Od kiedy wejdzie w życie obowiązek selektywnej zbiórki odpadów komunalnych?

BIULETYN SAMORZĄDOWCA / ANALIZY SAMORZĄDOWE - SAS5/2019

6 września 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która wprowadziła dla wszystkich właścicieli nieruchomości (zarówno zamieszkałych, jak i niezamieszkałych) obowiązek zbierania odpadów komunalnych w sposób selektywny. W praktyce pojawia się jednak pytanie, czy w świetle zawartych w tej nowelizacji przepisów przejściowych, obowiązek ten faktycznie już funkcjonuje?

Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1579) wprowadziła szereg niezwykle istotnych dla każdej gminy w Polsce zmian, w zakresie funkcjonowania gminnych systemów gospodarki odpadami komunalnymi. W swojej zasadniczej części weszła ona w życie 6 września 2019 r. Z tym też dniem wszedł w życie przepis art. 5 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: „u.c.p.g.”) w nowym brzmieniu, który ostatecznie rozstrzygnął pojawiający się dotychczas spór co do tego, czy w polskim porządku prawnym istnieje obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych, czy też wybór w tym zakresie należy do samych właścicieli nieruchomości (a pośrednio tym samym, do samych mieszkańców gmin). Zgodnie z nową treścią przywołanego przepisu „Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez zbieranie w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych, zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz sposobem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4 a ust. 1”.

KONIECZNOŚĆ DOSTOSOWANIA UCHWAŁ DO NOWYCH REGULACJI PRAWNYCH

Pomimo tego, że w istocie skutek w postaci wejścia w życie obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych wystąpił z ww. dniem, tj. 6 września 2019 r. (z tym dniem nastąpiła bowiem zmiana brzmienia przepisu art. 5 ust. 1 pkt 3 u.c.p.g.), to jednak z uwagi na fakt, iż obowiązek ten musi być zgodny także z postanowieniami obowiązującego na terenie danej gminy prawa miejscowego, a w szczególności regulaminu utrzymania czystości i porządku, de facto obowiązek ten wejdzie w życie dopiero z chwilą dostosowania uchwał rady danej gminy do nowych, wynikających z nowelizacji, regulacji prawnych. Zgodnie natomiast z przepisem art. 9 ust. 1 nowelizacji „Rada gminy jest obowiązana dostosować uchwały wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu dotychczasowym do przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”.
W konsekwencji powyższego obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych przez właścicieli nieruchomości powinien zostać wprowadzony najpóźniej 6 września 2020 r., do kiedy to powinny zostać zmienione (dostosowane do nowej rzeczywistości prawnej, ukształtowanej w drodze nowelizacji) w szczególności następujące uchwały rady gminy, określające kształt danego gminnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi:

  • uchwała, o której mowa w art. 4 u.c.p.g., tj. regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy – w zakresie wyraźnego określenia w jego treści istnienia tego obowiązku oraz określenia frakcji podlegających temu obowiązkowi (określonych w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a u.c.p.g., tj. papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła, odpadów opakowaniowych wielomateriałowych oraz bioodpadów);
  • uchwała, o której mowa w art. 6 k ust. 1 u.c.p.g., tj. uchwała w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustalenia wysokości stawki tej opłaty – w zakresie zastąpienia stawek opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości, w przypadku gdy odpady komunalne nie są zbierane w sposób selektywny, sankcyjną stawką opłaty podwyższonej za naruszenie obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych;
  • uchwała, o której mowa w art. 6 n u.c.p.g., tj. uchwała w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, składanej przez właścicieli nieruchomości – w zakresie usunięcia we wzorze deklaracji możliwości deklarowania nieselektywnego zbierania odpadów komunalnych.

W konsekwencji powyższego zaznaczyć należy, że tak długo, jak rada danej gminy nie dostosuje do nowych przepisów uchwał, określających sposób funkcjonowania gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, tak długo w danej gminie nie będzie obowiązywać obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Czas na takie działanie gminy mają do 6 września 2020 r.

Mateusz Karciarz
prawnik w Kancelarii Radców Prawnych Zygmunt Jerzmanowski i Wspólnicy sp. k. w Poznaniu

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa