Rada gminy nie może regulować kwestii odpowiedzialności za szkody wynikające z użytkowania gminnego parkingu

ROZSTRZYGNIĘCIA NADZORCZE WOJEWODY - 4/2022

Rozstrzygnięci nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z dnia 18 sierpnia 2021 r., nr WNP-I.4131.177.2021.ML

Rada gminy nie jest upoważniona do regulowania kwestii ponoszenia odpowiedzialności przez użytkownika gminnego parkingu, czy też przez podmiot nim zarządzający albo właściciela pojazdu, za szkody poniesione przez podmiot zarządzający parkingiem lub osoby trzecie. Nie jest też upoważniona do formułowania zwolnienia od odpowiedzialności podmiotu zarządzającego parkingiem za szkody powstałe w wyniku: siły wyższej, żywiołów czy kradzieży.

Tak wynika z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Mazowieckiego, stwierdzającego nieważność niektórych postanowień uchwały rady gminy w sprawie utworzenia systemu parkingów płatnych, zlokalizowanych na terenach stanowiących własność gminy, niebędących drogami publicznymi oraz ustalenia zasad i sposobu pobierania opłat za korzystanie z tych parkingów.
Jako podstawę prawną uchwały organ stanowiący gminy wskazał art. 18 ust. 2 pkt 15 w zw. z art. 40 ust. 2 pkt 4 i art. 42 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: „u.s.g.”) oraz art. 4 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy o gospodarce komunalnej (dalej: u.g.k.).
Wśród zakwestionowanych przez Wojewodę Mazowieckiego postanowień regulaminu znalazł się m.in. przepis mówiący o „wyłączeniu stosowania art. 674 kodeksu cywilnego przy korzystaniu z Systemu Parkingów Płatnych Gminy”. W ocenie organu nadzoru taki zapis uchwały w sposób istotny narusza prawo, albowiem żaden z przepisów ustawy o samorządzie gminnym, ani też innych ustaw, nie zezwala gminnym organom stanowiącym na przyjmowanie regulacji określającej zasady i sposób korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznej, która „wyłącza” stosowanie innych przepisów (w tym kontekście norm Kodeksu cywilnego). Ponadto – jak podkreślił organ nadzoru – prymat ustawy nad innymi aktami normatywnymi oznacza, że jej normy nie mogą być uchylone czy zawieszone przez normy niższego rzędu. – Innymi słowy na mocy przepisów uchwały rady gminy nie można wyłączyć stosowania przepisów o randze ustawowej – czytamy w uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego.
Wojewoda Mazowiecki wskazał także, że rada gminy, działając w oparciu o upoważnienie ustawowe, wynikające z art. 40 ust. 2 pkt 2 u.s.g., nie była upoważniona do regulowania kwestii ponoszenia odpowiedzialności przez użytkownika parkingu, czy też przez osobę naruszającą regulamin lub właściciela pojazdu, za szkody poniesione przez zarządcę lub osoby trzecie, w szczególności za uszkodzenie, zanieczyszczenie obiektu czy zachowanie niezgodne z regulaminem oraz do formułowania zasad zwalniania z odpowiedzialności zarządzającego parkingiem za szkody powstałe w wyniku: siły wyższej, żywiołów, kradzieży (włamania, rozboju itp.), rabunku, zniszczenia lub uszkodzenia pojazdów znajdujących się na terenie parkingu, kradzieży bądź zniszczeń rzeczy w nich pozostawionych lub stanowiących ich wyposażenie lub z tytułu wzajemnych szkód komunikacyjnych i parkingowych, spowodowanych przez osoby korzystające z parkingu. W konsekwencji rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewoda Mazowiecki stwierdził nieważność wszystkich, odnoszących się do tematyki odpowiedzialności odszkodowawczej postanowień, uchwalonego przez radę gminy regulaminu.
Za sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa organ nadzoru uznał także postanowienie zakazujące kierowcy pozostawiania w pojeździe wartościowych rzeczy. W ocenie Wojewody Mazowieckiego tego typu zakaz jest przede wszystkim niezgodny z konstytucją, w szczególności z jej art. 64, zgodnie z którym prawo własności może zostać ograniczone tylko i wyłącznie w drodze ustawy.
Za niezgodne z obowiązującym prawem organ nadzoru uznał także wprowadzenie do regulaminu przepisów, zabraniających na terenie gminnych parkingów: palenia tytoniu, spożywania alkoholu oraz zażywania substancji odurzających. Jak podkreślił Wojewoda Mazowiecki, tylko uchwała rady gminy w sprawie stref wolnych od dymu, a więc podjęta na podstawie art. 5 ust. 4 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, może być źródłem wprowadzenia w akcie prawnym zakazu palenia, w innych niż wymienionych przez ustawodawcę miejscach publicznych na terenie gminy.
Jeżeli chodzi o spożywanie alkoholu, to generalny zakaz spożywania alkoholu w miejscach publicznych wynika z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Natomiast w odniesieniu zakazu spożywania substancji odurzających na terenie gminnych płatnych parkingów, podkreślić należy, że w świetle art. 62 ustawy z o przeciwdziałaniu narkomanii, penalizowane jest już samo posiadanie środków odurzających, dlatego regulacja przyjęta przez radę gminy w tym zakresie stanowi modyfikację ustawy.

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa