Mediacja – jedna z form pozasądowego

rozwiązywania sporów w zamówieniach publicznych

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE - SAS 1/2023

Zaistnienie sporu wynikającego z realizacji zamówienia publicznego generuje po stronie zamawiającego i wykonawcy potrzebę podjęcia działań, mających na celu jego zakończenie.

Zasadniczym instrumentem prawnym, który służy rozwiązywaniu sporów cywilnoprawnych pomiędzy zamawiającym a wykonawcą, jest ugoda. Zgodnie z art. 917 Kodeksu cywilnego przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego, w celu uchylenia niepewności co do roszczeń wynikających z tego stosunku, dla zapewnienia ich wykonania bądź w celu uchylenia sporu istniejącego lub mogącego powstać.
Potwierdzeniem dopuszczalności zawierania ugód przez jednostki sektora finansów publicznych w sprawach spornych należności cywilnoprawnych stanowi art. 54a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1634 z późn. zm.).
Zgodnie ze wskazanym przepisem, co do zasady, jednostka sektora finansów publicznych może zawrzeć ugodę, jeżeli wypracowane warunki tej ugody są dla tej jednostki lub odpowiednio SP albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego korzystniejsze, niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że wybór drogi długotrwałego i kosztownego procesu sądowego może okazać się rozwiązaniem niekorzystnym dla zamawiającego, także z punktu widzenia zasad gospodarowania środkami publicznymi.
W tym miejscu wskazać należy, że nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych dokonanie wydatku lub zaciągnięcie zobowiązania, jeżeli jest realizowane w wykonaniu ugody zawartej zgodnie z przepisami prawa.

MEDIACJE DOPUSZCZONE PRZEPISAMI PRAWA ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Zgodnie z art. 591 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, w sprawie majątkowej, w której zawarcie ugody jest dopuszczalne, każda ze stron umowy, w przypadku sporu wynikającego z zamówienia, może złożyć wniosek o przeprowadzenie mediacji lub inne polubowne rozwiązanie sporu do Sądu Polubownego przy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, wybranego mediatora albo osoby prowadzącej inne polubowne rozwiązanie sporu.
Definicja mediacji: mediacje to de facto negocjacje z udziałem niezależnej i bezstronnej osoby trzeciej, wspierającej strony w dojściu do porozumienia. Innymi słowy są to wspomagane, moderowane negocjacje. Uczestnicy mediacji przy pomocy mediatora ustalają, a często uświadamiają sobie swoje rzeczywiste interesy, jak również urealniają stawiane wcześniej żądania. Często są one istotnie odmienne od tych prezentowanych we wcześniejszych stanowiskach procesowych.
Korzyścią z procedur mediacyjnych, przewidzianych w prawie zamówień publicznych, są w szczególności:
czas – elastyczna i odformalizowana formuła postępowania daje stronom dużą swobodę w jego prowadzeniu, zaś perspektywę kilku lat zastępuje kilka miesięcy;
walor ugody sądowej – ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez sąd, zyskuje walor ugody sądowej, a od jej zatwierdzenia sąd nie pobiera żadnej opłaty. Nie ma przy tym znaczenia, czy ugoda zostanie zawarta w ramach mediacji lub koncyliacji umownej, czy też mediacji lub koncyliacji ze skierowania sądu.

Marek Okniński

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa