Index_sas12/2013

Zmiana Prawa o zgromadzeniach

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 18 listopada 2013 r. Prezydent RP przekazał Marszałek Sejmu RP projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. Celem proponowanych zmian jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa zgromadzeń publicznych, główne poprzez zakaz zakrywania twarzy przez demonstrantów. Projekt dotyczy ograniczenia uczestnictwa w zgromadzeniu osób, których nie można zidentyfikować ze względu na zakrytą twarz, ubiór lub zmianę wyglądu. Projektowany zakaz nie będzie jednak bezwzględny, a możliwość udziału w zgromadzeniu osób ukrywających tożsamość została uzależniona od celu zgromadzenia. Zgodnie zatem z projektowanym art. 7 ust. 2 pkt 2a obowiązkiem organizatora jest wskazanie związku pomiędzy celem zgromadzenia a uczestniczeniem w nim osób, których identyfikacja z powodu ubioru, zakrycia twarzy lub zmiany jej wyglądu nie jest możliwa, o ile organizator przewiduje uczestnictwo takich osób w zgromadzeniu. Projekt przewiduje, że jeżeli brak jest związku pomiędzy celem zgromadzenia a niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, organ gminy ma obowiązek wezwać organizatora do odstąpienia od udziału w zgromadzeniu wspomnianych osób. Organizator będzie musiał odstąpić od udziału w zgromadzeniu ww. osób lub podtrzymać swój zamiar w taki sposób, aby informacja dotarła do organu gminy najpóźniej na dwa dni prze planowanym terminem zgromadzenia. Zgodnie z projektowanym art. 8 ust. 1 pkt 1a organ gminy będzie zakazywał zgromadzenia publicznego, gdy brak będzie związku pomiędzy celem zgromadzenia i niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Nie ulega wątpliwości, że złożenie projektu wiąże się z zakłóceniem porządku publicznego w trakcie obchodów Dnia Niepodległości w dniu 11 listopada w Warszawie. Warto wskazać, że Prezydent RP proponował już zakaz stosowania ubioru uniemożliwiającego identyfikację przez uczestników zgromadzenia w projekcie z listopada 2011 r., jednakże nie uzyskał on aprobaty w procesie legislacyjnym. Jako powód braku akceptacji wskazywano treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 listopada 2004 r. (sygn. akt Kp 1/04), w którym wyrażono pogląd, że bezwzględny zakaz w zgromadzeniach ww. osób naruszałby Konstytucję RP. W obecnym projekcie Prezydent RP wskazuje jednak, że zakaz nie ma charakteru bezwzględnego lecz byłby uwarunkowany okolicznościami.

 

 

Pomoc finansowa dla gmin na dożywianie

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 10 grudnia 2013 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia wieloletniego programu w zakresie wsparcia finansowego gmin w ramach dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, przedłożoną przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W ten sposób Rząd zdecydował przedłużyć na lata 2014-2020 okres działania programu dożywiania, który działał od 2006 r. i był finansowany z budżetu państwa oraz z budżetów gmin.

Jak podaje Kancelaria Premiera, ogólnie w latach 2014-2020 na finansowanie programu z budżetu państwa przeznaczone będzie 3.850.000 tys. zł, natomiast samorządy przeznaczą na ten cel 1.575.000 tys. zł. Ponadto podano, że w programie uczestniczy 2477 gmin (tylko 2 gminy nie biorą w nim udziału, realizując dożywianie ze środków własnych). W 2012 roku 838 gmin zadeklarowało, że udział ich środków własnych wyniósł ponad 40 proc., natomiast w 2013 r. odnotowano wzrost liczby gmin, które zadeklarowały udział środków własnych na najniższym, bo 20 proc. poziomie (w 2012 r. takich gmin było 341, w 2013 r. już 530). 
Wskazano, że w latach 2006-2012 utworzono w szkołach 1414 punktów żywieniowych – w tym 959 w szkołach wiejskich, a dzięki pomocy finansowej wydawano coraz więcej posiłków, szczególnie gorących, które mają ogromne znaczenie w żywieniu dzieci i młodzieży.
Kancelaria Premiera podała, że corocznie dożywianiem objętych było ok. 2 mln osób i będą z niego korzystali uczniowie z terenów o wysokim poziomie bezrobocia, gmin wiejskich oraz osoby dorosłe, które są samotne, w podeszłym wieku, chore i niepełnoprawne. Ponadto w związku z wprowadzeniem obowiązku szkolnego dla najmłodszych dzieci w programie uwzględniono konieczność objęcia dożywianiem 6-latków.

 

 

Prezydent miasta przeprowadza konkurs na dyrektora szpitala

TEMAT MIESIĄCA - SAS 12 / 2013

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej (dalej: u.d.l.) w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs na stanowisko:

  • kierownika;
  • zastępcy kierownika, w przypadku gdy kierownik nie jest lekarzem;
  • ordynatora;
  • naczelnej pielęgniarki lub przełożonej pielęgniarek;
  • pielęgniarki oddziałowej.

Z treści art. 49 ust. 2 u.d.l. wynika jednoznacznie, że konkurs na stanowisko kierownika oraz zastępcy kierownika ogłasza podmiot tworzący, a na pozostałe stanowiska – kierownik. W praktyce na terenie kraju postępowanie konkursowe często stanowi przedmiot odpowiedniej uchwały rady miasta, co wynika z przyjęcia założenia, że to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym zakład opieki zdrowotnej. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. zwrot „podmiot tworzący” oznacza podmiot albo organ, który utworzył podmiot leczniczy w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej albo jednostki budżetowej. Literalne brzmienie tego przepisu może sugerować, że na szczeblu gminy podmiotem tworzącym jest rada gminy. Skoro bowiem samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej został utworzony w drodze odpowiedniej uchwały rady gminy, to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 


STANOWISKO SĄDU

Z powyższą interpretacją nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyrokach z dnia 5 września 2013 r. (sygn. akt VII SA/Wa 835/13 – VII SA/Wa 838/13) przyjął tezę, że: „Organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), a nie rada gminy (miasta)”. Sąd wskazał, że już gramatyczna wykładnia powołanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. wskazuje, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia, wśród podmiotów tworzących, zarówno podmioty, jak i organy tworzące podmioty lecznicze. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 u.d.l. Skarb Państwa reprezentowany przez ministra, centralny organ administracji rządowej albo wojewodę może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. Natomiast stosownie do ust. 2 tego artykułu jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. W związku z tym to jednostka samorządu terytorialnego, w tym gmina, dysponuje uprawnieniem do tworzenia podmiotów leczniczych. Wprawdzie w obecnym stanie prawnym nie istnieje możliwość tworzenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, niemniej jednak możliwość taka istniała na gruncie art. 8 ust. 1 pkt 3 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej. Sąd zauważył, że zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o działalności leczniczej, jak i poprzednio obowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej możliwość tworzenia podmiotów leczniczych przypisana została wprost jednostce samorządu terytorialnego, a nie jej poszczególnym organom. Zauważył, że to jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadania publiczne, w tym z zakresu opieki zdrowotnej, o czym stanowią również wprost ustawy ustrojowe oraz ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej realizowanych ze środków publicznych, a w ramach tych zadań tworzy również, przekształca i likwiduje jednostki organizacyjne, których działalność ukierunkowana jest na zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego, także w zakresie usług zdrowotnych. Dlatego podmiotem tworzącym nie może być rada gminy, gdyż organ stanowiąco-kontrolny gminy nie realizuje własnych zadań publicznych i nie prowadzi żadnej samodzielnej działalności, w tym również w zakresie świadczenia usług leczniczych. Jak zauważył Sąd nie zmienia tego fakt, że to rada gminy ma ustawowe kompetencje do podejmowania uchwał w sprawie tworzenia, przekształcania i likwidowania tego rodzaju podmiotów, zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy, jak też w świetle przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, co wpisuje się w tradycyjny ustrojowy podział kompetencji organów gminy określony w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy o samorządzie gminnym. Sąd uznał zatem, że podmiotem tworzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina, a nie jej rada, mimo iż zarówno utworzenie, jak i likwidacja następuje w formie uchwały organu stanowiącego. Organami zaś, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o działalności leczniczej są organy administracji rządowej (minister obrony narodowej, minister spraw wewnętrznych, organy administracji centralnej, wojewoda), które powołały i mogą zlikwidować sp. ZOZ w drodze odpowiedniego rozporządzenia lub zarządzenia.


WŁAŚCIWY ORGAN DO PRZEPROWADZENIA KONKURSU

Z treści art. 49 ust. 4 u.d.l. wynika, że ustawodawca wiąże procedurę konkursową ściśle z nawiązaniem stosunku pracy lub zawarciem umowy cywilnoprawnej, przypisując te uprawnienia podmiotowi tworzącemu. Jeżeli bowiem w wyniku postępowania w dwóch kolejnych konkursach kandydat nie został wybrany z przyczyn określonych w ust. 3, odpowiednio podmiot tworzący albo kierownik nawiązuje stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną z osobą przez siebie wskazaną po zasięgnięciu opinii komisji konkursowej. W art. 49 ust. 6 u.d.l. wskazano wprost, że z kandydatem na stanowisko określone w ust. 1, wybranym w drodze konkursu lub wskazanym w trybie ust. 4, nawiązuje się stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata.

Podmiot tworzący zarówno ogłasza konkurs na kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i jego zastępcy, jak również nawiązuje z nim stosunek pracy.

Zasadne jest stanowisko, że organem właściwym do ogłoszenia konkursu będzie ten organ, który posiada kompetencje do nawiązania stosunku pracy lub zawiera umowę cywilnoprawną. Nie ulega wątpliwości, że takimi kompetencjami nie dysponuje rada gminy. Tymczasem zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym kierownik urzędu (czyli wójt gminy) wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Jak wskazał WSA w Warszawie wprawdzie w tym zakresie wyłączony jest zakres obowiązywania ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, jednakże nie umniejsza to kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego organu wykonawczego gminy. Sąd uznał, że samodzielny zakład opieki zdrowotnej utworzony przez jednostkę samorządu terytorialnego stanowi sensu largo gminną jednostkę organizacyjną, na co wskazywał również Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2006 r., sygn. akt II PK 189/05, zaś wójt (burmistrz, prezydent miasta) dysponuje uprawnieniami z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec kierowników takich jednostek organizacyjnych. Zdaniem Sądu przyjęcie, że postępowanie konkursowe na stanowisko kierownika lub zastępcy kierownika podmiotu leczniczego przeprowadza rada gminy, a zwierzchnictwo służbowe sprawuje następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) powoduje brak spójności i stanowi niezrozumiały wyłom w tradycyjnym podziale zadań miedzy organami gminy. Rada gminy nie posiada bowiem żadnych kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec pracowników urzędu gminy i gminnych jednostek organizacyjnych. W rezultacie uznano, że organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) a nie rada gminy (miasta).


Rozporządzenie Ministra Zdrowia

Zdaniem Sądu powyższą interpretację potwierdzają również pośrednio przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, wydanego na podstawie delegacji ustawowej z art. 49 ust. 8 u.d.l.
Stosownie do treści § 15 ust. 3 tego rozporządzenia właściwy podmiot powiadamia pisemnie o wynikach konkursu kandydatów biorących udział w konkursie w terminie 14 dni od dnia ostatniego posiedzenia komisji konkursowej. Zdaniem Sądu trudno założyć, że rada gminy, niedysponująca własnym aparatem urzędniczym, prowadziłaby np. poprzez przewodniczącego lub wydelegowanego radnego korespondencję z uczestnikami postępowania konkursowego. Czynności takie wpisują się natomiast w regularną, bieżącą działalność urzędu gminy, którego kierowanie należy do podstawowych obowiązków wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Paweł Groński

PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2013 r. poz. 217)

– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre
stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą (Dz.U. z 2012 r., poz. 182)

ZOBACZ PEŁNY SPIS TREŚCI ATUALNEGO NUMERU

 

 

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa