AKTUALNOŚCI LEGISLACYJNE - LISTOPAD 2016

29 listopada odbyło się pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Na posiedzeniu połączonych komisji sejmowych: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, posłowie zostali zapoznani z intencjami wnioskodawców i treścią proponowanych zmian.

Projekt rozszerza definicję ustroju totalitarnego. W jego zakres wejdą m.in. faszyzm, nazizm niemiecki, nacjonalizm ukraiński i litewski, militaryzm pruski, rosyjski i niemiecki. Nazwy nawiązujące do tych totalitaryzmów zostaną więc zakazane. Oznacza to nie tylko zakaz ich nadawania w przyszłości, ale też konieczność zmiany istniejących. Chodzi przy tym nie tylko o nazwy ulic czy placów, ale także osiedli i sołectw (innych jednostek pomocniczych JST), a również ich jednostek organizacyjnych (np. przedszkoli, szkół, zespołów szkół, instytucji kulturalnych, szpitali, instytucji opieki społecznej itp). Projekt przewiduje także likwidację pomników upamiętniających ustrój komunistyczny, a także ustroje totalitarne. Oznacza to konieczność zlikwidowania także wszelkiego rodzaju kopców, obelisków, kolumn, rzeźb, posągów, popiersi, kamieni pamiątkowych, płyt i tablic pamiątkowych, napisów i znaków. Zgodnie z projektem, w zakresie pomników, które będą istniały w dniu wejścia ustawy w życie, właściciel lub użytkownik wieczysty gruntu, na którym znajduje się pomnik, będzie miał 12 miesięcy na przywrócenie stanu zgodnego z prawem. Jeżeli obowiązek ten zostanie wykonany, Skarb Państwa poniesie koszty usunięcia pomnika, chyba że pomnik został postawiony przy udziale właściciela lub użytkownika wieczystego. Jeżeli obowiązek usunięcia pomnika nie zostanie wykonany, wojewoda wyda decyzję o nakazie usunięcia, a uprawniony do nieruchomości straci prawo zwrotu kosztów usunięcia pomnika.

30 listopada Komisje: Infrastruktury oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przeprowadziły pierwsze czytanie i rozpatrzyły rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1013). Projekt dotyczy wprowadzenia możliwości przekazywania przez samorządy środków finansowych na realizację inwestycji przy drogach krajowych, np. na budowę chodników czy ścieżek rowerowych, oraz wprowadzenia możliwości wydawania, rozpowszechniania lub rekomendowania przez ministra właściwego do spraw transportu wzorców i standardów dotyczących przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony tych dróg.

SENAT

2 grudnia br. zakończył się piąty dzień 31. posiedzenia Senatu, podczas którego przyjętych zostało osiem ustaw. Obrady zostaną wznowione 7 grudnia 2016 r. W trakcie obrad senat rozpatrzył m.in. uchwaloną przez Sejm 1 grudnia br. nowelizację ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Nowelizacja zakłada objęcie subwencją oświatową sześciolatków niezależnie od tego, czy pójdą do szkoły czy zostaną w edukacji przedszkolnej. Związane jest to ze zniesieniem od początku obecnego roku szkolnego obowiązku szkolnego dla sześciolatków i koniecznością objęcia wychowaniem przedszkolnym czterech roczników uczniów zamiast, jak dotychczas, trzech. Przed ta zmianą dzieci sześcioletnie miały obowiązek rozpoczynania nauki w szkole, a w konsekwencji były uwzględniane w kwocie subwencji oświatowej oraz finansowane jak każde dziecko szkoły podstawowej. Część oświatowa subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego na 2016 rok została naliczona na wszystkie sześciolatki. Od roku 2017 na dziecko sześcioletnie, które pozostanie w wychowaniu przedszkolnym, będzie przysługiwać dotacja z budżetu państwa w wysokości 1 338 zł. Oznacza to, że zmniejszony zostanie maksymalny limit wydatków z budżetu państwa na dofinansowanie zadań gmin w zakresie wychowania przedszkolnego. W 2017 r. miał on wynieść 1 mld 726 mln zł. Po wejściu w życie nowelizacji będzie wynosić 1 mld 374 mln zł. Zniesiona zostanie też możliwość pobierania przez organ prowadzący opłat za pobyt dziecka w wieku sześć lat w publicznej placówce wychowania przedszkolnego. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Senat nie wniósł do jej tekstu żądnych poprawek.

PREZYDENT

29 listopada br. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podwyższającą kwotę wolną od podatku – dla najmniej zarabiających. Podatnicy, których roczne dochody mieszczą się w przedziale od 6 600 zł do 11 000 zł będą mogli odliczyć kwotę zmniejszającą podatek pomiędzy 1 188 zł a 556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 11 000 zł, ale nie przekraczające 85 528 zł będą korzystać z dotychczasowej kwoty zmniejszającej podatek, tj. 556,02 zł. Podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 85 528 zł, ale nie przekraczające 127 000 zł będą korzystać z kwoty zmniejszającej podatek od 556,02 zł do 0 zł. Z kwoty zmniejszającej podatek nie będą natomiast korzystać podatnicy uzyskujący roczne dochody przekraczające 127 000 zł. Jednocześnie, jak poinformowało Ministerstwo Finansów na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządy Terytorialnego, które odbyło się 30 listopada br. jednostkom samorządu terytorialnego nie zostanie zrekompensowana utrata dochodów spowodowana podwyższeniem kwoty wolnej od podatku.

KOMISJA WSPÓLNA RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

30 listopada br. obradowała KWRiST. Posiedzenie rozpoczęło się dyskusją na temat stanu wdrażania środków unijnych w obecnej perspektywie. Piotr Zygadło, dyrektor Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych w resorcie rozwoju poinformował, że w perspektywie unijnej na lata 2014-2020 do JST może trafić około 100 mld zł, z czego około 65 mld w RPO. Dyrektor podkreślił, że zwiększyła się odpowiedzialność samorządu regionalnego, który dysponuje teraz 40-procentami funduszy (z dotychczasowych 25%). Pojawiła się też nowa paleta instrumentów dedykowanych JST, takich jak Zintegrowane (w tym Regionalne) Inwestycje Terytorialne oraz kontrakty terytorialne. W obecnym okresie programowania miasta są nie tylko beneficjentami, ale też niektóre współzarządzającymi w programach regionalnych (ZIT-y). Przypomniał też, że aby móc skorzystać z unijnych środków JST musiały uzgodnić RPO z Komisją Europejską oraz spełnić warunki ex ante.

Na forum KWRiST wrócił problem projektu rozporządzenia w sprawie selektywnej zbiórki odpadów. A to dlatego, że w ocenie samorządowców pomimo wielu sprzeciwów oraz rzetelnych argumentów na ich poparcie, Ministerstwo Środowiska nadal kontynuuje prace nad nim. Jak przypomniał Leszek Świętalski ze Związku Gmin Wiejskich RP, 29 listopada r. na RCL opublikowano jego kolejną wersję, która tym razem nie trafiła do zaopiniowania przez stronę samorządową Komisji a jedynie do resortów.

Natomiast projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, który ostatecznie trafi na dwa zespoły robocze: ds. ustrojowych i ds. ochron zdrowia strona samorządowa KWRiST nie chciała wystawić pozytywnej opinii, dlatego, że w ocenie samorządowców wprowadza on niepotrzebną centralizację sanepidu.

W ramach wolnych wniosków, Prezydent Bielska – Białej, Jacek Krywult poinformował o otrzymanej od resoru zdrowia informacji dotyczącej prac na uregulowaniem tego, kto wystawia karty zgonu (ustawa o koronerze). Jak się okazuje, regulacja ta ma zacząć obowiązywać dopiero po 1 stycznia 2018 r.

Z ORGANIZACJI SAMORZĄDOWYCH

25 listopada br. w Sopocie obradował Zarząd Związku Miast Polskich. Zarząd uchwalił stanowisko w sprawie Kodeksu urbanistyczno-budowlanego, a także przyjął apel do posłów o zorganizowanie wysłuchania publicznego w sprawie Prawa oświatowego.

• Przedstawiciele miast członkowskich akceptują te zmiany zawarte w przygotowanym przez resort infrastruktury i budownictwa Kodeksie, które są zgodne z postulatami środowisk samorządowych, w tym ZMP, formułowanymi od wielu lat. Są to m.in.: likwidacja decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wzmocnienie rangi studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zapewnienie gminom statusu strony w postępowaniach lokalizacyjnych, zastąpienie opłaty adiacenckiej i planistycznej opłatą infrastrukturalną. Zdaniem samorządowców z miast, niezbędne jest uproszczenie, skrócenie procedur opracowywania i uchwalania planów, a także przyjęcia zasady, że partycypacja społeczna ma miejsce na każdym etapie prac planistycznych, a główny ciężar konsultacji jest przeniesiony na etap programowania. Nie zgadzają się też na uznanie starosty jako właściwego organu do wydania zgody inwestycyjnej, ponieważ organem odpowiednim do jej wydania może być wyłącznie „gospodarz” przestrzeni, czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Podkreślają, że niekonstytucyjny jest zapis narzucający gminom obowiązek realizacji w wyznaczonych terminach własnych inwestycji na terenach objętych miejscowym planem oraz, że tylko miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego to akt prawa miejscowego.

• Członkowie Zarządu ZMP zaakceptowali treść wystąpienia (w załączeniu) do przewodniczących klubów poselskich i parlamentarnych w sprawie skierowanego do Sejmu projektu ustawy Prawo oświatowe. Chcą to zrobić wspólnie ze ZGW RP i innymi ogólnopolskimi organizacjami zrzeszającymi gminy i powiaty. Reprezentanci JST zwracają się w nim z prośbą o złożenie wniosków o zorganizowanie wysłuchania publicznego w sprawie rządowego projektu ustawy Prawo oświatowe oraz przepisów wprowadzających tę ustawę, których pierwsze czytanie zaplanowano na 29 listopada br. Wobec licznych głosów sprzeciwu wielu środowisk, zdaniem samorządowców, projekty tych regulacji powinny stać się przedmiotem debaty parlamentarnej, a wysłuchanie publiczne umożliwi reprezentantom różnych środowisk, które zabierały głos w sprawie planowanej reformy oświaty, przedstawienie swoich racji.

• Zarząd ZMP udzielił poparcia dla poselskiego (komisyjnego) projektu ustawy w sprawie oświetlenia ulicznego. Samorządy zbudowały swoją infrastrukturę oświetleniową, ale musiały ją przekazać nieodpłatnie zakładom energetycznym, które jej nie modernizują, bo nie są tym zainteresowane, gdyż to nie one płacą za energię elektryczną, tylko samorządy i ich mieszkańcy.

• Zarząd postanowił również skierować apel do rządu w sprawie wniosku Nowej Soli do Trybunału Konstytucyjnego z 2014 roku, dotyczącego przykazywania zadań bez finansowania, o wydanie opinii w tej sprawie, co umożliwi jego dalsze procedowanie w TK.

• Zarząd ZMP zdecydował, że projekty ustaw MIiB - o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych zostaną zaopiniowane łącznie w formie stanowiska dopiero na następnym posiedzeniu w Jaśle, 16 grudnia. To bardzo ważne projekty i wymagają rzetelnej oceny oraz zebrania uwag z miast.

RADA MINISTRÓW

24 listopada br. na posiedzeniu Rady Ministrów rząd przyjął m.in. następujące projekty ustaw:

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 31 grudnia 2016 r. utraci moc ustawa z 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012-2016. Tym samym, od nowego roku rolnicy, członkowie ich rodzin oraz domownicy nie byliby objęci systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, a Narodowy Fundusz Zdrowia nie otrzymywałby składek na ubezpieczenie zdrowotne z tego tytułu. Dlatego zaproponowano dalsze funkcjonowanie systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego rolników po 1 stycznia 2017 r. w oparciu o obecnie funkcjonujące rozwiązania.

• Projekty ustaw: o zasadach zarządzania mieniem państwowym; Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym; o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z projektami Ministerstwo Skarbu Państwa (MSP) zostanie zlikwidowane 1 stycznia 2017 r. Rolę swoistego koordynatora polityki właścicielskiej będzie pełnił prezes Rady Ministrów.

• Projekt ustawy o szczególnych zasadach usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa. Minister sprawiedliwości przygotował ustawę, w której przewidziano powstanie Komisji do spraw usuwania skutków prawnych decyzji reprywatyzacyjnych dotyczących nieruchomości warszawskich wydanych z naruszeniem prawa. Chodzi o przywrócenie ochrony interesu społecznego i prywatnego przez usuniecie rażących naruszeń prawa. Jest to odpowiedź na oczekiwanie społeczne, że państwo zdecydowanie zareaguje na patologię, jaka narastała przez lata przy reprywatyzacji warszawskiej. Celem ustawy jest ostateczne uregulowanie praw do nieruchomości położonych w Warszawie oraz roszczeń byłych właścicieli, którym prawo własności odebrano na podstawie tzw. Dekretu Bieruta, a następnie zwrócono z naruszeniem prawa. Cele ustawy zrealizuje nowo utworzona Komisja, która – jako organ administracji publicznej stojący na straży interesu publicznego w zakresie wydawania decyzji reprywatyzacyjnych – zajmie się oceną i badaniem decyzji dotyczących nieruchomości warszawskich. W skład Komisji będzie wchodził przewodniczący i ośmiu członków. Przewodniczącym będzie sekretarz stanu w MS albo MSWiA, powoływany i odwoływany przez premiera na wniosek ministra sprawiedliwości, złożony w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji. Członkowie Komisji będą powoływani i odwoływani przez Sejm. Komisja będzie wydawać decyzje administracyjne i postanowienia, po zasięgnięciu opinii Społecznej Rady. Ma wszczynać z urzędu postępowanie rozpoznawcze jeśli stwierdzi, że istnieją do tego podstawy w związku z wydaniem decyzji reprywatyzacyjnej. W toku postępowania rozpoznawczego Komisja przeprowadzi rozprawę, która co do zasady będzie jawna. Strona, a także świadek i biegły, którzy nie stawią się na rozprawie osobiście (bez uzasadnionej przyczyny) lub bez zezwolenia opuszczą rozprawę przed jej zakończeniem – będą mogli zostać ukarani grzywną do1000 zł, a w razie ponownego nie stawienia się przed Komisją – grzywną do 3000 zł.

PREZYDENT RP

23 listopada br. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy o transporcie kolejowym. O niepodpisywanie tej nowelizacji i jej skierowanie do Trybunału Konstytucyjnego apelowały do Prezydenta Andrzeja Dudy Związek Miast Polskich oraz Związek Gmin Wiejskich RP. Wskazywały, że jest ona dla samorządów gminnych niekorzystna, spowoduje bowiem trudne do oszacowania ubytki w dochodach tych jednostek w podatku od nieruchomości. ZGW RP i ZMP wskazywały, że na etapie prac nad projektem ustawy w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zostały wprowadzone w błąd przez Ministerstwo Infrastruktury, co do skutków finansowych tej regulacji dla ich budżetów. Wyliczenia przedstawione przez resort okazały się bowiem poważnie zaniżone, co zweryfikowane zostało dopiero później, na podstawie wyrywkowych konsultacji przeprowadzonych w miastach i gminach.

SEJM

16 listopada br. zakończyło się 30. posiedzenie Sejmu. Wśród podjętych decyzji znalazła się m.in. o obniżeniu wielu emerytalnego kobiet i mężczyzn do 60 i 65 lat. Posłowie poparli także rozwiązania mające ograniczyć nadużycia i uszczelnić system poboru VAT. Sejm skierował też do podpisu prezydenta kilka ustaw, m.in. powołującą Krajową Administrację Skarbową oraz wprowadzającą bezpłatny rachunek płatniczy.

Zgodnie z uchwaloną nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw od 1 października 2017 r. wiek emerytalny będzie wynosić 60 lat dla kobiet oraz 65 lat dla mężczyzn. Zmiany obejmą zarówno osoby ubezpieczone w powszechnym systemie emerytalnym (ZUS), jak i rolników (KRUS). Nowelizacja likwiduje emerytury częściowe, które miały łagodzić podwyższenie wieku emerytalnego. Aktualnie przysługują one kobietom mającym 62 lata i 35 lat stażu pracy oraz mężczyznom w wieku 65 lat z 40-letnim stażem pracy. Osoby korzystające z tej możliwości otrzymują połowę świadczenia emerytalnego, które pobierałyby przechodząc na emeryturę w wieku 67 lat. Nowelizacja zawiera przepis przejściowy związany z likwidacją emerytur częściowych. Przywraca też rozwiązanie, zgodnie z którym objęcie ubezpieczonego gwarancją otrzymania najniższego świadczenia emerytalnego będzie uzależnione od osiągnięcia 20 lat okresu składkowego dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Sejm uchwalił także nowelizację ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Wśród najważniejszych zmian jest np. rozszerzenie stosowania tzw. mechanizmu odwróconego obciążenia na transakcje obejmujące m.in. określone usługi budowlane i procesory, których łączna wartość w ramach transakcji przekroczy 20 tys. zł, bez kwoty podatku. Nowelizacja zmienia też warunki skorzystania ze zwrotu VAT w terminie 25 dni. Ponadto ogranicza stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT - będą mogły z nich korzystać tylko małe przedsiębiorstwa, tj. podatnicy podatku VAT, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła 1,2 mln euro. Nowelizacja przewiduje także elektroniczne składanie deklaracji VAT: od 1 stycznia 2017 r. m.in. dla podatników zobowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE, a od 2018 r. dla pozostałych podatników VAT. Przewidziano również sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT. Nowelizacja przewiduje też podwyższoną sankcję podatkową w wysokości 100 proc. wobec podatników dopuszczających się oszustw podatkowych, np. odliczających podatek z tzw. pustych faktur.

Sejm uchwalił też ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników. Nowe przepisy dają rolnikom rzeczywiste możliwości sprzedaży konsumentom (np. turystom, placówkom zbiorowego żywienia, stołówkom szkolnym) żywności uzyskanej z własnej uprawy, chowu lub hodowli. Chodzi m.in. o mięso od hodowanych w gospodarstwie zwierząt poddanych ubojowi w zatwierdzonej rzeźni, produkty: mięsne (np. szynki, pasztety, kiełbasy), mleczne (np. ser, masło), złożone (np. pierogi z mięsem), a także przetwory z owoców (np. soki owocowe, dżemy) oraz warzywa (np. marynaty, kiszonki i soki warzywne), pieczywo, wyroby cukiernicze i niemięsne wyroby garmażeryjne (np. pierogi z serem). Przychody uzyskane z takiej sprzedaży do wysokości 20 tys. zł rocznie będą zwolnione z podatku. Ustawa definiuje pojęcie „rolniczy handel detaliczny” oraz wskazuje Inspekcję Weterynaryjną jako odpowiedzialną za nadzór nad bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego oraz produkty pochodzenia zwierzęcego (żywności złożonej), produkowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego. Nadzór nad żywnością pochodzenia niezwierzęcego pozostanie natomiast w gestii Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Dalsze prace nad w/w. ustawami będą toczyć się w Senacie.

Natomiast do podpisu prezydenta trafiła m.in. ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw. Dostosowuje ona krajowe regulacje dotyczące transakcji płatniczych realizowanych przy użyciu kart płatniczych do przepisów unijnych (tzw. rozporządzenia MIF). Ma to zmniejszyć koszty prowadzenia działalności przez przedsiębiorców akceptujących płatności elektroniczne. Z kolei klienci będą mogli korzystać z kilku systemów płatniczych przy pomocy jednej karty. Nowelizacja wdraża też dyrektywę w sprawie porównywalności opłat związanych z rachunkami płatniczymi, przenoszenia rachunku płatniczego oraz dostępu do podstawowego rachunku płatniczego (tzw. dyrektywa PAD). Nowelizacja daje m.in. możliwość zakładania darmowych rachunków płatniczych osobom, które do tej pory nie miały innego konta. Umożliwia też łatwiejsze przenoszenie się z banku do banku oraz między poszczególnymi kategoriami dostawców usług, np. z banku do SKOK-u.

Kolejną jest nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustawach, która wykonuje przepisy UE, m.in. dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/34/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego. Celem nowelizacji jest otwarcie rynku i liberalizację norm w zakresie transportu kolejowego. Ustawa stwarza warunki dla poprawy funkcjonowania przewoźników kolejowych. Nowelizacja przewiduje m.in. poprawki i uzupełnienia do obowiązujących zasad udostępniania infrastruktury kolejowej, w tym np. umożliwiają szerszej grupie podmiotów zamawianie tras pociągów.

KOMISJE SEJMU

15 listopada br. Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpatrzyła informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na temat możliwości stworzenia Krajowej Polityki Osiedleńczej jako sposobu na rozwiązanie problemów demograficznych i gospodarczych obszarów metropolitalnych.

MSWiA nie uważa za zasadne tworzenie Krajowej Polityki Osiedleńczej.

W marcu 2016 r. Rada Unii Metropolii Polskich przyjęła dokument pn. „Apel w sprawie polityki osiedleńczej Rzeczpospolitej Polskiej”. Zwrócono w nim uwagę na brak skoordynowanej polityki osiedleńczej, zachęt do osiedlania się w Polsce oraz działań zachęcających młodych Polaków do pozostania w Polsce. MSWiA zwróciło uwagę, że polityka osiedleńcza nie jest jedynym i najważniejszym sposobem rozwiazywania problemów demograficznych – nowe rozstrzygnięcia powinny dotyczyć strategii polityki ludnościowej.

Tego samego dnia sejmowa podkomisja ds. wykorzystania środków pochodzących z UE wysłuchała informacji resortu rozwoju na temat roli funduszy unijnych w realizacji „Strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”. Ministerstwo Rozwoju potwierdziło, że fundusze unijne będą jednym z głównych źródeł finansowania działań zapisanych w strategii. Poinformowało też, że ze względu na przyjęte w strategii założenia konieczny jest przegląd Umowy Partnerstwa i programów operacyjnych. Propozycje zmian zostaną ujęte w pakiecie i po przyjęciu przez rząd przedłożone komisji ds. UE.

RZĄD

15 listopada br. Rada Ministrów przyjęła m.in.:

• Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Zaproponowano rozwiązania, które zapewnią skuteczne wykonywanie rozporządzenia UE ustanawiającego procedurę europejskiego nakazu zabezpieczenia na rachunku bankowym. Chodzi o ułatwienie transgranicznego dochodzenia wierzytelności w sprawach cywilnych i handlowych.

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Wprowadzono rozwiązania dostosowujące polskie przepisy do dyrektyw unijnych związanych z nasiennictwem i roślinami sadowniczymi. Chodzi m.in. o zmianę definicji materiału siewnego kategorii „elitarny” oraz uzupełnienie krajowych przepisów związanych z rejestracją odmian, wytwarzaniem, etykietowaniem, plombowaniem oraz pakowaniem materiału szkółkarskiego roślin sadowniczych.

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów. Projekt nowelizacji ustawy zwiększy transparentność informacji społecznych i środowiskowych, jeśli chodzi o obszar społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Wprowadzony zostanie obowiązek ujawniania w sprawozdaniu z działalności (w formie oświadczenia) lub w odrębnym sprawozdaniu, następujących ważnych informacji niefinansowych dotyczących kwestii: środowiskowych, spraw społecznych i pracowniczych, poszanowania praw człowieka, przeciwdziałania korupcji i łapownictwu, wraz z krótkim opisem modelu biznesowego jednostki, opisu polityki prowadzonej w danym zakresie, jej rezultatów oraz ryzyk i sposobu zarządzania ryzykami w kwestiach niefinansowych, przedstawieniem niefinansowych kluczowych wskaźników efektywności związanych z daną działalnością.

15 listopada - obrady Rady Ministrów. W porządku obrad posiedzenia m.in.: projekt ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie oraz ustawy o ochronie roślin. (UC47); projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. (UC57); projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości. (UC46). Również wysłuchanie informacji ministra rozwoju i finansów na temat planowanych rozwiązań do uregulowania w ramach „Pakietu Konstytucji Biznesu”.

SEJM

15 i 16 listopada - 30 posiedzenie Sejmu. W porządku obrad m.in. projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Projekt dotyczy wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 września 2015 r. (sygn. akt SK 21/14) poprzez wydłużenie (z 5 lat do 10 lat) okresu, po upływie którego od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać wznowienia postępowania, z wyjątkiem przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.

KOMISJE SEJMOWE

15 listopada - wysłuchanie przez sejmową Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej informacji przedstawionej przez przedstawicieli resortu administracji na temat możliwości opracowania krajowej polityki osiedleńczej. Z pomysłem opracowania takiej polityki państwa, jako sposobu na rozwiązanie problemów demograficznych i gospodarczych obszarów metropolitalnych, wystąpiła Unia Metropolii Polskich.

15 listopada - debata posłów z podkomisji do spraw wykorzystania środków pochodzących z UE o roli funduszy unijnych w realizacji Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju (ze szczególnym uwzględnieniem wschodnich województw).

SENAT

15 i 16 listopada - 30 posiedzenie plenarne Senatu. W porządku obrad m.in.:

• ustawa o zmianie ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

• ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw.

• ustawa o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz ustawy o muzeach.

KOMISJE SENACKIE

15 listopada - wysłuchanie przez senacką Komisję Środowiska informacji Najwyższej Izby Kontroli o wynikach kontroli „Kształtowanie cen usług za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków”.

W MINIONYM TYGODNIU

RADA MINISTRÓW

8 listopada - obradowała Rada Ministrów, która przyjęła m.in. projekt ustawy o zmianie ustawy o kierujących pojazdami oraz niektórych innych ustaw. Zmodernizowany system Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK 2.0.) zostanie uruchomiony 4 czerwca 2018 r. – przewiduje projekt ustawy nowelizującej. Planowana modernizacja dotyczy głównie wewnętrznych procedur administracji i kilku usług dla obywateli. System CEPiK to jeden z najczęściej używanych przez obywateli systemów informatycznych, służący przede wszystkim kierowcom i poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Z audytu przeprowadzonego przez ministra cyfryzacji wynika, że uruchomienie zintegrowanego działania nowej bazy centralnej CEPiK 2.0 (przygotowanej przez Centralny Ośrodek Informatyki) wraz z systemami dziedzinowymi (np. Policji, Instytutu Transportu Samochodowego) – nie będzie możliwe 1 stycznia 2017 r. Przyczyną jest niedostosowanie zewnętrznych systemów teleinformatycznych do zasilania Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) i Centralnej Ewidencję Kierowców (CEK) – w szczególności na poziomie starostw, co ma szczególne znaczenie dla rejestracji pojazdów i wydawania uprawnień do kierowania nimi. Dlatego konieczne jest urealnienie harmonogramu wdrożenia CEPiK 2.0, co oznacza przesunięcie wejścia w życie ustaw związanych z jego uruchomieniem na 4 czerwca 2018 r. Przyjęto również, że podmiot odpowiedzialny za prowadzenie elektronicznego katalogu marek i typów pojazdów homologowanych oraz dopuszczonych do ruchu w Polsce, opracuje katalog danych dotyczących pojazdów. Starostowie będą musieli z niego korzystać przy przekazywaniu danych do CEP. Dzięki temu przekazywane dane będą poprawne, co potem ułatwi ich migrację do CEPiK 2.0. Wprowadzano także regulację, zgodnie z którą, podstawą do wszczęcia postępowania o zatrzymaniu prawa jazdy za przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 50 km/h w terenie zabudowanym, będzie wyłącznie fakt złamania tego przepisu – bez względu na to, czy dojdzie do rzeczywistego zatrzymania prawa jazdy przez Policję w trakcie kontroli. Projekt wprowadza także regulację, na podstawie której do czasu uruchomienia CEPiK 2.0 starosta będzie wydawał decyzję o skierowaniu kierowcy prowadzącego pojazd pod wpływem alkoholu (lub innego środka odurzającego) na kurs reedukacyjny – na podstawie odpisu wyroku sądowego. Na podstawie obowiązujących przepisów starosta powinien wysłać kierowcę na kurs reedukacyjny na podstawie informacji uzyskanych z Centralnej Ewidencji Kierowców. Jednak CEK nie gromadzi takich danych – zacznie je zbierać dopiero po wejściu w życie przepisów wprowadzających CEPiK 2.0. Zatem starosta dostaje odpis wyroku z sądu, zawierający informację o kierowaniu pojazdem pod wpływem alkoholu, na podstawie którego nie może wydać decyzji o skierowaniu kierowcy na kurs reedukacyjny. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

4 listopada br. obradowała Rada Ministrów, która zatwierdziła dwa projekty ustaw:

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Projekt wprowadza - od 1 stycznia 2017 r. – rozwiązanie, zgodnie z którym każdej osobie, która wystąpiła o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, a następnie złożyła wniosek o zasiłek stały – świadczenie to będzie przyznawane wstecz, po uzyskaniu orzeczenia, od miesiąca złożenia wniosku o zasiłek stały, do którego trzeba będzie dołączyć potwierdzenie o jego złożeniu. Obecnie zasiłek stały jest przyznawany od dnia złożenia wniosku o taki zasiłek, wraz z wydanym już orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności. Tym samym projekt wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 października 2015 r., który zakwestionował zgodność z konstytucją przepisu, na podstawie którego zasiłek stały był przyznawany dopiero od momentu zgłoszenia się do ośrodka pomocy społecznej z pełną dokumentacją, czyli w praktyce z orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

• Projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych. Projekt uzupełnia, doprecyzowuje i zwiększa przejrzystość przepisów określających udzielanie ulg w spłacie należności cywilnoprawnych (np. opłat z tytułu najmu lub dzierżawy nieruchomości, kosztów postępowań sądowych) oraz niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym (np. grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych, kar pieniężnych, opłat administracyjnych). Odnośnie samorządów doprecyzowano w nim, że ulg w zapłacie niepodatkowych należności publicznoprawnych udziela się w postępowaniu dwuinstancyjnym, w którym I instancją jest wójt (starosta, marszałek województwa) a II instancją samorządowe kolegium odwoławcze. Odnośnie samorządowych należności cywilnoprawnych projekt wprowadza możliwość podjęcia przez właściwą radę (sejmik) uchwały o ich niedochodzeniu, jeżeli wartość długu wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł. Projekt precyzuje też, że zasady udzielania ulg w zapłacie należności cywilnoprawnych określa rada (sejmik) w uchwale. Z zastrzeżeniem, że zasady te nie mają zastosowania do należności SP ZOZ i samorządowych osób prawnych, takich jak jednostki doradztwa rolniczego, czy wojewódzkie ośrodki ruchu drogowego.

SEJM

4 listopada br. zakończyło się 29, dwudniowe posiedzenie Sejmu. W jego trakcie posłowie uchwalili m.in.:

• Ustawę okołobudżetową na rok 2017. Z jej przepisów wynika m.in., że środowiskowe domy pomocy, udzielające wsparcia osobom z niepełnosprawnością umysłową, uzyskają w 2017 r. dotację na poziomie takim samym co w 2016 r. Jednocześnie wynikający z uchwalonej 5 sierpnia 2015 r. nowelizacji ustawy o pomocy społecznej wzrost dotacji (do poziomu 230 proc. kryterium dochodowego w 2017 r. i 250 proc. tego kryterium w roku 2018) zrealizowany zostanie z rocznym opóźnieniem. Oznacza to, że dotacje, w ostatecznej wysokości 250 proc. kryterium dochodowego osiągnięte mają być dopiero w 2019 r.

• Nowelizację ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja przewiduje m.in., że obowiązkowe szczepienia ochronne będą finansowane z budżetu państwa. Oznacza to rezygnację z zapisu ustawowego, zgodnie z którym od 2017 r. to NFZ miał finansować zakup obowiązkowych szczepionek dla ubezpieczonych. Uzasadnieniem powrotu do dotychczasowych zasad finansowania z budżetu państwa zakupu szczepionek w ramach programu obowiązkowych szczepień ochronnych jest przywrócenie zasady odpowiedzialności państwa za politykę zdrowotną, w tym w szczególności za prowadzenie działań profilaktycznych. Koszt nowych przepisów w 2017 r. wyniesie 162 mln zł. W latach 2017-2026 na ten cel trzeba będzie wyasygnować 1 593 mln zł.

Dalsze prace nad tymi ustawami będą toczyły się w Senacie

• Posłowie przyjęli w ostatecznym brzmieniu nowelizację ustawy o transporcie drogowym. Ma ona na celu utworzenie Krajowego Rejestru Elektronicznego Przedsiębiorców Transportu Drogowego. Zgodnie z nowymi przepisami rejestr zostanie połączony przez punkt kontaktowy z rejestrami innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Ma to umożliwić wymianę danych. Zmiany wynikają ze zobowiązań unijnych m.in. z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009 z 21 października 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Nowelizacja przewiduje, że rejestr zostanie zbudowany na bazie danych Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego oraz ewidencji przewoźników drogowych prowadzonych w starostwach oraz miastach na prawach powiatu. Ustawa trafi do podpisu Prezydenta RP.

Posłowie przeprowadzili też pierwsze czytanie 7 projektów ustaw, w tym projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Projekt zakłada m.in., że kwota wolna od podatku ma wzrosnąć od 2018 r., w przyszłym będzie wyliczana według dotychczasowych zasad i wyniesie dla zwykłych obywateli 3089 zł. Zgodnie z zapowiedziami premier Beaty Szydło podwyższenie kwoty wolnej do 8 tys. zł planowane jest na 2018 r. Przypominamy, że w październiku 2015 r. Trybunału Konstytucyjnego orzekł, że przepisy ustawy o PIT ustalające kwotę wolną od podatku w wysokości 3 089 zł są niezgodne z konstytucją. Niekonstytucyjne przepisy tracą moc obowiązującą w listopadzie 2016 r.

SENAT

4 listopada zakończyło się również 29 plenarne posiedzenie Senatu. W jego trakcie senatorowie przyjęli z poprawkami m.in.:

• Ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Był to rządowy projekt. Na mocy nowelizacji decyzja organu rentowego zobowiązująca do zwrotu kwoty nienależnie pobranych świadczeń, takich jak zasiłki chorobowe, macierzyńskie i opiekuńcze, nie może być wydana później niż w terminie pięciu lat od ostatniego dnia okresu, za który je pobrano. Skutkiem przyjęcia ustawy jest uporządkowanie stanu prawnego w zakresie przedawnienia zwrotu nienależnie pobranych kwot. Jest to rozwiązanie korzystne dla świadczeniobiorców, ponieważ ogranicza w czasie roszczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

• o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, której projekt przygotował rząd. Nowelizacja przyznaje osobom, które opiekowały się niepełnosprawnymi, a po śmierci podopiecznych utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, prawo do ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych oraz świadczenie przedemerytalne. Umożliwia ona zaliczenie okresu pobierania takiego świadczenia i zasiłków do okresów uprawniających do nabycia prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz świadczenia przedemerytalnego. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

• o Krajowej Administracji Skarbowej. Jej projekt przygotowali posłowie.  Ustanawia ona od 1 stycznia 2017 r. Krajową Administrację Skarbową, czyli wyspecjalizowaną administrację rządową wykonującą zadania z zakresu realizacji dochodów z tytułu podatków, należności celnych, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, ochrony interesów Skarbu Państwa oraz ochrony obszaru celnego Unii Europejskiej, a także zapewniającą obsługę i wsparcie podatnika, płatnika i przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych i celnych.  Celem KAS ma być zwiększenie wpływów do budżetu, uszczelnienie systemu podatkowego, zmniejszenie biurokracji i przeniesienie części pracowników do pomocy podatnikom i przedsiębiorcom. Ustawa przewiduje konsolidację urzędów i izb skarbowych, kontroli skarbowej oraz Służby Celnej. KAS będzie podporządkowana ministrowi finansów, a jej szefem ma być wiceminister finansów.