Samorządy na rynku energii

RYNEK ENERGII 

Z rosnącymi na świecie cenami prądu mierzą się nie tylko odbiorcy indywidualni, ale także jednostki samorządu terytorialnego, które kupują energię w trybie Prawa Zamówień Publicznych. Na jakie czynniki powinny zwracać uwagę w tym procesie?

Podwyżki energii na całym świecie to splot kilku czynników, wśród których najważniejszymi są coraz droższe surowce i paliwa. Duży wpływ mają na to trwająca pandemia oraz zakłócenie globalnych łańcuchów dostaw. A także polityka klimatyczna Unii Europejskiej i gwałtownie rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, które sprawiają, że średnia hurtowa cena prądu w Unii Europejskiej w ciągu roku wzrosła aż o 200 proc.
Na co w takiej sytuacji powinny zwracać uwagę samorządy kontraktujące energię w ramach PZP, gdzie cena przetargowa stanowi odbicie cen na Towarowej Giełdzie Energii? Przed czym warto się ustrzec, żeby szukając oszczędności nie narazić się na większe koszty?
Odpowiadając na te pytania warto przeanalizować poprzedni rok, jeśli chodzi o funkcjonowanie samorządów na rynku energii, ponieważ mimo obiektywnych, niezależnych przyczyn wzrostów cen energii, od samych samorządów również zależy, jakie warunki zostaną zawarte w kontraktach.

WIEDZA I DŁUGOFALOWE DZIAŁANIA

Bardzo ważna jest świadomość mechanizmów rynku energii po stronie samorządowców i trendów pokazujących chociażby to, jak w perspektywie kolejnych dni i tygodni kształtuje się cena na TGE.
Samorządowcy, którzy zdecydowali się na ogłoszenie przetargów na początku 2021 roku, uzyskiwali oferty porównywalne do ofert składanych w 2020 roku. W kolejnych miesiącach średnioważona cena energii elektrycznej oferowana przez najkorzystniejszego oferenta była o kilkadziesiąt procent wyższa, co jest silnie związane z rynkową ceną energii. Z tak podjętych decyzji oraz działań zadowoleni powinni być np. włodarze Radomia czy też Opola.
Są również tacy, którzy wykazali się jeszcze większą przezornością. Największymi wygranymi są te podmioty, które podpisały dłuższe kontrakty w 2020 roku, uzyskując zagwarantowaną stałą cenę do końca 2022 roku. Takim przykładem jest Sokołów Małopolski na Podkarpaciu. Samorząd zakontraktował ceny prądu już w 2020 roku.
– Wydatki na energię elektryczną to ważny składnik stałych kosztów samorządów. Obserwowaliśmy sytuację na rynku, skorzystaliśmy z fachowej wiedzy w zakresie trendów w cenach energii i zdecydowaliśmy się na przeprowadzenie przetargu na okres 3 lat (2020-2022). Gwarantując sobie tym samym możliwie najkorzystniejsze warunki polegające na stałej cenie przez cały okres trwania umowy - mówi Andrzej Ożóg burmistrz Sokołowa Małopolskiego.

MODERNIZACJA I OPTYMALIZACJA

Samorządowcy coraz częściej korzystają także z rozwiązań, które zwiększają efektywność energetyczną i co za tym idzie, generują realne oszczędności dla budżetów w kolejnych latach.
Głównym takim działaniem jest modernizacja oświetlenia ulicznego. LEDy pozwalają zmniejszyć zużycie energii nawet o kilkadziesiąt procent. Coraz więcej samorządów decyduje się także na instalacje paneli fotowoltaicznych na dachach zarządzanych przez siebie budynków. Istnieją dziesiątki opcji wsparcia takich inwestycji z funduszy krajowych i europejskich.
Ważne są również działania termomodernizacyjne, zarówno w odniesieniu do budynków mieszkalnych, jak i administracji samorządowej. Chodzi m.in. o wymianę oświetlenia na energooszczędne, modernizację instalacji wewnętrznych, docieplenia i ocieplenia, wymianę stolarki okiennej i drzwi. Samorządy są w tych działaniach wspierane przez same spółki energetyczne i ciepłownicze, a także administrację, zarówno centralną jak i regionalną.

BEZPIECZEŃSTWO W CENIE

Sposobem na szukanie możliwie jak najlepszych warunków kontraktowych dla samorządów są tworzone przez nich grupy zakupowe. Od ponad 10 lat energię w ten sposób kupuje Olsztyn, z roku na rok powiększając liczbę podmiotów wchodzących w skład grupy zakupowej. W postępowaniu na 2022 r. grupę stworzyło 376 podmiotów. Wśród nich urzędy gmin, starostwa powiatowe, spółki samorządowe. Przetarg rozstrzygany był w dwóch częściach: zasilanie oświetlenia ulicznego i sygnalizacji świetlnej oraz zasilanie budynków, lokali i pozostałych instalacji.
Wybrane zostały oferty dwóch największych sprzedawców energii w Polsce. Poza ceną, istotnymi walorami na obecnym rynku przy wyborze najlepszej oferty są bezpieczeństwo i stabilność dostaw energii. W ubiegłym roku firma, od której Olsztyn kupował prąd, wskutek dynamiki cenowej na rynku hurtowym zakończyła działalność. Dla samorządu skutkowało to sprzedażą rezerwową i większymi kosztami z tym związanymi.
Na sprzedaż rezerwową nieoczekiwanie przeszedł również Rzeszów. Firma, z którą miasto miało podpisaną umowę, najwyraźniej nie była przygotowana na rynkową sytuację. Jednocześnie, jak informuje lokalny portal „Czytaj Rzeszów”, „prawdopodobnie w momencie zawierania umowy władze miasta nie przewidziały, że sytuacja związana z cenami energii może tak znacząco ulec zmianie”. Włodarze stolicy Podkarpacia przygotowują się teraz do przetargu, rozważając ogłoszenie postępowania na dłuższy okres.
Zmiany na rynku energii oraz międzynarodowy kryzys energetyczny pokazują, że tradycyjne i przeważające jak do tej pory podejście jednostek samorządów terytorialnych, polegające na czekaniu do drugiej połowy, a często do ostatniego kwartału roku na ogłaszanie postępowań przetargowych, jest w obecnej sytuacji dalece niewystarczające. Skutkuje ono większą kwotą, którą trzeba przeznaczyć z budżetu na energię. Liczy się długofalowe podejście, inwestycje w efektywność energetyczną oraz szeroka wiedza i korzystanie z pomocy ekspertów, którą służą między innymi firmy energetyczne.

SAS1 2022 27A


Materiał przygotowany we współpracy
z Polskim Komitetem Energii Elektrycznej - https://pkee.pl/.
Więcej informacji o cenach energii na: www.liczysieenergia.pl

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa