Zastrzeżenia do projektu ustawy o cmentarzach

AKTUALNOŚCI  - SAS 4/2022

Na lipcowym posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zadecydowano, że rządowy projekt ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych (wraz z projektem ustawy – przepisy wprowadzające ustawę o cmentarzach i chowaniu zmarłych) został skierowany do dalszych prac w stosownych Zespołach KWRiST.

Powodem jest to, że Komisja nadal nie otrzymała ostatecznego projektu tych ustaw, ponieważ nadal trwają uzgodnienia międzyresortowe. Być może uda się projekty zaopiniować w sierpniu br., albo przez Zespoły KWRiST albo na plenarnym posiedzeniu KWRiST.
Zasadniczym celem proponowanej ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych jest zastąpienie dotychczas obowiązującego prawa, regulowanego w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1947) – akcie prawnym, który powstał w zupełnie innej rzeczywistości prawnej, organizacyjnej i jest obecnie nieadekwatny do stanu stosunków społecznych oraz prawnych.
Natomiast zastrzeżenia strony samorządowej do przedstawionego projektu dotyczą przede wszystkim nałożenia na lekarzy Nocnej i Świątecznej Opieki Zdrowotnej obowiązku stwierdzania zgonu. Ponadto Związek Powiatów Polskich (w imieniu samorządów powiatowych) postuluje, aby zadanie polegające na transporcie zwłok (w określonych przypadkach) przestało być zadaniem własnym powiatów, a stało się zadaniem administracji rządowej zlecanym powiatom do realizacji, co ma istotny wpływ na jego finansowanie.

Do kluczowych rozwiązań, które znajdują się w projekcie należą:

  • uregulowanie materii znajdującej się obecnie w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych, ustawie o grobach i cmentarzach wojennych oraz ustawie o grobach weteranów walk o wolność i niepodległość Polski w dwóch spójnych aktach prawnych;
  • jednoznaczne określenie odpowiedzialności i zakresu czynności związanych ze stwierdzaniem i dokumentowaniem zgonów – w zamyśle projektodawcy osoba wezwana przez obywatela lub inny uprawniony podmiot powinna podjąć się stwierdzenia i udokumentowania zgonu;
  • wprowadzenie instytucji koronera;
  • wprowadzenie elektronicznej karty zgonu oraz elektronicznej karty urodzenia z adnotacją o martwym urodzeniu;
  • wprowadzenie jednoznacznych definicji, zakresu podmiotowego i przedmiotowego prawa do organizacji pochówku, prawa rezerwacji miejsca pochówku oraz prawa do grobu;
  • uregulowanie zasad postępowania ze zwłokami, szczątkami ludzkimi i popiołami ludzkimi – w tym w szczególności możliwości dokonywania pochówków poza cmentarzami, zasad postępowania na cmentarzach i w krematoriach, a także pogrzebów na morzu;
  • uregulowanie zasad międzynarodowego transportu zwłok, szczątków ludzkich i popiołów ludzkich;
  • uregulowanie zasad zakładania, rozszerzania, utrzymywania i likwidacji cmentarzy;
  • umożliwienie zakładania cmentarzy poza terenem danej gminy;
  • określenie minimalnych wymogów w zakresie wyposażenia cmentarza;
  • modyfikacja zasad związanych z odległościami cmentarzy od zabudowy;
  • wprowadzenie jednoznacznych zasad likwidacji grobów;
  • wprowadzenie elektronicznych ksiąg cmentarnych, rejestru grobów i miejsc spoczynku oraz rejestru cmentarzy;
  • włączenie do elektronicznej ewidencji cmentarnej informacji pochodzącej z Systemu Odznaczeń Państwowych, rejestru zabytków, ewidencji zabytków, ewidencji grobów i cmentarzy wojennych, ewidencji grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski;
  • uregulowanie sytuacji wszystkich cmentarzy i innych nieruchomości, w których znajdują się szczątki ludzkie lub popioły ludzkie;
  • wprowadzenie spójnych systemowo przepisów związanych z grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski
  • wprowadzenie możliwości objęcia ochroną grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej, niebędących grobami wojennymi czy grobami weteranów walk o wolność i niepodległość Polski;
  • wprowadzenie nowych mechanizmów ochrony grobów wojennych, grobów weteranów walk o wolność i niepodległość Polski, grobów osób zasłużonych dla Rzeczypospolitej Polskiej, grobów zabytkowych;
  • wprowadzenie działalności regulowanej w odniesieniu do branży pogrzebowej, w tym wprowadzenie rejestru przedsiębiorców i zakazu prowadzenia działalności dla przedsiębiorców niezarejestrowanych.

SPIS TREŚCI

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa