Analiza dotacji dla gmin na zadania zlecone w dziale Administracja publiczna rozdział Urzędy wojewódzkie

Streszczenie: Niniejsza analiza jest odpowiedzią na sygnały z gmin wiejskich, że planowane w 2015 roku dotacje na zadania zlecone w rozdziale 75011 zostały radykalnie obniżone przez Wojewodów stosunku do roku 2014. W celu dokonania porównań wartości i dynamiki zmian dotacji na zadania zlecone pomiędzy województwami, rodzajami JST czy gminami dokonano:

  • pozyskania danych, zestawienia wartości dotacji dla gmin w latach 2014,2015; obliczenia wartości wskaźnika dotacji w przeliczeniu na 1 mieszkańca oraz obliczenia zmiany dotacji w 2015 roku w stosunku do 2014.

Pomimo, że wskaźnik wartości dotacji na 1 mieszkańca może nie w pełni daje porównanie pomiędzy gminami (różny zakres zadań- np. brak USC w gminie), to jednak dla obszaru województwa czy rodzaju JST jest wiarygodnym miernikiem porównawczym. Podstawowe wnioski z analizy to:

  1. W 2015 roku planowane dotacje na zadania zlecone rozdziału 75011 dla gmin rozdysponowane na dzień 31.03.2015  są na podobnym poziomie kwotowym co w roku 2014.
  2. W 2015 roku stosunku do roku 2014 nastąpiły radykalne przesunięcia kwot dotacji pomiędzy województwami. W 3 województwach (podlaskie, warmińsko-mazurskie, zachodniopomorskie) została radykalne obniżona od 33% do 43 % wartość dotacji. Z punktu widzenia wskaźnika dotacji na 1 mieszkańca brak jest zasadności obniżenia dotacji w szczególności dla woj. zachodniopomorskiego czy warmińsko-mazurskiego, natomiast obniżenie woj. podlaskim jest nadmierne. Tutaj nie można wykazać korelacji pomiędzy specyfiką województw a bardzo niskim wskaźnikiem dotacji na 1 mieszkańca.
  3. W 3 województwach obniżono dotację 8-12% (lubelskie, łódzkie, śląskie). O ile w lubelskim ze względu na wartość wskaźnika dotacji na 1 mieszkańca miałoby to uzasadnienie o tyle w przypadku woj. śląskiego całkowicie nie ma uzasadnienia.
  4. Na przesunięciach najbardziej skorzystały 4 województwa – dolnośląskie, lubuskie, pomorskie i świętokrzyskie, gdzie wzrost wynosi od 21% do 27 %. Ponadto 7%-8% wzrostem charakteryzuje się woj. podkarpackie i kujawsko-pomorskie. Porównując wskaźnik dotacji na 1 mieszkańca nie można wykazać szczególnego uzasadnienia tych przesunięć. Szczególnie woj. lubuskie i kujawsko-pomorskie ma bezzasadny wzrost dotacji pomimo wysokiego poziomu w roku 2014.
  5. Najbardziej poszkodowanymi w „restrukturyzacji” zmian ustalania kwot dotacji są gminy wiejskie. W 2015 tylko w 3 województwach gminy wiejskie osiągnęły wzrost i to na niskim poziomie (3% w dolnośląskim, małopolskie oraz 10% lubuskie), w pozostałych 13 województwach przyrost był ujemny.
  6. Najbardziej radykalny spadek wyniósł w 9 województwach od 20% do 71% (podlaskie). Spadek w gminach wiejskich ten był nawet w województwach w których nastąpił wzrost dotacji w 2015 roku –np. kujawsko-pomorskie, pomorskie, podkarpackie. W 2015 roku najniższy wskaźnik dotacji na 1 mieszkańca w gminach wiejskich wyniósł w woj. śląskim, zachodniopolskim, warmińsko-mazurskim i podlaskim.

Podsumowując należy stwierdzić, że w 2015 zostało o 25 % zmniejszona kwota planowanych dotacji rozdysponowanych na dzień 31.03.2015  dla gmin wiejskich w stosunku do wykonania 2014 roku. Ponadto zmiany dotacji w 2015 dla gmin wiejskich w poszczególnych województwach są znacznie zróżnicowane bez wyraźnego związku z liczbą mieszkańców. Kwoty wynikające ze zmniejszenia dotacji w 2015 roku dla gmin wiejskich przesunięto do miast na prawach powiatu i gmin miejskich. Na podstawie analizy wskaźnikowej dotacji na zadania zlecone  nie można stwierdzić, czy każdy Wojewoda ma podobną praktykę ustalania kwot dotacji i prowadzenia polityki oceny zasadności wykorzystania dotacji. Pomimo posługiwania się przez Urzędy Wojewódzkie przy ustalaniu kwot dotacji ilością i pracochłonnością zadań zleconych to tak ustalone dla gmin wielkości dotacji są bardzo rozbieżne pomiędzy województwami, jeśli użyjemy do porównań wskaźnika dotacji na jednego mieszkańca.

Całe opracowanie jest dostępne dla gmin członkowskich ZGWRP na stronie związkowej, w tzw. „strefie członkowskiej”.

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa