Czy gmina może przeznaczyć środki z opłat za zezwolenia na alkohol na zakup laptopów do zdalnego nauczania dla dzieci?

FINANSE SAMORZĄDU - SAS 6 / 2020

PYTANIE

Czy w związku z przepisami ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz przepisami nowelizacji do ww. ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID–19, środki pochodzące z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy (pochodzące z opłat za zezwolenia na alkohol) mogą zostać przeznaczone na zakup laptopów do zdalnego nauczania dla dzieci?

ODPOWIEDŹ

Środki finansowe, które uprzednio wskazane były w uchwale rady gminy jako stanowiące źródło finansowania gminnego programu programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, a pochodzące z opłat wskazanych w art. 15qc ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., na mocy tego ostatniego przepisu prawa mogą zostać przeznaczone na zakup laptopów do zdalnego nauczania dla dzieci.

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z art. 4 z indeksem 1 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu, należy do zadań własnych gminy.
W myśl art. 4 z indeksem 1 ust. 2 powołanej ustawy realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego corocznie przez radę gminy, uwzględniającego cele operacyjne dotyczące profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, określone w Narodowym Programie Zdrowia. Gminny program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej albo centrum usług społecznych, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub inną jednostkę wskazaną w tym programie.
Omawiany program w danej gminie (mieście) jest przyjmowany w formie uchwały rady gminy (miasta). Program powinien wskazywać sposób finansowania gminnego (miejskiego) programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Środki finansowe na realizację omawianego programu pochodzić mogą z budżetu gminy (miasta), w tym także z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, środków przekazywanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz dotacji zewnętrznych.
Zgodnie z art. 18 z indeksem 2 wyżej powołanej ustawy, zasadą jest, że dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 18 z indeksem 1 oraz dochody z opłat określonych w art. 11 z indeksem 1 wykorzystywane będą na realizację:
gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz gminnych programów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii,
zadań realizowanych przez placówkę wsparcia dziennego, o której mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w ramach gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz gminnych programów, o których mowa w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii – i nie mogą być przeznaczane na inne cele.
Należy mieć jednak na uwadze, że zasady dysponowania środkami finansowymi gminnego (miejskiego) programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, w części stanowiącej dochody z opłat za zezwolenia wydane na podstawie art. 18 lub art. 18 z indeksem 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz dochody z opłat określonych w art. 11 z indeksem 1 tej ustawy, na mocy art. 15qc ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych ze zmianami, do dnia 31 grudnia 2020 r. mogą być wykorzystane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) również na działania związane z przeciwdziałaniem COVID-19.
Powołana ustawa z dnia 20 marca 2020 r. w art. 2 ust. 1 wskazuje, że przepisy ustawy stosuje się do zakażeń i choroby zakaźnej wywołanej wirusem SARS-CoV-2, zwanej dalej „COVID-19” równocześnie, w ust. 2, stanowiąc o tym, że ilekroć w ustawie jest mowa o „przeciwdziałaniu COVID-19” rozumie się przez to wszelkie czynności związane ze zwalczaniem zakażenia, zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków, w tym społeczno-gospodarczych, choroby, o której mowa w ust. 1.
Ponieważ zdalne, a nie stacjonarne nauczanie dzieci, jest czynnością związaną z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się, profilaktyką oraz zwalczaniem skutków społeczno-gospodarczych choroby COVID-19, to uzasadnionym wydaje się być stanowisko, iż środki finansowe, które uprzednio były wskazane w uchwale rady gminy (miasta) jako stanowiące źródło finansowania gminnego (miejskiego) programu programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, a pochodzące z opłat wskazanych w art. 15qc ww. ustawy z dnia 2 marca 2020 r., na mocy tego ostatniego przepisu prawa mogą zostać przeznaczone na zakup laptopów do zdalnego nauczania dla dzieci.

Adrianna Elżbieta Grzymska-Truksa
radca prawny

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa