Komunikaty

SAS11/2016

Awans dla zasłużonego pracownika samorządowego

PRAWO PRACY - SAS 11/2016

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: ustawa) pracownik samorządowy, który wykazuje inicjatywę w pracy i sumiennie wykonuje swoje obowiązki, może zostać przeniesiony na wyższe stanowisko w ramach tzw. awansu wewnętrznego. Przepis ten stanowi jedną z ustawowych możliwości przeniesienia pracownika samorządowego i obsadzenia w ten sposób wolnego stanowiska.

Przeniesienie musi nastąpić na stanowisko wyższe, albowiem jest to rodzaj nagrody za wykazywanie inicjatywy w pracy i sumienne wykonywanie obowiązków, którą ustawodawca nazywa „awansem wewnętrznym”. Wewnętrzny charakter awansu wynika z wyjątkowości drogi obsadzenia wyższego stanowiska bez konieczności przeprowadzania otwartego naboru na zasadach ogólnych. Takie rozwiązanie z jednej strony motywuje pracowników do wykazywania inicjatywy i sumiennego wykonywania obowiązków, z drugiej zaś nie nakazuje pracodawcy wyczerpywania w sposób sztuczny żmudnej procedury naboru i poszukiwania ewentualnych kandydatów na stanowisko poza strukturą jednostki.

W pierwszej kolejności pracodawca może zastosować właśnie instytucję awansu wewnętrznego i przenieść wartościowego pracownika na wyższe stanowisko, a dopiero w dalszej ogłosić nabór na wolne stanowisko urzędnicze, które nie zostało obsadzone w drodze awansu.

Oczywiście nie będzie naruszeniem przepisów ustawy ogłoszenie naboru bez rozpatrzenia możliwości dokonania wspomnianego przeniesienia, gdyż zastosowanie awansu zależy wyłącznie od woli i uznania pracodawcy. Nie można więc dopatrywać się jakichkolwiek podstaw do zgłaszania przez pracownika roszczenia o uwzględnienie możliwości awansu przed ogłoszeniem naboru.
Przez długi czas praktyczne zastosowanie tego przepisu wywoływało bardzo wiele wątpliwości interpretacyjnych dotyczących zakresu podmiotowego pracowników samorządowych, którzy mogą zostać objęci „awansem wewnętrznym”. Podstawowa wątpliwość sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie: czy na stanowisko urzędnicze lub urzędnicze kierownicze może być awansowany pracownik pomocniczy i obsługi? Wątpliwości te zostały ostatecznie rozstrzygnięte nowelizacją dokonaną 1 września 2013 r. poprzez jednoznaczne doprecyzowanie, że awans wewnętrzny może zostać dokonany jedynie w ramach tej samej grupy stanowisk, o których mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1-3 ustawy. Wspomniany przepis stanowi, że pracownicy samorządowi są zatrudniani na stanowiskach:

urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych;
doradców i asystentów;
pomocniczych i obsługi.

Nie ulega wątpliwości, że awans wewnętrzny może nastąpić wyłącznie w ramach tej samej kategorii stanowisk, czyli np. wyłącznie w zakresie stanowisk pomocniczych i obsługi lub wyłącznie stanowisk urzędniczych.
Niedopuszczalny natomiast jest np. przeniesienie na tej podstawie pracownika obsługi na stanowisko urzędnicze. Nie oznacza to oczywiście, że pracownik obsługi, o ile spełnia warunki formalne i wymagania kwalifikacyjne może wystąpić w otwartym naborze na stanowisko urzędnicze w tej samej jednostce organizacyjnej. Ograniczenie do jednej kategorii pracowniczej dotyczy wyłącznie awansu wewnętrznego, a zatem z pominięciem naboru.

Paweł Groński

PODSTAWA PRAWNA
– Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 902)

SPIS TREŚCI

Związek powiatowo-gminny

AKTUALNOŚCI / TEMAT MIESIĄCA - SAS 11/2016

Forma związku powiatowo-gminnego przeznaczona jest dla realizacji zadań wykraczających poza właściwość jednego szczebla samorządu terytorialnego. Taki związek może służyć przede wszystkim wspólnemu wykonywaniu zadań z zakresu transportu publicznego, oświaty czy zarządzania drogami.

Możliwość tworzenia powiatowo–gminnych związków istnieje od początku 2016 r. Wprowadziła ją uchwalona 25 czerwca 2015 r. ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 28 lipca 2015 r., poz. 1045). Przy czym to w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (tekst jednolity Dz.U. z 9 czerwca 2016 r., poz. 814) poszukiwać należy trzonu regulacji dotyczących tworzenia i funkcjonowania tych związków. Natomiast w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz.U. z 4 kwietnia 2016 r., poz. 446) znajdziemy poświęcony im jeden, jedyny przepis określający zasady przekształcania związku międzygminnego w związek powiatowo gminny i odsyłający – w kwestiach szczegółowych – do przepisów powiatowej ustawy ustrojowej.
Zaznaczyć w tym miejscu trzeba, że współpraca gminy z powiatem, czy też związku międzygminnego z powiatem (związku powiatowego z gminą) była możliwa także przed 1 stycznia 2016 r. Wymagała jednak zawarcia porozumienia. Stanowisko takie potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych, m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 stycznia 2015 r., w którym sąd stanął na stanowisku, że związek międzygminny może być stroną porozumienia zawartego z powiatem w sprawach realizacji zadań powiatu na terenie części powiatu (sygn. akt II GSK 2100/13).

OŚWIATA, DROGI, TRANSPORT

Związek powiatowo-gminny może zostać utworzony w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej. Tak wynika z treści art. 72a ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym.
Oczywiście powstaje pytanie, jakie zadania powiaty i gminy mogą chcieć realizować wspólnie. Tutaj eksperci wskazują przede wszystkim na te związane z utrzymaniem dróg oraz z oświatą, a także z organizacją transportu publicznego. Z pewnością też znaleźć można i inne obszary (np. pomoc społeczna), na których współpraca gmin i powiatów może przynieść im obopólną korzyść.
Natomiast zdanie drugie art. 72a ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym przesądza o tym, że taki związek może także zostać utworzony w celu wspólnej obsługi, o której mowa w przepisach ustawy o samorządzie powiatowym (art. 6a) czy ustawy o samorządzie gminnym (art. 10a).

Zgodnie z przytoczonymi przepisami gmina (powiat) może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną:

jednostkom organizacyjnym gminy (powiatu) zaliczanym do sektora finansów publicznych,
gminnym (powiatowym) instytucjom kultury,
innym zaliczanym do sektora finansów publicznych gminnym (powiatowym) osobom prawnym utworzonym na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego.

SZCZEGÓŁY W STATUCIE

Zgodnie z art. 72a ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym do związku powiatowo-gminnego stosuje się odpowiednio przepisu dotyczące związku powiatów.
Oznacza to przede wszystkim, że utworzenie takiego związku wymaga podjęcia uchwał przez rady zainteresowanych gmin i powiatów. Uchwały w sprawie utworzenia związku powiatowo–gminnego zapadają bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.
Konieczne jest także opracowanie statusu związku, którego projekt należy także uzgodnić z właściwym wojewodą. W postępowaniu tym samorządy zainteresowane utworzeniem związku może reprezentować albo starosta jednego z powiatów albo też wójt jednej z gmin, posiadający upoważnienie od pozostałych gmin i powiatów zainteresowanych utworzeniem związku.
Przepisy wskazują także, jaką treść powinien mieć statut związku powiatowo-gminnego. Przede wszystkim akt ten powinien określać: nazwę i siedzibę związku; członków i czas trwania związku; zadania związku; organy związku, ich strukturę, zakres i tryb działania; zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku; zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywaniu strat związku; zasady przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych; zasady i tryb likwidacji związku.
Statut może też określać inne zasady określające współdziałanie.
Natomiast art. 72a ust. 2 pkt 2 ustawy o samorządzie powiatowym przesądza o tym, że zasady reprezentacji gmin i powiatów uczestniczących w związku określa jego statut.
Statut związku powiatowo-gminnego ogłaszany jest w dzienniku urzędowym prowadzonym przez właściwego wojewodę. Z chwilą jego ogłoszenia związek powiatowo–gminny nabywa też osobowość prawną.

MOŻLIWE PRZEKSZTAŁCENIE

Zarówno przepisy ustawy o samorządzie gminnym, jak i ustawy o samorządzie powiatowym dopuszczają także możliwość przekształcenia odpowiednio związku międzygminnego czy związku powiatów w związek powiatowo-gminny. Następuje to w sytuacji, gdy do związku międzygminnego (powiatów) postanawia przyłączyć się powiat (gmina).
Takie przekształcenie wymaga zmiany statutu związku. Zmiana składu związku polegająca na przystąpieniu innej jednostki samorządu terytorialnego powoduje bowiem zmianę w składzie organów. A problematyka składu organów i ich wyboru po przystąpieniu powiatu do związku międzygminnego (gminy do związku powiatów) nie została uregulowana w ustrojowych ustawach samorządowych.
Zmiana statutu następuje w trybie i na zasadach dotyczących odpowiednio związku powiatów albo związku międzygminnego.
Nowy, powstały w wyniku przekształcenia związek powiatowo-gminny z dniem ogłoszenia statutu wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki przekształconego związku. Organy związku powiatowo-gminnego stają się organami właściwymi lub stronami wszczętych i niezakończonych postępowań administracyjnych i sądowych.
Jednocześnie na wniosek związku następować będzie ujawnienie w księgach wieczystych lub w rejestrach przejścia na związek powiatowo-gminny praw ujawnionych w tych księgach lub w rejestrach.

REJESTRACJA U MINISTRA

Związek powiatowo-gminny podlega wpisowi do rejestru. Ten, zgodnie z art. 72b ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym prowadzony jest przez ministra właściwego ds. administracji. Wpis do rejestru następuje przy odpowiednim zastosowaniu zasad rejestracji związku powiatów i przy odpowiednim zastosowaniu art. 68 ust. 2–5 ustawy o samorządzie powiatowym.
Zgodnie z regulacjami zawartymi w tym przepisie związek powiatowo-gminny wpisywany jest do rejestru na podstawie zgłoszenia. Te należy dokonać za pośrednictwem właściwego wojewody. Natomiast z treści art. 68 ust. 3 wynika, że zgłoszenie takie może dotyczyć zarówno rejestracji związku powiatowo–gminnego, zmiany statutu tego związku, jak i wykreślenia związku powiatowo-gminnego z rejestru, co wiązać się będzie z jego likwidacją.
Każde takie zgłoszenie powinno zawierać oświadczenie o zgodności z prawem uchwał stanowiących podstawę zgłoszenia. Zgłoszenie wnoszone drogą elektroniczną musi być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Z art. 72b ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym wynika delegacja dla ministra administracji do uregulowania w drodze rozporządzenia szczegółowego trybu postępowania w sprawach rejestracji związku powiatowo–gminnego; rejestracji zmiany statutu takiego związku oraz wykreślenia związku powiatowo-gminnego z rejestru związków powiatowo-gminnych. Rozporządzenie takie powinno także określać: wzory zgłoszeń: w sprawie rejestracji związku powiatowo-gminnego; w sprawie zmiany statutu związku powiatowo-gminnego oraz w sprawie wykreślenia związku powiatowo-gminnego z rejestru związków powiatowo-gminnych. A także wskazywać dokumentację niezbędną do sporządzenia zgłoszeń; sposób prowadzenia rejestru związków powiatowo-gminnych, w tym sposób dokonywania wpisów w tym rejestrze, zakres danych podlegających wpisowi do rejestru związków powiatowo-gminnych oraz tryb ogłaszania statutu związku powiatowo-gminnego, zmiany tego statutu oraz informacji o wykreśleniu związku powiatowo-gminnego z rejestru związków powiatowo-gminnych.
Przepisy wyjaśniają także, że prowadzony przez ministra administracji rejestr związków powiatowo-gminnych powinien zawierać w szczególności nazwę związku powiatowo-gminnego i jego siedzibę, oznaczenie powiatów i gmin uczestniczących w związku oraz wskazanie zadań związku.
Wszystkie wspomniane wyżej kwestie związane z rejestracją związku powiatowo-gminnego uregulowane zostały w rozporządzeniu ministra administracji z 21 grudnia 2015 r. w sprawie rejestru związków powiatowo-gminnych oraz ogłaszania statutów związków i ich zmian (Dz.U. z 30 grudnia 2015 r., poz. 2282).

Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

NIK o „szarej strefie” samorządowego długu

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 11/2016

19 października 2016 r. Najwyższa Izba Kontroli ogłosiła raport dotyczący wykorzystywania przez jednostki samorządu terytorialnego tzw. niestandardowych operacji finansowych. Chodzi m.in. o umowy odsuwające w przyszłość dokonanie zapłaty (sprzedaż na raty, forfaiting, umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok) oraz pozyskiwanie środków dzięki „czasowej sprzedaży” majątku (sprzedaż zwrotna, leasing zwrotny).

Wspólną ich cechą jest powstawanie po stronie samorządu zobowiązań, które wymykają się art. 243 ustawy o finansach publicznych (u.f.p.), limitującemu zaciąganie zobowiązań w konkretnych, wymienionych w tym artykule, formach (kredyty, pożyczki, emisja papierów wartościowych). Dodatkowo operacje te sztucznie zawyżają wskaźnik dopuszczalnej rocznej wysokości spłaty zobowiązań. Dotyczy to zwłaszcza sprzedaży zwrotnej i leasingu zwrotnego, gdyż pozyskane środki księgowane są jako dochód ze sprzedaży mienia.
Raport zwraca uwagę, że tego typu operacje są znacznie droższe niż standardowe kredyty bankowe. W badanych jednostkach ich koszty były średnio o 22,8% (od 13 do 70%) droższe od referencyjnych kosztów kredytu i w efekcie, zdaniem NIK, na ogół korzystanie z tego typu form pozyskiwania środków ma znamiona niegospodarności. Ponadto obejście rygorów art. 243 u.f.p. może prowadzić do zadłużenia ponad zdolność kredytową jednostki samorządowej.
Podstawowym zaleceniem raportu, które należy uznać za oczywiste, jest objęcie kontrolą niestandardowych operacji finansowych, przede wszystkim poprzez włączenie je we wzór z art. 243 u.f.p. (analogiczny postulat zawierał także opublikowany wiosną tego roku raport regionalnych izb obrachunkowych.)
NIK zaleca też zmniejszenie zależności wskaźnika od zmiennych, które nie wpływają na zdolność kredytową jednostki, np. poprzez wydłużenie okresu na podstawie którego wskaźnik jest wyliczany, odniesienie wskaźnika do dochodów bieżących, a nie ogółem, wyłączenie z obliczeń dochodów z funduszy europejskich i wydatków nimi pokrytych. Chce także ograniczenia możliwości manipulowania wskaźnikiem poprzez zawyżanie planowanych wielkości budżetowych – np. poprzez wyłączenie ze wzoru roku poprzedzającego rok budżetowy. Efekty proponowanych zmian idą w wielu kierunkach i wymagałyby osobnej analizy.
Pada sugestia przywrócenia limitu wysokości zadłużenia. Raport odnotowuje silny przyrost zadłużenia w badanych jednostkach w pierwszym roku, w którym nie obowiązywał limit 60% dochodów ogółem. Dług gminy „rekordzistki” wyniósł 284% dochodów ogółem. Najdalej idzie wniosek o „przeanalizowanie możliwości wzmocnienia uprawnień kontrolnych regionalnych izb obrachunkowych poprzez stosowanie w kontroli samorządów kryterium gospodarności”.
Jak można ocenić, raport dostarcza argumentów za zaostrzeniem rygorów i zacieśnieniem nadzoru nad samorządami. Konieczne jest jednak poczynienie pewnego zastrzeżenia. NIK wybrała do kontroli 13 jednostek na podstawie informacji z RIO, wskazujących na „prawdopodobieństwo zastosowania niestandardowych operacji finansowych”. 11 spośród nich rzeczywiście dokonało w badanym okresie (lata 2013-2015) takich operacji. (Kontrolą objęto również m.st. Warszawę).
Mała liczba kontrolowanych jednostek i ich dobór nakierowany na samorządy przeżywające trudności finansowe nakazuje ostrożne uogólnianie wniosków płynących z ustaleń. Okresem szczególnego wzrostu zadłużenia samorządów były lata 2009-2011. W ostatnich latach przyrost łącznego poziomu zadłużenia najpierw spowolnił, a od 2015 r. łączny dług samorządów wręcz spada. Optymistyczny w tym zakresie obraz ogólny nie wyklucza trudności przeżywanych przez niektóre, stosunkowo nieliczne jednostki samorządowe. Informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego podaje, że na koniec 2015 r. 192 jednostki (6,8%) miało łączne zadłużenie (z wyłączeniem zobowiązań zaciągniętych na realizację projektów europejskich) powyżej 60% dochodów ogółem. Relacji spłaty zadłużenia do dochodów określonej w art. 243 u.f.p. nie spełniało 78 jednostek (2,8%).
Informacja podaje także – z powołaniem na regionalne izby obrachunkowe – dane na temat rozmiarów „szarej strefy” zadłużenia. 31 grudnia 2015 r. zobowiązania wynikające z niestandardowych operacji finansowych stwierdzono w 241 jednostkach (8,6%) na łączną kwotę 867 mln zł. Jeżeli dane te są pełne, „szara strefa” stanowi niewielki margines długu samorządowego – 1,2% wartości „oficjalnego” łącznego zadłużenia samorządów, wynoszącego w końcu 2015 r. 72,1 mld zł.
Trzeba mieć w świadomości, że problemy opisane w raporcie dotyczą nielicznych samorządów. Większość z 14 kontrolowanych gmin doświadczało znacznych trudności finansowych. W ośmiu z nich występowały znaczące zakłócenia płynności finansowej i zobowiązania wymagalne o znacznej wartości. Raport wskazuje na uprzednie wysokie zadłużenie jako na źródło trudności. Uciekanie się do niestandardowych operacji finansowych było rezultatem już istniejącej złej sytuacji finansowej samorządu, nie zaś jej pierwotną przyczyną. Zachowanie badanych gmin wydaje się odpowiadać wzorcowi zachowania niewypłacalnego dłużnika, odsuwającego w czasie katastrofę finansową poprzez operacje pogarszające jego sytuację w dłuższej perspektywie.
Raport nie stawia pytania, czy samorządy wykorzystują niestandardowe operacje finansowe tylko w tego typu sytuacjach. Teoretycznie rzecz biorąc, motywację do omijania wskaźnika zadłużenia mogą mieć także samorządy o dobrej sytuacji finansowej, oceniające - nie bez podstaw – że wskaźnik z art. 243 u.f.p. zaniża ich realną zdolność kredytową. Systemowo wzór zbyt nisko szacuje zdolność kredytową poprzez podwójne naliczanie odsetek, które najpierw – jako wydatek bieżący – pomniejszają nadwyżkę operacyjną i które następnie trzeba zmieścić w tak zmniejszonej nadwyżce. Ponadto wzór opiera się na wielkościach historycznych i wskaźnik nie oddaje zmiany sytuacji finansowej. Wzór ślepy jest także na sytuacje nadzwyczajne.
Jeżeli tego typu sytuacje zdarzają się rzeczywiście, sugerowałoby to potrzebę zmian w sposobie limitowania zadłużenia w stronę jego urealnienia in plus, a nie in minus, i – przede wszystkim – większej elastyczności. Przykładowo, poprzez przyznanie RIO prawa do wydawania zgody na przekraczanie wskaźnika z art. 243 u.f.p. nie tylko, jak dziś, w sytuacjach negatywnych (postępowanie naprawcze), ale i pozytywnych, tj. wtedy, kiedy wskaźnik wyraźnie niedoszacowuje realną zdolność kredytową jednostki (także w takich sytuacjach, jak wcześniejsza spłata zadłużenia z nadzwyczajnych dochodów lub korzystna ekonomicznie restrukturyzacja długu wymagająca technicznej spłaty ponad limit).
Raport NIK wskazuje na uprzednie wysokie zadłużenie jako pierwotne źródło trudności i przyznaje, że wykorzystanie niestandardowych operacji finansowych w kontrolowanych gminach ma charakter raczej objawu niż przyczyny. Dalej brak nam wiedzy, co jest (było) podstawowym mankamentem. Co sprawiło, że zobowiązania zaciągane niegdyś zgodnie z prawem doprowadziły do popadnięcia w pętlę zadłużenia. Zbyt liberalne limity poprzedniej ustawy o finansach publicznych? Zbyt słaby - faktycznie lub prawnie – nadzór ze strony RIO? Niekorzystne zmiany w wysokości dochodów – losowe? zawinione przez samorząd? zawinione przez centrum państwa?

Aleksander Nelicki
ekspert ds. finansów samorządowych

SPIS TREŚCI

Problemy gmin z realizacją ustawy o ochronie zwierząt

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 11/2016

Do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt Dz.U. z 2013 r. poz. 856, z późn. zm.), druk nr 897. Projekt w swej treści nie jest obszerny, zawiera tylko 3 artykuły. Znacznie obszerniejsze jest jego uzasadnienie. Projekt dotyczy uzupełnienia zakresu zadań własnych gmin o zapobieganie bezdomności zwierząt; proponuje się, aby wyliczenie elementów programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności miało charakter otwarty, a także, aby program ten mógł obejmować plan sterylizacji lub kastracji zwierząt w gminie. W uzasadnieniu dołączonym do projektu zawarto, iż nowelizacja spowodowana jest koniecznością uregulowania kwestii praw zwierząt w obliczu zmian zachodzących w mentalności społecznej i braku zgody na dotychczasowe rozwiązania prawne (podkreślenie własne).

Zarząd Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej (ZGWRP) opiniując dokument podkreślił, że projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt przedłożony Sejmowi przez grupę posłów nie rozwiązuje żadnego z głównych problemów z którymi wiąże się realizacja przez gminy ustawy o ochronie zwierząt. Propozycje zawarte w projekcie, wbrew uzasadnieniu do projektu ustawy, nawet nie przybliżają nas do rozwiązania problemów bezpańskich psów i kotów. Zalegalizowanie możliwości ponoszenia przez gminy kosztów kastracji i sterylizacji zwierząt, których właścicielami są konkretni obywatele, spowoduje jedynie zwiększenie oczekiwań społecznych adresowanych do władz gmin. W sytuacji, kiedy w gminach wiejskich ściągalność podatków od posiadanych psów jest znikoma, będzie konieczność wygenerowania dodatkowych środków budżetowych. W opinii podkreślono, iż głównym problemem jest brak centralnego rejestru właścicieli psów i kotów, a to z kolei prowadzi do obecnego stanu prawnego, na podstawie którego zwierzęta domowe nie są zaewidencjonowane ani oznakowane. To powoduje, że właściciele, z różnych przyczyn, często niehumanitarnych, pozbywają się swoich zwierząt, porzucając je, a gminy (czyli wspólnoty samorządowe) ponoszą z tego powodu bardzo duże koszty związane z ich wyłapywaniem, budową schronisk i utrzymywaniem zwierząt w schroniskach. Potrzebę kompleksowej zmiany ustawy o ochronie zwierząt i innych ustaw powiązanych – ZGWRP formułował w wielu stanowiskach. Problem ten był wielokrotnie dyskutowany przez Zespół ds. Obszarów Wiejskich, Wsi i Rolnictwa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Nie sposób pominąć wyników kontroli Najwyższej Izby Kontroli, opublikowanych w raporcie z 28 maja 2015 r., przy zaangażowaniu Rady do Spraw Wspierania Działań na Rzecz Ochrony Zwierząt utworzonej przy Prezesie NIK. Przytoczę tylko najważniejsze zapisy tegoż raportu:

W ponad 60% z kontrolowanych gmin odławiano zwierzęta bez zapewnienia im miejsc w schroniskach. Odławianie psów i kotów „donikąd”, przy równoczesnym braku ich znakowania otwierało drogę do uśmiercania zwierząt lub wywożenia i wypuszczania ich w sąsiednich powiatach, względnie – prowadziło do umieszczania zwierząt w przepełnionych i nie zawsze zapewniających właściwe warunki w schroniskach.
60% gmin zlecało odławianie zwierząt podmiotom, które nie miały wszystkich wymaganych prawem zezwoleń.
80% wszystkich pieniędzy teoretycznie przeznaczanych na opiekę nad zwierzętami w rzeczywistości trafiało do firm odławiających bezdomne zwierzęta. Na tej dość specyficznie rozumianej „opiece” nad zwierzętami zarabiają więc głównie hycle.
Ponad 60% schronisk nie prowadziło rzetelnie ewidencji, a bez pełnej dokumentacji niemożliwe jest śledzenie przez gminy dalszych losów zwierząt umieszczanych w schroniskach lub oddawanych do adopcji. Bez odpowiednich rejestrów utrudnione jest także sprawdzenie prawidłowości wykorzystania środków publicznych przeznaczanych na ochronę zwierząt.
Ponad 80% schronisk nie zapewniło odpowiednich warunków dla przyjętych zwierząt – głównie z powodu przepełnienia.

Gminy, szczególnie małe, nie radziły sobie z problemem bezdomności zwierząt, głównie z powodu nieskutecznych działań ograniczających rozrodczość oraz braku schronisk bądź ich przepełnienia.
Poza nieprawidłowościami NIK określiła także wnioski, które dotyczyły m.in. ustawowego obowiązku rejestracji i znakowania zwłaszcza bezdomnych psów (tzw. czipowanie), co pozwoliłoby na śledzenie losów wyłapywanych zwierząt, a także sprawdzenie, czy trafiły do schroniska oraz kiedy oddano je do adopcji. Czipowanie pomogłoby również w rozliczaniu schronisk z przekazanych im pieniędzy. A ponadto zdaniem NIK: wprowadzenie ustawowego obowiązku opieki nad bezdomnymi zwierzętami (co w kompleksowym procesie uczyni z wyłapywania tylko pierwszy etap opieki, którego następstwem będzie umieszczenie bezdomnego zwierzęcia w schronisku i przeprowadzenie adopcji), zamiast dotychczasowego obowiązku ochrony przed zwierzętami (co prowadziło do wyłapywania psów i kotów, dla których nie było miejsc w schroniskach).
W tym miejscu należy przypomnieć, że 1 stycznia 2012 r. weszła w życie poprzednia nowelizacja z 16 września 2011 r. ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt, a także ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2011 r. nr 230 poz. 1371), która w praktyce uporządkowała niektóre zagadnienia. Niestety nie wszystkie, czemu dał wyraz właśnie raport NIK. W dalszym ciągu brak jest w ustawie delegacji dla ministra właściwego do wydania rozporządzenia w sprawie minimalnych warunków bytowych zwierząt towarzyszących, co prowadzi do wielu nadużyć w zakresie opieki nad psami i kotami w schroniskach. Stąd też powstała nowa tendencja wśród podmiotów odpłatnie utrzymujących zwierzęta w schroniskach. Niektóre z nich deklarują, iż są w stanie przyjąć i zapewnić opiekę każdej ilości zwierząt. Za te zwierzęta płacą gminy, a z uwagi na brak uregulować prawnych w zakresie minimalnej powierzchni dla jednego psa lub kota, brak jest mechanizmów prawnych zapobiegających nadmiernemu zagęszczeniu zwierząt.

W sukurs stronie samorządowej KWRiST przyszedł samorząd lekarzy weterynarii zrzeszony w Krajowej Izbie Lekarsko-Weterynaryjnej. Wnioski i rekomendacje Izby pokrywają się ze stanowiskami ZGWRP i wskazują na główne braki obecnego systemu ochrony zwierząt. Lekarze weterynarii wskazują także, iż braki unormowania prawnego, w znacznym stopniu oddziałowujące na realizację ustawy o ochronie zwierząt, paradoksalnie dotyczą braku zapisów w ustawie o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczania chorób zakaźnych zwierząt. Razem zatem wskazujemy, że celem ustanowienia pełnej kontroli nad zwalczaniem bezdomności zwierząt i polepszeniem ich bytu ustawodawca winien pilnie ustanowić m.in. następujące normy prawne:

Wprowadzenie obowiązku znakowania wszystkich psów transponderem elektronicznym (czipem). Fakultatywnie taki sam obowiązek należy wprowadzić w odniesieniu do kotów. Powyższe działanie oprócz faktycznemu zapobieganiu bezdomności zwierząt ma też aspekt odnoszący się do zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.
Wprowadzenie centralnego rejestru zwierząt oznakowanych. Obok oczywistego wpływu rejestru na problem bezdomności zwierząt, co stanowi kluczowy element rozwiązania i zapanowania nad bezdomnością zwierząt, będzie miał on (jako baza danych) wpływ na wymiar i pobór podatków od posiadania psów, a także na rejestrację transferów zwierząt, szczepienia profilaktyczne, adopcje, eutanazje, itp. Brak rejestru prowadzi do nadużyć: to samo zwierzę może być wielokrotnie odławiane i ponownie wypuszczane. Płacą za to gminy, czyli marnotrawiona jest część środków publicznych przeznaczonych na realizację programów zapobiegania bezdomności. Niemożliwe jest kompleksowe i skuteczne wdrożenie programu spełniającego oczekiwania ustawodawcy bez ogólnokrajowego systemu wymiany i weryfikacji danych.
Doprecyzowanie działalności polegającej na prowadzeniu schroniska dla zwierząt, jako działalności podlegającej zatwierdzeniu.
Wprowadzenie delegacji dla ministra właściwego do spraw rolnictwa, obowiązku określenia minimalnych wymagań bytowych dla poszczególnych gatunków zwierząt utrzymywanych w schroniskach oraz maksymalnej obsady zwierząt w schronisku.

Jak widać, problem jest bardziej złożony niż się to niektórym wydaje. Oczywiście, stara polska maksyma mówi, iż punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Zatem rolą korporacji samorządowych jest m.in. przybliżanie oczekiwań środowiska w zakresie stanowienia prawa skutecznego i tym samym pożytecznego. Wybiórcze działanie w zakresie ważnych, ale jednak mniej istotnych kwestii nie przybliża nas do kompleksowych i racjonalnych rozwiązań.
Niezależnie od negatywnej opinii przedłożonego projektu ustawy, ZGWRP zaapelował do Posłanek i Posłów o włączenie się w działania, które w sposób skuteczny będą zapobiegać powstawaniu bezdomności zwierząt domowych, a to wyeliminuje cierpienie zwierząt spowodowane bezdomnością oraz wygeneruje ład prawny i wielomilionowe oszczędności w budżetach sektora publicznego.

Leszek Świętalski
sekretarz Generalny Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej

SPIS TREŚCI

Czy związki międzygminne mogą uchwalać regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminach?

AKTUALNOŚCI / ANALIZY - SAS 11/2016

To ważna kwestia, na której rozstrzygnięcie oczekują samorządy z całej Polski. Obecnie praktyka jest w tym zakresie niejednolita. Część wojewodów i sądów administracyjnych uważa, że kompetencja ta należy wyłącznie do gminnych rad, część akceptuje możliwość uchwalenia takiego regulaminu także przez zgromadzenie związku.

W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne. Tak wynika z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Natomiast z ustępu 3 tego artykuły wynika, że prawa i obowiązki gmin uczestniczących w związku międzygminnym, związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu związku.
Jak wyjaśnia dr hab. Kazimierz Bandarzewski – przekazanie praw i obowiązków związanych z wykonaniem zadań na rzecz związku międzygminnego oznacza, że to związek staje się podmiotem uprawnionym i zobowiązanym do ich realizacji. Wykonywanie przekazanych zadań następuje w imieniu własnym związku i na jego odpowiedzialność. Związek komunalny ma tyle praw i obowiązków, ile miały gminy w związku z wykonywaniem przekazanych mu zadań. Konsekwencją powstania związku jest także to, że gmina nie może należeć do dwóch lub więcej związków międzygminnych realizujących te same zadania publiczne (tak w Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, LexisNexis 2013).
Wydawać by się zatem mogło, że w sytuacji, w której związek międzygminny powołany zostaje w celu realizacji zadań jego członków związanych z gospodarowaniem odpadami komunalnymi, to – przynajmniej w zakresie zadań mu przekazanych i wyszczególnionych w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, zgromadzenie ogólne takiego związku posiada kompetencję do uchwalenia regulaminu utrzymania porządku i czystości w gminach.
Natomiast w sprawach, które w związkowym regulaminie nie zostały uregulowane (bo nie należą do zadań przekazanych związkowi do wykonywania) regulaminy uchwalane są nadal przez rady właściwych gmin.
Okazuje się jednak, że nie wszystkie organy nadzoru oraz sądy administracyjne taką praktykę akceptują. O ile bowiem w województwie wielkopolskim przyjmuje się, że związki międzygminne mają prawo uchwalać regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminach (przykładowo dwa odrębne regulaminy obowiązują m.in. na terenie Związku Międzygminnego „Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi”, a także na terenie Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”).
Również WSA w Kielcach w wyroku z 28 sierpnia 2015 r. zaakceptował pogląd, że związek międzygminny może uchwalić regulamin, o ile czyni to zgodnie z treścią upoważnienia ustawowego zawartego w art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (sygn. akt II SA/Ke 592/15).
Natomiast w województwie warmińsko–mazurskim organy nadzoru takiej możliwości nie akceptują.
Przykładem może być spór, jaki przed sądami administracyjnymi prowadził wojewoda z Mazurskim Związkiem Międzykomunalnym w Giżycku.
W ocenie wojewody, który podjętą przez zgromadzenie ogólne MZM zaskarżył do WSA w Olsztynie „z analizy przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika, że kompetencja do uchwalania regulaminu utrzymania czystości i porządku przysługuje wyłącznie radzie gminy. Stanowisko wojewody podzielił sąd wskazując, że z ogólnej tezy zawartej w art. 64 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym (organy związku mogą wykonywać prawa i obowiązki gmin w tej dziedzinie w takim samym zakresie i na tych samych zasadach, co gminy, gdyby samodzielnie wykonywały te zadania) nie można wnioskować, że na związek międzygminny przechodzi także prawo do stanowienia aktów prawa miejscowego, gdyż przeniesienie kompetencji prawodawczej może nastąpić jedynie decyzją ustawodawcy (sygn. akt II SA/Ol 1144/14).
Sprawa zatem wymaga jednoznacznego rozstrzygnięcia.
Wszyscy zainteresowani liczyli, że takie zapadnie 8 listopada br. kiedy to NSA rozpatrywał skargę kasacyjną wniesioną przez Mazurski Związek Międzygminny w Giżycku. Sąd jednak nie rozpatrzył sprawy merytorycznie i kasację oddalił ze względów formalnych (sygn. akt II OSK 236/15).

Jakub Gortyński

SPIS TREŚCI

Przegląd legislacyjny

AKTUALNOŚCI / PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 11/2016

Dz.U. z 2016 r. poz. 996, 1562, 1568, 1601, 1609, 1633, 1730

E-USŁUGI W ADMINISTRACJI

Od 7 października 2016 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z 5 października 2016 r. w sprawie profilu zaufanego elektronicznej platformy usług administracji publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1633)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 20a ust. 3 pkt 2 ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. z 2014 r. poz. 1114 oraz z 2016 r. poz. 352 i 1579) i określa zasady i warunki potwierdzania, przedłużania ważności, wykorzystania i unieważniania profilu zaufanego elektronicznej platformy usług administracji publicznej („ePUAP”), w tym:
1)   okres ważności profilu zaufanego ePUAP;
2)   zawartość profilu zaufanego ePUAP;
3)   przypadki, w których nie dokonuje się potwierdzenia profilu zaufanego ePUAP;
4)   przypadki, w których profil zaufany ePUAP traci ważność;
5)   warunki składania podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP oraz autoryzacji przy nieodpłatnym wykorzystaniu środka identyfikacji elektronicznej stosowanego do uwierzytelniania w systemie teleinformatycznym banku krajowego lub innego przedsiębiorcy;
6)   warunki przechowywania oraz archiwizowania dokumentów i danych związanych z potwierdzeniem, przedłużaniem ważności albo unieważnianiem profilu zaufanego ePUAP;
7)   wzory wniosków o potwierdzenie, przedłużenie ważności i unieważnienie profilu zaufanego ePUAP;
8)   warunki, które powinien spełniać punkt potwierdzający, o którym mowa w art. 20c ustawy z 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne;
9)   warunki organizacyjne i techniczne dla potwierdzania profilu zaufanego ePUAP oraz autoryzacji przy nieodpłatnym wykorzystaniu środka identyfikacji elektronicznej stosowanego do uwierzytelniania w systemie teleinformatycznym banku krajowego lub innego przedsiębiorcy;
10)  sposób potwierdzania spełniania warunków, o których mowa w pkt. 9.

BANKOWY FUNDUSZ GWARANCYJNY

Od 9 października 2016 r. obowiązuje ustawa z 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 996)

Ustawa określa:

1)   cel działalności, zadania oraz organizację Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
2)   zasady funkcjonowania obowiązkowego systemu gwarantowania depozytów;
3)   zasady umorzenia lub konwersji instrumentów kapitałowych;
4)   zasady przygotowywania i przeprowadzania przymusowej restrukturyzacji;
5)   zasady gromadzenia i wykorzystywania informacji w celu realizacji zadań Funduszu.

WYRÓWNANIE SUBWENCJI DLA GMIN

Od 13 października 2016 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Rozwoju z 16 września 2016 r. w sprawie wykazu gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2015 (Dz.U. z 2016 r. poz. 1562)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 10 ust. 7 ustawy z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw (Dz.U. poz. 1840, z późn. zm.) i ustala wykaz gmin, którym przysługuje część rekompensująca subwencji ogólnej za rok 2015, które w roku podatkowym 2015 nie uzyskały dochodów na skutek zwolnienia przedsiębiorców, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw, z podatku od nieruchomości.

OPŁATY ZA LOKALE WOJSKOWE

Od 13 października 2016 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z 21 września 2016 r. w sprawie opłat za używanie lokali mieszkalnych będących w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1568)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 36 ust. 4 ustawy z 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 207) i określa:

1)   sposób naliczania oraz rozliczania opłat za używanie lokali mieszkalnych i opłat pośrednich;
2)   sposób obliczania zaliczek na opłaty pośrednie;
3)   wzory kalkulacji stawki opłat za używanie 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego.

ODPADY NIEBEZPIECZNE

Od 18 października 2016 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Środowiska z 23 września 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków uznania odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne (Dz.U. z 2016 r. poz. 1601)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach
(Dz.U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) i określa:
1) szczegółowe warunki uznania odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne;
2) sposób ustalenia spełnienia warunków, o których mowa w pkt. 1.

DOCHODY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Od 19 października 2016 r. obowiązuje ustawa z 14 września 2016 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 1609)

Nowelizacja przedłuża na trzy lata (2017-2019) rozwiązania w zakresie systemu korekcyjno- -wyrównawczego dla województw obowiązujące w 2016 r. wprowadza także inne zmiany o charakterze porządkowym i doprecyzowującym obowiązujące przepisy, dotyczące przekazywanie informacji o wysokości subwencji za pośrednictwem narzędzi elektronicznych oraz określenia wysokości minimalnej kwoty subwencji przenoszonej między jednostkami objętymi podziałem administracyjnym kraju. Przyjęto zasadę, aby przeniesieniu między jednostkami samorządu terytorialnego podlegały wyłącznie kwoty wyższe od najniższego wynagrodzenia.

SPIS TREŚCI

Wyższe koszty skargi na decyzję o wywłaszczeniu

AKTUALNOŚCI / ORZECZNICTWO - SAS 11/2016

Uchwała NSA z 3 października 2016 r., sygn. akt I OPS 1/16

Teza: „Od skargi na decyzję o ustaleniu odszkodowania za wywłaszczenie własności nieruchomości wydanej na podstawie art. 129 ust. 5 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.) pobiera się wpis stosunkowy, o którym mowa w art. 231 p.p.s.a.”

Zagadnienie prawne przedstawione przez prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczyło wątpliwości co do rodzaju należnego wpisu od skargi na decyzję o ustaleniu odszkodowania za wywłaszczenie własności nieruchomości wydaną na podstawie art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z tym przepisem starosta wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu: w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3 (odszkodowanie za działki wydzielone pod drogi publiczne), art. 106 ust. 1 (odszkodowanie za działki wydzielone pod nowe drogi albo poszerzenie dróg istniejących) i art. 124-126 (odszkodowanie za ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, za udostępnienie nieruchomości celem wykonania stosownych czynności i za czasowe zajęcie nieruchomości) na wniosek podmiotu realizującego cel publiczny lub właściciela wywłaszczonej nieruchomości oraz gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania, a obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie. NSA zwrócił przy tym uwagę, że istnieją jeszcze inne sytuacje, w których do sądu administracyjnego zaskarżone zostaje rozstrzygnięcie organu administracji, dotyczące jedynie ustalenia wysokości odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość (np. wynikające z przepisów art. 12 ust. 5 w zw. z art. 18 tzw. „specustawy drogowej”).
NSA podniósł, że skoro przedmiotem sprawy jest wyłącznie odszkodowanie, to wpisem od skargi należnym w takiej sprawie jest wpis stosunkowy określony w art. 231 p.p.s.a. w zw. z § 1 rozporządzenia w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zależny od wartości przedmiotu zaskarżenia. Odnosi się bowiem tylko do sumy pieniężnej, jaką jest kwota odszkodowania, nie zaś także do faktu wywłaszczenia nieruchomości.
NSA zwrócił uwagę, że w związku z podjętą przez NSA uchwałą z 20 maja 2010 r. sygn. akt I OPS 14/09, część orzecznictwa opowiadającego się za przyjęciem jako należnego wpisu stałego, powołuje się na nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji osób, które są w takiej samej sytuacji ale różniącej się tylko liczbą decyzji. Nie podzielił jednak tego poglądu wskazując na odmienny przedmiot obydwu typów spraw. W jednych bowiem przedmiotem jest tylko odszkodowanie a w drugich wywłaszczenie i odszkodowanie.
Ponadto NSA uznał, że wpis stosunkowy od skargi na decyzję o ustaleniu odszkodowania ze względu na jego wysokość nie uniemożliwia realizacji prawa do sądu określonego w art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP. Sąd podkreślił, że każdy podmiot wszczynający postępowanie powinien liczyć się z wydatkami na ten cel, bo jest to skutek powszechnie przyjmowanej zasady odpłatności postępowań sądowych. Zwrócił przy tym uwagę, że skarżącemu i skarżącemu kasacyjnie, co do zasady, w przypadku uwzględnienia ich środków zaskarżenia, przysługuje prawo do zwrotu od strony przeciwnej poniesionych kosztów sądowych. Jednocześnie z uwagi na sytuację materialną, skarżący mogą skorzystać z instytucji prawa pomocy, której elementami są zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika zawodowego.

SPIS TREŚCI

Samorządy partycypują w budowie dróg krajowych

AKTUALNOŚCI - SAS 11/2016

25 października 2016 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Projekt nowelizacji stwarza możliwość przekazywania przez samorządy środków finansowych na realizację inwestycji przy drogach krajowych. Minister infrastruktury i budownictwa będzie mógł wydawać, rozpowszechniać lub rekomendować wzorce i standardy dotyczące przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania lub ochrony tych dróg.

SPIS TREŚCI

Wojska Obrony Terytorialnej

AKTUALNOŚCI - SAS 11/2016

25 października 2016 r. Rada Ministrów przyjęła ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

Zgodnie z założeniami wprowadzony zostanie nowy rodzaj czynnej służby wojskowej w postaci terytorialnej służby wojskowej, która będzie czynną służbą wojskową pełnioną rotacyjnie (minimum jeden weekend w miesiącu) i dyspozycyjnie. Służba rotacyjna będzie pełniona w jednostce wojskowej. Zakłada się, że żołnierze powoływani po raz pierwszy do służby, kierowani będą na szkolenie podstawowe wynoszące 16 dni, po którym składać będą przysięgę wojskową. Będą mieli oni możliwość dalszego szkolenia, awansowania oraz otrzymywania odznaczeń. Pierwszeństwo służby w Wojskach Obrony Terytorialnej (WOT) będą mieć członkowie organizacji proobronnych i absolwenci klas wojskowych. Po 3 latach służby w WOT żołnierze nabywaliby pierwszeństwo w powołaniu do służby kandydackiej i zawodowej służby wojskowej.

Projekt zakłada wypłacanie świadczeń dla żołnierzy WOT w podobnym zakresie, jak żołnierzom rezerwy powołanym na ćwiczenia wojskowe, a dodatkowo comiesięczny dodatek „za gotowość bojową”.
Podczas służby, żołnierze podlegaliby określonym rygorom ograniczenia praw i swobód publicznych także dodatkowym obowiązkom, np. w zakresie przechowywania umundurowania i ekwipunku wojskowego, konieczność stawienia się do służby rotacyjnej w umundurowaniu.
Projekt przewiduje, że na czele WOT stanie Dowódca Wojsk obrony Terytorialnej, który będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej.

SPIS TREŚCI

Uszczelnienie podatków

AKTUALNOŚCI - SAS 11/2016

25 października 2016 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

Podstawowym założeniem projektu jest ograniczenie nadużyć w podatku od towarów i usług oraz uszczelnienie systemu jego poboru, co w efekcie ma doprowadzić do zwiększenia wpływów z VAT.
Przede wszystkim w projekcie przewidziano rozszerzenie stosowania tzw. „mechanizmu odwróconego obciążenia” (nabywca, a nie dostawca rozlicza VAT). Dotyczyć to będzie transakcji, których przedmiotem będą określone usługi budowlane, procesory, niektóre towary z kategorii złota o próbie niższej niż 325 tysięcznych, srebra i platyny. Dodatkowo zaproponowano zmianę zasady dokonywania zwrotu VAT w terminie 25 dni i ograniczono stosowanie kwartalnych rozliczeń VAT. Przewidziano również elektroniczne składanie deklaracji VAT oraz obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, wyłącznie za okresy miesięczne, co ma ułatwić wprowadzanie danych do systemu informatycznego resortu finansów.
Ponadto w projekcie przewidziano odpowiedzialność solidarną pełnomocnika, która dotyczyłaby zaległości podatkowych powstałych w wyniku czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako czynnego podatnika VAT. Odpowiedzialność ta nie przekraczałaby 500 tys. zł.
W projekcie przewidziano także sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT (w wysokości 30 proc. kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub zawyżenia kwoty zwrotu podatku, a 20 proc. w przypadku złożenia korekty deklaracji po kontroli podatkowej lub w trakcie postępowania kontrolnego).

SPIS TREŚCI