Gmina ma obowiązek zwrotu opiekunom niepełnosprawnych uczniów tylko kosztów przejazdów za wspólną podróż do szkoły i z powrotem

ORZECZNICTWO SĄDÓW ADMINISTRACYJNYCH

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 lipca 2020 r., sygn. akt I OSK 3231/19

Zwrot kosztów przejazdu może dotyczyć tylko wspólnej podróży niepełnosprawnego dziecka i opiekuna do placówki edukacyjnej i drogi powrotnej. Gmina nie ma obowiązku zwrotu opiekunom niepełnosprawnych uczniów kosztów innych przejazdów, w tym związanych z powrotem do domu (po odwiezieniu ucznia do szkoły) oraz dojazdów do szkoły (w celu odebrania ucznia).

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, oddalającego skargę kasacyjną w sporze dotyczącym zasad zwrotu rodzicom niepełnosprawnych uczniów kosztów dojazdu z miejsca zamieszkania do szkoły.
Burmistrz zarządzeniem określił zasady zwrotu kosztów przejazdu uczniów niepełnosprawnych z miejsca zamieszkania do placówki oświatowej. Zarządzenie to zaskarżyli do sądu administracyjnego w Gliwicach rodzice, uważając, że gmina powinna także finansować koszty związane z podróżą samotnego rodzica ze szkoły do domu i z domu do szkoły.
WSA w Gliwicach skargę oddalił (wyrok z 9 lipca 2019 r., sygn. akt III SA/Gl 430/19). Odwołując się bowiem do treści art. 7 ust. 1, art. 30 ust. 1, art. 51 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, a także art. 32 ust. 6 i art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, wyraził pogląd, że brak było przeszkód, aby organ wykonawczy gminy określił zasady zwrotu kosztów przejazdu do placówek edukacyjnych tak, jak to uczynił w spornym zarządzeniu.
Wyrok WSA w Gliwicach utrzymał w mocy NSA, do którego wpłynęła skarga kasacyjna rodziców.
NSA wskazał, że podstawę materialnoprawną zaskarżonego zarządzenia stanowiły przepisy art. 30 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 446 ze zm.) oraz art. 32 ust. 6 i art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz.59). Stosownie do pierwszego z powołanych przepisów ustawy o samorządzie gminnym, wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. W myśl natomiast art. 32 ust. 6 ustawy Prawo oświatowe, obowiązkiem gminy jest zapewnienie niepełnosprawnym dzieciom pięcioletnim i sześcioletnim oraz dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym na podstawie art. 31 ust. 2 bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższego przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego lub ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego albo zwrot kosztów przejazdu dziecka i opiekuna, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice. Analogicznie, w przypadku dzieci dowożonych do szkoły kwestię tę reguluje art. 39 ust. 4 ustawy stanowiąc, iż obowiązkiem gminy jest: zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia (pkt 1); zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) a rodzicami, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice (pkt 3).
Bezsporne między stronami było przy tym, że organ wykonawczy gminy – burmistrz miasta, w ramach realizacji powyższego obowiązku, mógł określić w zarządzeniu zasady zwrotu kosztów przejazdu tym rodzicom/opiekunom, którzy we własnym zakresie dowożą dzieci do placówki wychowawczej lub szkoły. Spór dotyczył natomiast postanowień samego zarządzenia określającego szczegółowo, jakie koszty podlegają w takim wypadku refundacji.
W tej kwestii NSA stwierdził, że dokonana przez Sąd I instancji wykładnia przepisów art. 32 ust. 6 i art. 39 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, skutkująca przyjęciem, iż przez sformułowanie “zwrot kosztów przejazdu” należy rozumieć jedynie podróż wspólną dziecka z opiekunem z domu do placówki i z placówki do domu, jest prawidłowa.

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa