Plan wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości opracowuje wójt, a nie rada gminy

SĄDY O SAMORZĄDACH - BILETYN SAMORZĄDOWCA 2 / 2023

Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z 17 stycznia 2023 r., nr WNP-I.4131.5.2023.MW2

Organem posiadającym kompetencje do sporządzenia planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości jest wójt gminy. Tymczasem rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie przyjęcia planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości, naruszyła przepisy prawa, które nie zawierają delegacji do wydania takiego aktu przez organ stanowiący gminy.

Tak wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Mazowieckiego, stwierdzającego nieważność uchwały rady gminy w sprawie przyjęcia planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości. W myśl art. 25 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta.
Zgodnie z ust. 2 tego przepisu gospodarowanie zasobem polega w szczególności na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 23 ust. 1, a ponadto na sporządzaniu planów wykorzystania zasobu, przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, a także wyposażaniu ich, w miarę możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej. Z dyspozycji zawartej w powyższym przepisie jednoznacznie wynika, że organem posiadającym kompetencje do sporządzenia planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości jest wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Rada gminy, podejmując uchwałę w sprawie przyjęcia planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości, naruszyła przepisy prawa, które nie zawierają delegacji do wydania takiego aktu przez organ stanowiący gminy. W konsekwencji podjęcie tej uchwały przez radę gminy było działaniem bez podstawy prawnej oraz stanowiło niedopuszczalną ingerencję w kompetencje organu wykonawczego.
Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), jednym z zadań wójta jest gospodarowanie mieniem komunalnym. Mieniem komunalnym są własność i inne prawa majątkowe należące do gmin i innych gminnych osób prawnych. Kompetencje wójta w zakresie gospodarowania tym mieniem obejmują jednak wyłącznie mienie (ogół praw majątkowych) przysługujące gminie jako osobie prawa cywilnego, a nie innym gminnym osobom prawnym, które są odrębnymi od gminy podmiotami mienia. W komentowanym przepisie chodzi natomiast o wszelkie czynności faktyczne lub prawne, mające na celu realizację funkcji (społeczno-gospodarczego przeznaczenia), praw i obowiązków majątkowych, niezależnie od ich formy (władczej lub niewładczej).
Kompetencje rady gminy w odniesieniu do mienia komunalnego zostały określone w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a u.s.g. poprzez zawężenie do spraw majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.
Jak wskazał wojewoda mazowiecki w rozstrzygnięciu nadzorczym uchylającym uchwałę rady gminy „skoro przepisy te rezerwują wyłączną kompetencję rady gminy w tych konkretnych obszarach odnoszących się do nieruchomości, to jakiekolwiek od nich materialne odstępstwa muszą być traktowane jako sprzeczne z zasadą podziału władz organów administracji publicznej na stanowiące i wykonawcze. Niedopuszczalne jest bowiem, aby inny organ podejmował działania, do których nie został uprawniony. Organ stanowiący nie może podejmować rozstrzygnięć odnoszących się do działań ustawowo zastrzeżonych do sfery wykonawczej, choćby w formie upoważnienia czy akceptacji, gdyż byłoby to naruszeniem konstytucyjnej zasady podziału organów gminy na stanowiące i wykonawcze (art. 169 Konstytucji RP).”.

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa