Jesteś tutaj: Strona główna

AKTUALNOŚCI LEGISLACYJNE - STYCZEŃ 2017

Senatorowie nie wprowadzili poprawek do ustawy o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Nowelizacja uchyla art. 72, który nakłada obowiązek ogłaszania wezwania do zapisywania się na sprzedaż lub zamianę akcji spółki publicznej w liczbie nie mniejszej niż 10% lub 5 % ogólnej liczby głosów. Pozostałe regulacje zawarte w ustawie mają charakter wynikowy i stanowią konsekwencję uchylenia tego przepisu. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Bez poprawek Senat uchwalił także ustawę o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa wprowadza zasadę, aby wszystkie projekty aktów normatywnych dotyczące praw i obowiązków majątkowych przedsiębiorców oraz ich praw i obowiązków wobec organów administracji publicznej były badane pod kątem ich wpływu na mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, a rezultat tych badań był obowiązkowym elementem uzasadnienia do projektu aktu normatywnego. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

RADA MINISTRÓW

31 stycznia br. na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęty został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Projekt zakłada, że podatnicy, którzy uzyskują dochody wyłącznie od płatników będą mogli złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o sporządzenie zeznania podatkowego przez urząd skarbowy. We wniosku podatnik będzie mógł wskazać na konieczność odliczenia od dochodu lub podatku wydatków z tytułu ulgi na dzieci i cele rehabilitacyjne oraz przekazania 1 proc. podatku na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.

Rząd przyjął także projekt ustawy o zmianie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz niektórych innych ustaw. W nowych regulacjach przewidziano ustanowienie programu „Doktorat wdrożeniowy”, który ma ożywić współpracę i transfer wiedzy między środowiskiem naukowym a środowiskiem społeczno-gospodarczym. Uczestnik programu ma realizować doktorat w systemie dualnym. Oznacza to, że będzie pracował nad rozprawą doktorską w jednostce naukowej (uczelni lub instytucie naukowo-badawczym) i jednocześnie będzie zatrudniony w podmiocie z otoczenia społeczno-gospodarczego. Celem pracy badawczej doktoranta ma być rozwiązanie konkretnego problemu pracodawcy, u którego jest zatrudniony. Program przewiduje wsparcie finansowe dla doktoranta – stypendium w wysokości równej minimalnemu wynagrodzeniu zasadniczemu asystenta na uczelni publicznej (obecnie 2450 zł).

 

SEJM

30 stycznia do laski marszałkowskiej wpłynął projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy (druk sejmowy nr 1259). Projekt wniesiony został przez posłów Prawa i Sprawiedliwości. Projekt zakłada, że Warszawa wspólnie z 32 okalającymi ją gminami (Błonie, Brwinów, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Karczew, Kobyłka, Konstancin-Jeziorna, Legionowo, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Milanówek, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Pruszków, Raszyn, Stare Babice, Sulejówek, Wiązowna, Wieliszew, Wołomin, Ząbki, Zielonka) utworzy miasto stołeczne Warszawa – metropolitalną jednostkę samorządu terytorialnego. Wśród gmin mających utworzyć nowe m.st. Warszawa nie znalazła się Podkowa Leśna, chociaż wszystkie otaczające ją gminy – tak. Z projektu nie wynika, czy pozostawienie Podkowy Leśnej poza granicami nowej Warszawy było zabiegiem celowym, czy też nie. Być może projekt ustawy – przepisy wprowadzające ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy odpowiedzą na to pytanie, przewidując np. likwidację tej gminy.

Jak wynika z projektu obecna Warszawa ma zostać zdegradowana do pozycji gminy i pozbawiona przymiotów stołeczności. Stolicą Polski ma być bowiem nowe miasto stołeczne składające się z 33 gmin.

Władzami miasta stołecznego Warszawy ma być prezydent, który będzie jednocześnie pełnił funkcję burmistrza gminy Warszawa. Prezydenta/burmistrza wybierać będą w wyborach powszechnych mieszkańcy wszystkich 33 gmin. Prezydent będzie też wykonywał zadania zarządu i starosty powiatowego, ponieważ nowe miasto stołeczne Warszawa będzie na swoim obszarze wykonywać także zadania powiatu.

Organem wykonawczym nowego miasta stołecznego Warszawa ma być natomiast rada składająca się z 50 radnych wybieranych w wyborach powszechnych po jednym w każdej 32 gmin i po jednym w każdej z 18 dzielnic Warszawy.

Nowa metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, poza zadaniami powiatu, będzie także odpowiedzialna za: kształtowanie ładu przestrzennego (uchwalanie studium metropolitalnego); koordynowanie realizacji zadań publicznych przez gminy znajdujące się w obszarze miasta stołecznego Warszawy; rozwój społeczny i gospodarczy obszaru miasta stołecznego Warszawy (opracowywanie, uchwalanie i realizacja strategii rozwoju); realizację zadań gmin w zakresie publicznego transportu zbiorowego; zarządzanie drogami publicznymi z wyjątkiem dróg gminnych, autostrad i dróg ekspresowych; promocję miasta stołecznego Warszawy i jego obszaru. Ponadto projekt przewiduje, że do zakresu działania nowej jednostki należeć będą wszystkie ponadgminne sprawy publiczne o znaczeniu metropolitalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Z projektem ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy można zapoznać się tutaj: http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=1259

31 stycznia br. na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęty został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Projekt zakłada, że podatnicy, którzy uzyskują dochody wyłącznie od płatników będą mogli złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o sporządzenie zeznania podatkowego przez urząd skarbowy. We wniosku podatnik będzie mógł wskazać na konieczność odliczenia od dochodu lub podatku wydatków z tytułu ulgi na dzieci i cele rehabilitacyjne oraz przekazania 1 proc. podatku na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.

Rząd przyjął także projekt ustawy o zmianie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz niektórych innych ustaw. W nowych regulacjach przewidziano ustanowienie programu „Doktorat wdrożeniowy”, który ma ożywić współpracę i transfer wiedzy między środowiskiem naukowym a środowiskiem społeczno-gospodarczym. Uczestnik programu ma realizować doktorat w systemie dualnym. Oznacza to, że będzie pracował nad rozprawą doktorską w jednostce naukowej (uczelni lub instytucie naukowo-badawczym) i jednocześnie będzie zatrudniony w podmiocie z otoczenia społeczno-gospodarczego. Celem pracy badawczej doktoranta ma być rozwiązanie konkretnego problemu pracodawcy, u którego jest zatrudniony. Program przewiduje wsparcie finansowe dla doktoranta – stypendium w wysokości równej minimalnemu wynagrodzeniu zasadniczemu asystenta na uczelni publicznej (obecnie 2450 zł).

 

SEJM

30 stycznia do laski marszałkowskiej wpłynął projekt ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy (druk sejmowy nr 1259). Projekt wniesiony został przez posłów Prawa i Sprawiedliwości. Projekt zakłada, że Warszawa wspólnie z 32 okalającymi ją gminami (Błonie, Brwinów, Góra Kalwaria, Grodzisk Mazowiecki, Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Karczew, Kobyłka, Konstancin-Jeziorna, Legionowo, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Milanówek, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Pruszków, Raszyn, Stare Babice, Sulejówek, Wiązowna, Wieliszew, Wołomin, Ząbki, Zielonka) utworzy miasto stołeczne Warszawa – metropolitalną jednostkę samorządu terytorialnego. Wśród gmin mających utworzyć nowe m.st. Warszawa nie znalazła się Podkowa Leśna, chociaż wszystkie otaczające ją gminy – tak. Z projektu nie wynika, czy pozostawienie Podkowy Leśnej poza granicami nowej Warszawy było zabiegiem celowym, czy też nie. Być może projekt ustawy – przepisy wprowadzające ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy odpowiedzą na to pytanie, przewidując np. likwidację tej gminy.

Jak wynika z projektu obecna Warszawa ma zostać zdegradowana do pozycji gminy i pozbawiona przymiotów stołeczności. Stolicą Polski ma być bowiem nowe miasto stołeczne składające się z 33 gmin.

Władzami miasta stołecznego Warszawy ma być prezydent, który będzie jednocześnie pełnił funkcję burmistrza gminy Warszawa. Prezydenta/burmistrza wybierać będą w wyborach powszechnych mieszkańcy wszystkich 33 gmin. Prezydent będzie też wykonywał zadania zarządu i starosty powiatowego, ponieważ nowe miasto stołeczne Warszawa będzie na swoim obszarze wykonywać także zadania powiatu.

Organem wykonawczym nowego miasta stołecznego Warszawa ma być natomiast rada składająca się z 50 radnych wybieranych w wyborach powszechnych po jednym w każdej 32 gmin i po jednym w każdej z 18 dzielnic Warszawy.

Nowa metropolitalna jednostka samorządu terytorialnego, poza zadaniami powiatu, będzie także odpowiedzialna za: kształtowanie ładu przestrzennego (uchwalanie studium metropolitalnego); koordynowanie realizacji zadań publicznych przez gminy znajdujące się w obszarze miasta stołecznego Warszawy; rozwój społeczny i gospodarczy obszaru miasta stołecznego Warszawy (opracowywanie, uchwalanie i realizacja strategii rozwoju); realizację zadań gmin w zakresie publicznego transportu zbiorowego; zarządzanie drogami publicznymi z wyjątkiem dróg gminnych, autostrad i dróg ekspresowych; promocję miasta stołecznego Warszawy i jego obszaru. Ponadto projekt przewiduje, że do zakresu działania nowej jednostki należeć będą wszystkie ponadgminne sprawy publiczne o znaczeniu metropolitalnym nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Z projektem ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy można zapoznać się tutaj: http://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=1259

27 stycznia 2017 r. - Ruch Obrony Polskiej Samorządności wystosował do prezesa Jarosława Kaczyńskiego apel o zaprzestanie demontażu polskich samorządów. Mowa jest w nim zarówno o odbieraniu kolejnych kompetencji, ale i o ostatnim pomyśle PiS – wprowadzeniu dwukadencyjności (oczywiście, tylko w samorządach). – Chodzi o pozbycie się konkurencji, z którą nie ma się szansy wygrać w uczciwych wyborach – mówi Adam Struzik, prezes Ruchu Obrony Polskiej Samorządności. – To czysta demagogia i próba wyeliminowania blisko 70 proc. najlepszych samorządowców w kraju – dodaje.

W skierowanym do prezesa Jarosława Kaczyńskiego liście otwartym ROPS zwraca uwagę, że rząd PiS obrał kierunek powrotu do centralizacji państwa. - Ostatnie miesiące upłynęły na odbieraniu samorządom kolejnych kompetencji – czytany w liście. ROPS krytycznie odnosi się także do pomysłu wprowadzenia zasady dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast i to działającej wstecz. - Zarówno samorządowcy, jak i eksperci są zgodni, że działanie takie jest:

  • niezgodne z Konstytucją RP;

  • łamie podstawową zasadę, że prawo nie działa wstecz;

  • uderza w polską samorządność, bo wójtowie, burmistrzowie, prezydenci nie będą mogli

  • kandydować, nawet jeśli cieszą się poparciem i zaufaniem społecznym;

  • ogranicza prawo wyborcze Obywateli, bo Polacy nie będą mogli głosować na tych kandydatów, na których chcą, a na tych, którzy de facto zostaną im wskazani;

  • spowolni rozwój miast i gmin, ponieważ niedoświadczeni samorządowcy nie będą mieli ani wiedzy, ani doświadczenia, aby skutecznie zarządzać samorządem;

  • dyskryminuje jedną grupę społeczną – samorządy (inną miarę przykładając do posłów czy senatorów).

- czytamy w adresowanym do prezesa Kaczyńskiego liście.

Ruch Obrony Polskiej samorządności powstał w styczniu 2017 r. Jego celem jest obrona trójpodziału władzy i wartości polski samorządnej. – Otwieramy się na wszystkie środowiska samorządowe. Nie ma znaczenia, jakie mamy poglądy polityczne, samorząd terytorialny, lokalne wspólnoty to wartości, których musimy bronić. To nasz wspólny cel – dodaje marszałek Adam Struzik.

SEJM

26 stycznia 2017 r. - zakończyło się 34 posiedzenie Sejmu. W jego trakcie posłowie przeprowadzili pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1183). Projekt wchodzi w skład tzw. pakietu 100 zmian dla firm, który stanowi pierwszy etap realizacji „Planu na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”, przyjętego przez rząd 16 lutego 2016 r. W projekcie szczególny nacisk położono na przyspieszenie procedur administracyjnych, ograniczenie nadmiernego formalizmu oraz upowszechnianie partnerskich relacji między administracją a obywatelami. W rezultacie wprowadzono kilka nowych zasad postępowania administracyjnego, takich jak: zasada przyjaznej interpretacji przepisów (in dubio pro libertate), reguła rozstrzygania niedających się usunąć wątpliwości faktycznych na korzyść strony, zasada pewności prawa, zasada bezstronności i równego traktowania oraz zasada proporcjonalności działań administracji. Projekt ma umożliwić np. mediację administracyjną, która będzie mogła być prowadzona zarówno między stronami, przy udziale organu, jak i pomiędzy organem i stroną. Proponowane przepisy wprowadzają szybszy tryb załatwiania spraw nieskomplikowanych (postępowanie uproszczone). Zmiany przewidziano też w obszarze kar administracyjnych. Organ będzie mógł wziąć pod uwagę m.in. okoliczności sprawy i stopień winy, by kary były bardziej adekwatne do naruszeń prawa. Przewidziano też możliwość odstępowania od nakładania kar – zwłaszcza wtedy, gdy waga naruszenia prawa jest znikoma. Projekt trafił do dalszych prac w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.

Na tym samym posiedzeniu przeprowadzone zostało pierwsze czytanie poselskim projektem nowelizacji ustawy – Prawo ochrony środowiska (druk nr 1062). Projekt zakłada zmiany w procedurze powoływania członków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Obecnie to sejmiki wojewódzkie wybierają siedmioosobowe rady nadzorcze WFOŚiGW, a te z kolei powołują zarządy. W proponowanym projekcie rady nadzorcze mają liczyć po pięć osób. Powoływać miałby je minister środowiska spośród przedstawicieli wyznaczonych przez wojewodę oraz NFOŚiGW – łącznie czterech. W skład wchodziłby też jeden przedstawiciel samorządu. Dalsze prace nad projektem będą kontynuowane w Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.

W pierwszym czytaniu posłowie odrzucili natomiast poselski projekt ustawy o sołtysach i radach sołeckich oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 1137). Opracowany przez PSL projekt dotyczy m. in. określenia zasad wyboru oraz funkcjonowania sołtysów i rad sołeckich, tym zasady uczestniczenia sołtysa w pracach rady gminy, zasady wynagradzania sołtysa i członków rad sołeckich oraz zasady zarządzania przez sołectwo mieniem komunalnym.

KOMISJE SEJMU

26 stycznia 2017 r. - sejmowa Komisja Samorządy Terytorialnego i Polityki Regionalnej rozpatrzyła rządowy projekt nowelizacji ustawy o Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (druk nr 1050). Projekt ma na celu uproszczenie procedury powoływania członków Krajowej Komisji Uwłaszczeniowej. Zgodnie z projektem członków komisji powoływałby Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (komisja ta została utworzona jako organ odwoławczy od decyzji wojewodów w przedmiocie komunalizacji mienia; jej członków powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji). Komisja przyjęła poprawki o charakterze legislacyjnym i doprecyzowującym.

25 stycznia 2017 r. - kontynuowała prace podkomisja nadzwyczajna ds. rozpatrzenia projektu ustawy o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych oraz zmianie niektórych innych ustaw (druk nr 247). Projekt dotyczy likwidacji gabinetów politycznych funkcjonujących na szczeblu samorządowym, przy wójtach, burmistrzach, prezydentach miasta, starostach i marszałkach województwa oraz na szczeblu centralnym. Według projektodawców likwidacja stanowisk doradców i asystentów w jednostkach samorządu terytorialnego ma przynieść oszczędności rzędy 500 mln zł rocznie. Jednak jak informuje Marek Wójcik, ekspert Związku Miast Polskich są to kwoty wielokrotnie zawyżone. – Z udostępnionych przez wojewodów danych wynika, że w jednostkach samorządu terytorialnego na stanowiskach doradców i asystentów zatrudnione są 772 osoby ze średnią pensją 2,6 tys. zł miesięcznie – mówi Marek Wójcik.

KOMISJA WSPÓLNA RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

25 stycznia 2017 r. - odbyło się plenarne posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Jego bilans to 63 projekty aktów prawnych z opinią pozytywną, dwa z negatywną oraz trzy odesłane na zespoły robocze.

Negatywną opinię strona samorządowa KWRiST wystawiła m.in. projektowi ustawy o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne zatrudnionych w podmiotach leczniczych. – Negatywna opinia dyktowana jest względami finansowymi – mówił Andrzej Porawski, sekretarz KWRiST ze strony samorządowej.

Natomiast Marek Wójcik ekspert Związku Miast Polskich wskazał, że projekt ten przyniesie skutki podobne do słynnej ustawy 203 z roku 2001. - Jej konsekwencje dla samorządowych podmiotów leczniczych będą ogromne. Bez zagwarantowania środków finansowych na tę regulację nie powinniśmy wydawać opinii pozytywnej. My otrzymujemy kolejne regulacje, takie jak ustawa o sieci szpitali, o których finansowaniu nie ma ani słowa. W związku z czym z ogromną troską patrzymy na funkcjonowanie tego systemu i prosimy i nieobciążanie nas skutkami finansowymi nowych rozwiązań – tłumaczył Marek Wójcik.

Dużą część posiedzenia samorządowcy poświęcili na dyskusję dotyczącą tego, że rząd wykazuje brak powagi w relacjach z samorządem.

– W bieżącej kadencji Sejmu Mariusz Błaszczak był na posiedzeniu KWRiST obecny tylko raz – mówił Grzegorz Kubalski, wicedyrektor Związku Powiatów Polskich.

Samorządowcom doskwiera też sposób, w jaki rząd wprowadza w życie kolejne, ważne dla funkcjonowania JST zmiany. Chodzi nie tylko o ignorowanie negatywnych opinii strony samorządowej przy wdrażaniu tak ważnych społecznie reform, jak chociażby reforma systemu edukacji i oświaty. Ale także przepychanie „ścieżką poselską" takich zmian, jak przejęcie przez administrację rządową jednostek doradztwa rolniczego, czy zmiany zasad obsadzania władz w samorządowych osobach prawnych jakimi są wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Strona samorządowa wyraziła także niezadowolenie, że o planowanych przez rząd reformach dowiaduje się z mediów (pomysł przewidujący przejęcie przez administrację rządową nadzoru nad urzędami pracy). A także z tego, że przedstawiciele rządu opuszczają posiedzenia KWRiTS przed ich końcem, uciekając w ten sposób przed koniecznością udzielania bieżącej odpowiedzi na pytania i wątpliwości strony samorządowej.

RADA MINISTRÓW

24 stycznia 2017 r. - na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęty został projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw. Projekt precyzuje przepisy dotyczące prac, których nie można powierzać pracownikom tymczasowym. Chodzi o wykonywanie tego samego rodzaju pracy, jaką wcześniej wykonywał pracownik zatrudniony na stałe przez ostatnie 3 miesiące, a który został zwolniony przez pracodawcę, z przyczyn od niego niezależnych. Ponadto, taka praca nie będzie mogła być wykonywana w jakiejkolwiek jednostce organizacyjnej pracodawcy użytkownika położonej w gminie, w której znajduje się lub znajdowała jednostka organizacyjna, w której zatrudniony był zwolniony pracownik. Proponuje rozwiązanie, które umożliwi agencji pracy tymczasowej ustalenie prawidłowego i niedyskryminacyjnego wynagrodzenia pracownika tymczasowego. pracowników. Wprowadza większą ochronę pracownic w ciąży wykonujących pracę tymczasową. Ich umowy będą przedłużać się do dnia porodu, jeżeli miałoby dojść do ich rozwiązania po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Dzięki temu pracownica otrzyma po porodzie zasiłek macierzyński. Projekt przewiduje też, że pracodawca będzie musiał prowadzić ewidencję osób wykonujących pracę tymczasową na podstawie umów o pracę oraz na podstawie umów prawa cywilnego. Rozwiązanie to istotnie ułatwi kontrolę przestrzegania przepisów dotyczących limitów czasowych korzystania z pracy tymczasowej przez pracodawcę użytkownika oraz podejmowanie skutecznych kontroli przez inspektorów pracy.

Na tym samym posiedzeniu rząd przyjął projekt ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów. Projekt zakłada wprowadzenie monitorowania drogowego przewozu paliw płynnych, alkoholu skażonego i suszu tytoniowego, czyli towarów często będących przedmiotem nieprawidłowości w rozliczeniu podatku VAT i akcyzowym, a w efekcie powodujących znaczne uszczuplenia podatkowe. Zaproponowane regulacje, mają uszczelnić system podatkowy i przede wszystkim pomogą ujawnić przedsiębiorców wyłudzających i unikających płacenia VAT, przy zapewnieniu ochrony rzetelnym podatnikom, a także przyczynią się do ograniczenia nieuczciwej konkurencji.

20 stycznia - w Warszawie obradował zarząd ZMP. W trakcie posiedzenia samorządowcy uchwalili m.in. stanowiska: w sprawie medialnej debaty o ograniczeniu liczby kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz w sprawie jakości stanowienia prawa w Polsce i jej wpływu na funkcjonowanie JST.

- Zarząd Związku Miast Polskich apeluje, by debata nad propozycją poważnej zmiany prawnej odbywała się na podstawie rzetelnych argumentów merytorycznych – czytamy w stanowisku dotyczącym ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. - Wprowadzenie takiej zmiany w wyborach samorządowych oznacza pozbawienie konkretnych osób gwarantowanego w art. 169 Konstytucji RP biernego prawa wyborczego, a także odebranie obywatelom prawa demokratycznej oceny wcześniej wybranego wójta, burmistrza albo prezydenta, to znaczy ograniczenie zakresu ich czynnego prawa wyborczego, wynikającego z art. 62 Konstytucji. Ograniczenie w drodze ustawy podstawowych praw obywatelskich, gwarantowanych w Konstytucji, może nastąpić jedynie w obronie innych podstawowych wartości konstytucyjnych, a nie na podstawie przytaczanych w trwającej debacie pomówień i ogólników – podkreśla zarząd ZMP.

Głos burmistrzów i prezydentów miast zwraca także uwagę na kontekst polityczny propozycji zmierzającej do odebrania obecnym włodarzom gmin, którzy funkcję tą pełnią co najmniej dwie kadencje, prawa ubiegania się o reelekcję i to już w najbliższych wyborach samorządowych.

- Zdecydowana większość wójtów i burmistrzów, a nawet ponad połowa prezydentów miast to osoby bezpartyjne, wybrane z obywatelskich komitetów wyborczych. Mogą oni bez przeszkód realizować oczekiwania wszystkich członków społeczności lokalnej, ponieważ są niezależni od dyscypliny i układów wewnątrzpartyjnych. Ta sytuacja od dawna jest powodem niezadowolenia liderów partyjnych, co już w przeszłości owocowało kierowaniem do sejmu projektów ustaw ograniczających liczbę kadencji w gminach – podkreślają samorządowcy.

Zarząd ZMP zwraca także uwagę na możliwe negatywne efekty ograniczenia kadencji wójtów. - Dłuższa perspektywa budowania rozwoju miasta czy gminy zostanie zastąpiona w pierwszej kadencji chęcią zapewnienia sobie reelekcji, a w drugiej – korzystnego dla siebie zakończenia urzędowania w gminie. I podkreślają, że polskie doświadczenie samorządowe wyraźnie potwierdza, że osoby uznane przez społeczność lokalną za dobrych gospodarzy zarządzają miastami i gminami przez więcej niż dwie kadencje, uzyskując powszechny szacunek i poparcie. Odgórne odebranie społecznościom lokalnym tych liderów będzie działaniem na szkodę mieszkańców.

Z całością stanowiska zarządu ZMP w sprawie ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów, prezydentów miast można zapoznać się tutaj: http://zmp.poznan.pl/aktualnosci/zarzad-zmp-przeciwko-ograniczaniu-liczby-kadencji

Natomiast w uchwalonym 20 stycznia br. stanowisku w sprawie w sprawie jakości stanowienia prawa w Polsce i jej wpływu na funkcjonowanie JST, zarząd Związku Miast Polskich zauważa, że stały wzrost liczby uchwalanych ustaw prowadzi przede wszystkim do nadregulacji i inflacji prawa. - W wymiarze praktycznym oznacza to najczęściej: niespójność aktów prawnych, uznaniowość w ich interpretacji, rozmycie odpowiedzialności za tworzenie przepisów. Coraz częściej złe ustawy są poprawiane już kilka miesięcy po ich uchwaleniu, a w innych sytuacjach tworzy się prawo powielaczowe – podkreślają samorządowcy.

Zarząd ZMP zwraca także uwagę, że ten stan rzeczy jest powszechnie uświadamiany. - Sąd Najwyższy w swoich raportach w tej sprawie stwierdza, że polskie prawo jest „coraz bardziej rozbudowane i różnorodne, a jednocześnie zmienne, niejasne, pełne luk i wątpliwości oraz o niskiej jakości formalnej i merytorycznej” – czytamy w stanowisku. - Podobne uwagi formułuje w swoich raportach NIK oraz środowisko naukowo-badawcze – podkreślają burmistrzowie i prezydenci miast.

W ocenie samorządowców problemem jest także brak rzetelnych konsultacji społecznych oraz zbyt krótki czas na opiniowanie projektów. -Projekty poselskie tworzone są praktycznie bez żadnych reguł, w tym bez obowiązku konsultacji, a parlament praktycznie zmarginalizował instytucję wysłuchania publicznego, a także nie traktuje poważnie większości projektów obywatelskich – zwraca uwagę ZMP.

W ocenie zarządu Związku najważniejsze negatywne aspekty procesu tworzenia prawa stanowią:

  • brak rzetelnej oceny skutków regulacji, w tym zwłaszcza skutków finansowych (ostatnim przykładem jest nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym, która wprowadza drastyczne zmiany w opodatkowaniu nieruchomości kolejowych);

  • brak projektów podstawowych aktów wykonawczych (ostatnim przykładem jest uchwalenie Prawa oświatowego bez przekazania Sejmowi projektów kilkunastu podstawowych rozporządzeń);

  • opóźnienie w wydawaniu aktów wykonawczych, sięgające czasem kilku lat (ostatnim przykładem jest uporczywie forsowany zamiar wydania przez resort środowiska fakultatywnego rozporządzenia w sprawie selektywnej zbiórki odpadów, którego wydanie po ponad czterech latach od uchwalenia ustawy spowoduje konieczność kosztownych zmian w systemie zbierania odpadów komunalnych, zorganizowanym w tym czasie);

  • zbyt dużo zbędnych delegacji do aktów wykonawczych w ustawach dotyczących zadań własnych gmin, powiatów i województw, bezzasadnie ograniczających samodzielność JST w realizacji tych zadań;

  • zbyt późne uchwalanie niektórych aktów prawnych w stosunku do wymogów terminowych, wynikających z Konstytucji albo umów międzynarodowych (w tym regulacji unijnych);

  • zbyt krótki czas na wdrożenie ustaw (zarówno vacatio legis jak i terminy na zakończenie wdrażania);

  • nieprzestrzeganie zasady niedziałania prawa wstecz.

Więcej na temat stanowiska zarządu ZMP czytaj na stronie www.zmp.poznan.pl

ZWIĄZEK GMIN WIEJSKICH RP

19 stycznia - Związek Gmin Wiejskich wyraził stanowczy sprzeciw wobec pomysłów ograniczenia liczby kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. - Nawiązując do ostatnich wypowiedzi Prezesa PIS, Jarosława Kaczyńskiego, Związek Gmin Wiejskich RP niezmiennie wyraża stanowczy sprzeciw wobec zamiarów godzących w suwerenność wspólnot samorządowych i apeluje o niepodejmowanie decyzji godzących w prawa wyborcze oraz o zaniechanie politycznych manipulacji w zakresie kadencyjności organów wykonawczych samorządu terytorialnego – czytamy w stanowisku ZGW RP. Jednocześnie Związek przypomniał, że 19 kwietnia ubiegłego roku zarząd ZGW RP przyjął stanowisko, w którym odniósł się m.in. do podnoszonych przez zwolenników ograniczenia liczby kadencji wójtów, a powtarzanych obecnie przez Jarosława Kaczyńskiego, argumentów przemawiających za wprowadzeniem takiego ograniczenia. – Nawiązując do kwestii negatywnych zjawisk, które potencjalnie mogą powodować sprawowanie mandatu przez tą samą osobę przez kolejne kadencje, trzeba zauważyć, iż obecnie obowiązujące przepisy zawierają szereg unormowań, które umożliwiają ich eliminowanie. Są to m.in. przepisy ustawy o samorządzie gminnym, kodeksu karnego, ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz ustawy o referendum lokalnym. Funkcjonowanie samorządu terytorialnego poddane jest ponadto drobiazgowemu nadzorowi. Od wojewodów, przez NIK, PIP, UKS, CBA, CBŚ, aż po RIO i SKO. Z całym stanowiskiem ZGW RP można zapoznać się tutaj: http://zgwrp.pl/aktualnosci/wydarzenia/1074-samorzadowcy-nie-zgadzaja-sie-na-ograniczenie-kadencyjnosci-wojtow

RADA MINISTRÓW

17 stycznia 2017 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa, dokumenty przedłożone przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. W miejsce dwóch dotychczasowych agencji rolnych: Agencji Nieruchomości Rolnych (ANR) oraz Agencji Rynku Rolnego (ARR) powstanie jeden podmiot: Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Proponowane zmiany usprawnią działanie agencji w sektorze rolnym oraz na obszarach wiejskich.

KOWR będzie wykonywał zadania realizowane przez obie agencje, z tym że większość zadań związanych z wypłatą płatności – pełnionych dotychczas przez ARR – zostanie przejęta przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). ARiMR stanie się jedyną polską agencją płatniczą, w ramach której realizowane będą płatności związane ze Wspólną Polityką Rolną, tj. tylko ARiMR będzie wypłacać rolnikom pieniądze z Unii Europejskiej.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa będzie odpowiedzialny za programowanie rozwoju polskiej wsi oraz gospodarowanie nieruchomościami rolnymi, pozostającymi w zasobie Skarbu Państwa. Docelowo, KOWR będzie zajmował się także doradztwem rolniczym oraz uczestniczył w programowaniu urbanistyczno-planistycznym, jeśli chodzi o wsparcie obszarów wiejskich oraz gmin wiejskich i wiejsko-miejskich. Rząd będzie mógł powierzyć KOWR realizację innych zadań związanych z funkcjonowaniem rynków produktów rolnych i żywnościowych.

Za procesy związane z likwidacją ARR i ANR oraz utworzeniem KOWR odpowiedzialny będzie pełnomocnik powołany przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

Funkcjonowanie KOWR (powołanego w miejsce obecnej ARR i ANR) przyniesie w perspektywie lat oszczędności związane z redukcją kosztów funkcjonowania dwóch podmiotów, poprawą dostępności usług i informacji, zmniejszeniem obciążeń administracyjnych oraz przyspieszeniem realizacji zadań.

Ustawa ma wejść w życie 1 lipca 2017 r., z wyjątkiem części przepisów, które mają obowiązywać z dniem następującym po dacie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Na tym samym posiedzeniu rząd zapoznał się z dokumentem „Podsumowanie 2016 roku w Polityce spójności”, przedłożonym przez ministra rozwoju i finansów. W 2016 r. znacznie przyspieszyła realizacja programów operacyjnych z perspektywy finansowej 2014-2020. Jest to efektem realizacji przyjętego przez rząd w lutym 2016 r. „Planu działań na rzecz zwiększenia efektywności i przyspieszenia realizacji programów w ramach Umowy partnerstwa 2014-2020”. W rezultacie nadrobiono opóźnienia sięgające pod koniec 2015 r. kilku miesięcy. Do końca 2016 r. ogłoszono nabory na ponad 182 mld zł (tj. 59 % dostępnych środków z Unii Europejskiej na politykę spójności). Podpisano 10 tys. umów angażując ¼ wszystkich dostępnych środków unijnych dla Polski, co pozwoliło przekroczyć plan kontraktacji na 2016 r. o 6,4 mld zł. Podpisane umowy opiewają na 114 mld zł, co zaczyna przekładać się na lepsze wskaźniki gospodarcze. Mimo to nadal odnotowuje się nieco słabsze tempo wdrażania programów regionalnych (odpowiadają za nie samorządy województw) od programów krajowych (zarządzanych przez ministra rozwoju). Polska jest także wśród liderów wykorzystania środków unijnych w całej Unii Europejskiej. Środki wypłacone Polsce do końca 2016 r. przez Komisję Europejską (2,8 mld euro) to 1/3 kwoty przekazanej przez KE wszystkim państwom członkowskim. Udział środków wypłaconych Polsce (34 proc.), w całej puli przekazanej państwom członkowskim, znacznie przekracza udział polskiej alokacji w budżecie polityki spójności UE (23 %). Oznacza to, że wdrażanie polityki spójności w naszym kraju jest znacznie bardziej zaawansowane niż w innych państwach członkowskich.

ZWIĄZEK GMIN WIEJSKICH RP

13 stycznia 2017 r. ZGWRP pozytywnie zaopiniowało projekt nowelizacji ustawy o podatku rolnym oraz ustawy o podatkach i opłatach lokalnych opracowany przez sejmową Komisję Petycji. Projekt dotyczy ograniczenia zasady solidarnej odpowiedzialności w sytuacji, gdy jeden lub kilku współwłaścicieli jest zwolnionych z obowiązku zapłaty podatku rolnego lub podatku od nieruchomości współwłaścicieli nieruchomości. „Inicjatywa ustawodawcza Komisji ds. Petycji zmierza do porządkowania przepisów prawa podatkowego, umożliwiając samorządom jego sprawne stosowanie, bez ryzyka wszczynania sporów przez podatników czy rozstrzygnięć sądowych wbrew językowemu brzmieniu zapisów ustawy” czytamy w opinie Związku Gmin Wiejskich RP przesłanej do Kancelarii Sejmu.

REFERENDUM W SPRAWIE REFORMY OŚWIATOWEJ

11 stycznia 2017 r. w siedzibie Związku Nauczycielstwa Polskiego odbyło się robocze spotkanie środowisk popierających pomysł Związku zorganizowania referendum w sprawie reformy. Po spotkaniu prezes ZNP Sławomir Broniarz powiedział, że „we wtorek 17 stycznia będzie gotowa ostateczna wersja pytania pod wnioskiem o przeprowadzenie referendum”. Natomiast 24 lub 25 stycznia organizacje i ruchy popierające zorganizowanie ogólnokrajowego referendum w sprawie reformy edukacji mają podpisać wspólną deklarację na rzecz jego przeprowadzenia. Aby referendum się odbyło, inicjatorzy muszą zebrać co najmniej 500 tys. podpisów popierających inicjatywę.

SENAT

11 stycznia 2017 r. zakończyło się 33. (pierwsze w Nowym Roku) posiedzenie Senatu. W jego trakcie senatorowie przyjęli m.in.:

  • Bez poprawek ustawę budżetową na 2017 r. Wynika z niej, że Szacowane dochody mają wynieść 325,4 mld zł, a wydatki nie przekroczyć 384,8 mld zł. Deficyt budżetowy nie powinien być wyższy niż 59,3 mld zł.

  • Bez poprawek Senat przyjął nowelizację Kodeksu karnego wykonawczego, której przepisy poszerzają możliwości wykonywania przez więźniów nieodpłatnej pracy na cele społeczne.

  • Bez poprawek Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy o instytutach badawczych oraz ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Nowelizacja wzmacnia nadzór ministerialny nad instytutami badawczymi. Minister nadzorujący dany instytut będzie powoływać i odwoływać dyrektora placówki oraz jego zastępcę na czas nieoznaczony - bez udziału rady naukowej i rozpisania konkursu. Zniesiony zostaje wymóg znajomości jednego z języków obcych (angielskiego, francuskiego lub niemieckiego) przez powołanego przez ministra dyrektora instytutu. Przewodniczący rady naukowej instytutu nie będzie musiał mieć tytułu doktora habilitowanego, wystarczy tytuł doktora. Przewodniczącego rady będzie można wybrać tylko spośród osób powołanych do grona przez ministra nadzorującego.

  • Izba nie wprowadziła poprawek do ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw, wywodzącej się z projektu rządowego. Nowelizacja umożliwia samorządom przekazywanie środków finansowych na realizację inwestycji przy drogach krajowych.

KOMISJA WSPÓLNA RZĄDU I SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

4 stycznia 2017 r. Zespół ds. Ochrony Zdrowia i Polityki Społecznej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego pozytywnie zaopiniował projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który przewiduje wprowadzenie tzw. sieci szpitali. Podczas posiedzenia Ministerstwo Zdrowia omówiło uwagi zgłoszone przez stronę samorządową do projektu ustawy oraz rozporządzenia w sprawie określenia profili charakteryzujących poziomy systemu zabezpieczenia oraz kryteriów kwalifikacji świadczeniodawców do tych poziomów. Przedmiotem opinii Zespołu był tylko projekt ustawy. Projekt rozporządzenia został omówiony ale wróci jeszcze na zespół po przyjęciu ustawy przez Sejm.

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

4 stycznia 2017 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystosował pytanie do Kancelarii Prezydenta RP, czy Prezydent zawetuje ustawę dotyczącą reformy systemu edukacji?

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają liczne wnioski, listy otwarte oraz petycje, w których obywatele wyrażają obawy związane z przygotowywaną reformą oświaty. W listopadzie 2016 r. RPO przedstawił Minister Edukacji Narodowej wątpliwości dotyczące proponowanych zmian oraz modyfikacji organizacji i funkcjonowania szkół i placówek oświatowych.

Mimo istotnych obaw, wyrażanych przez część społeczeństwa co do zakresu i tempa planowanych zmian, a także braku konsultacji społecznych, 14 grudnia 2016 r. uchwalone zostały przepisy wprowadzające reformę systemu oświaty.

W związku z tym, do RPO zaczęły napływać kolejne pisma od obywateli, w których proszą m.in. o wystąpienie do Prezydenta o skorzystanie z tzw. prawa weta. W ostatnich dniach z taką prośbą zwróciła się m.in. grupa członków Rady Dzieci i Młodzieży RP przy Ministrze Edukacji Narodowej.

W związku z tym, zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do szefowej Kancelarii Prezydenta RP Małgorzaty Sadurskiej z prośbą o informację, czy Prezydent zamierza skorzystać z prawa do przekazania Sejmowi ustaw wprowadzających reformę systemu edukacji do ponownego rozpatrzenia w trybie, o którym mowa w art. 122 ust. 5 Konstytucji RP.

RADA MINISTRÓW

3 stycznia 2017 r. na posiedzeniu Rady Ministrów przyjęte zostało rozporządzenie w sprawie wykazu spółek, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonują inni niż Prezes Rady Ministrów członkowie Rady Ministrów, pełnomocnicy Rządu lub państwowe osoby prawne. Rozporządzenie stanowi jeden z elementów reformy zarządzania majątkiem państwowym. Wynika z ustawy z 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, zgodnie z którą Rada Ministrów może przekazać wykonywanie praw z akcji Skarbu Państwa innemu członkowi Rady Ministrów, pełnomocnikowi Rządu lub państwowej osobie prawnej. Zarządzanie nad poszczególnymi spółkami zostało przekazane m.in.: ministrowi energii, ministrowi gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, ministrowi infrastruktury i budownictwa, ministrowi kultury i dziedzictwa narodowego, ministrowi obrony narodowej, ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi, ministrowi rozwoju i finansów, ministrowi sportu i turystyki oraz ministrowi zdrowia. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Na tym samym posiedzeniu rząd omówił nowelizację ustawy Prawo geologiczne i górnicze oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Projekt proponuje objęcie własnością górniczą gazów szlachetnych, pierwiastków ziem rzadkich oraz bursztynu. W przypadku bursztynu, oznacza to poddanie go procedurze koncesyjnej na poszukiwanie oraz rozpoznawanie i zmianę kompetencji organu wydającego koncesję na wydobywanie bursztynu- z marszałka województwa/starosty na ministra właściwego do spraw środowiska. Obecnie praktyką jest prowadzenie wydobycia w ramach pozwolenia na poszukiwanie. Przedsiębiorcy me występują o koncesje na wydobywanie. Przykładowo w woj. pomorskim obowiązywała 1 koncesja i 100 pozwoleń (stan na 30 czerwca 2015 r.). Ponadto proponowane zapisy wprowadzają przepisy szczególne dotyczące bursztynu, które przewidują, że każde nielegalne poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie tej kopaliny będzie karane, niezależnie od rozmiaru wyrządzonej szkody w mieniu lub środowisku. Kwalifikacja czynu zostanie zmieniona z wykroczenia na przestępstwo, a także zostaną znacznie zwiększone kary finansowe adekwatnie do wartości strat ponoszonych przez Skarb Państwa oraz zniszczeń środowiska spowodowanych nielegalnym wydobywaniem bursztynu. Proponowana stawka opłat podwyższonych dla nielegalnego wydobycia bursztynu to 400 tys. zł. za każdy rozpoczęty kilometr terenu objętego działalnością (z tym, że każdy rozpoczęty kilometr liczy się jako cały). W przypadku gazów szlachetnych oraz pierwiastków ziem rzadkich regulacja wyłącznie wzmacnia prawnie obecną praktykę (wydobywanie ww. jako kopalin towarzyszących w ramach wydawanych koncesji).

Wydawca: SKIBNIEWSKI MEDIA, Warszawa