgromadzone na swoich rachunkach 10 000 zł, ale w rzeczywistości, środków może być dużo mniej albo dużo więcej np. 500 zł albo 80 000 zł.
Projekt likwidujący OFE zakłada, że środki automatycznie będą trafiały na IKE+, co będzie się wiązało z pomniejszeniem kapitału o 15% opłatę przekształceniową (podatek Morawieckiego), ale dzięki temu uczestnik IKE+ będzie mógł je wypłacić po osiągnieciu wieku emerytalnego. Kobieta będzie mogła to zrobić w wieku 60 lat a mężczyzna w wieku 65 lat. Środki na IKE+ będą podlegały dziedziczeniu, a uczestnik będzie mógł zasilać swoje IKE+ wpłatami, podobnie jak ma to miejsce dzisiaj w zwykłym IKE. Co ważne, po zakończeniu liwkidacji OFE, całość składki emerytalnej będzie skierowana do ZUS. Uczestnik IKE+ musi pamiętać, że środki w ramach IKE+ będą inwestowane na giełdzie a ustawa nie przewiduje gwarancji wpłaconego kapitału. Środki wypłacane z IKE+ nie powinny być już opodatkowane, natomiast nie można wykluczyć, że w przyszłości ulegnie to zmianie na niekorzyść uczestnika IKE+.
Jeżeli członek OFE nie będzie chciał transferować środków na IKE+, to po złożeniu odpowiedniego wniosku będzie mógł przenieść swoje środki na ZUS. W związku z tym transferem kapitał emerytalny nie zostanie pomniejszony i całość środków zgormadzone w OFE zostanie przeniesiona do ZUS. Środki z ZUS będą uwzględnione przy wyliczeniu emerytury z I filaru, co oznacza, że nie będzie można ich wypłacić jednorazowo, bowiem będą one częścią dożywotniego świadczenia w postaci emerytury. Emerytura w Polsce jest opodatkowana 17% albo 32% podatkiem dochodowym, przy czym większość emerytów jest w pierwszej skali podatkowej, ponadto wielu z nich w związku z tym, że korzysta z ulg podatkowych faktycznie płaci dużo niższe podatki np. 12% albo 14%. Środki gromadzone w ZUS podlegają waloryzacji, a taka waloryzacja nie może być ujemna, co oznacza, że państwo daje gwarancje kapitału w ramach tych środków. Wadą transferu środków do ZUS jest brak dziedziczenia, co oznacza, że nawet jeżeli ktoś umrze po wypłacie tylko jednej emerytury, to spadkobiercy co do zasady nie otrzymają żadnych środków.
Obecnie czekamy na dalsze informacje i nowy projekt ustawy likwidujący OFE, pojawiają się głosy, że wysokość opłaty przekształceniowej może ulec zmianie na korzyść członków OFE. Patrząc realnie na kalendarz prac parlamentarnych należy wskazać, że likwidacja OFE rozpocznie się najwcześniej w sierpniu albo wrześniu 2021 roku. To najprawdopodobniej w tych miesiącach rozpocznie się dwumiesięczny czas dla członków OFE w którym będą podejmowali decyzje dokąd chcą przekazać swój emerytalny kapitał z OFE.
Stan prawny na dzień 7 maja 2021 roku.

dr Antoni Kolek
prezes Instytutu Emerytalnego
Oskar Sobolewski
prawnik w kancelarii Wojewódka
i Wspólnicy, ekspert Instytutu Emerytalnego

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa