Wójt, burmistrz, prezydent miasta nie może upoważnić zastępcy do wydawania zarządzeń w przedmiocie zmiany uchwały budżetowej
BIULETYN SAMORZĄDOWCA / SĄDY O SAMORZĄDACH - SAS 4 / 2023
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 stycznia 2020 r., sygn. akt III SA/Po 778/19
Przepisy ustawy o samorządzie gminnym nie przyznają zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) żadnych samodzielnych kompetencji do działania ze skutkiem dla gminy. Zastępca dysponuje jedynie uprawnieniami, które wójt mu przydzielił. Jednocześnie ustawodawca nie przewidział możliwości umocowania zastępcy wójta do wydawania zarządzeń w przedmiocie zmiany uchwały budżetowej gminy.
Z godnie z art. 26 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.) organem wykonawczym gminy jest wójt, a w gminie, w której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy – burmistrz. Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa i do jego zadań należy w szczególności wykonywanie budżetu (art. 30 ust. 1 i 2 pkt 4 u.s.g.), wójt kieruje bieżącymi sprawami gminy oraz reprezentuje ją na zewnątrz (art. 31 ustawy o samorządzie gminnym). Natomiast zgodnie z art. 33 ust. 4 u.s.g. wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy.
Na gruncie powołanej regulacji ukształtował się pogląd, że przepisy u.s.g. nie przyznają zastępcy wójta (burmistrza) żadnych samodzielnych kompetencji do działania ze skutkiem dla gminy. Zastępca dysponuje jedynie uprawnieniami, które wójt mu przydzielił.
W rozpatrywanej przez WSA sprawie kwestią sporną było, czy zastępca burmistrza może zostać upoważniony do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu gminy.
WSA w Poznaniu wskazał, że kwestie dotyczące zakresu i szczegółowości oraz zasady i tryb planowania i uchwalania budżetów JST określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: u.f.p.). Zgodnie z art. 2 pkt 2 u.f.p. ilekroć w u.f.p. jest mowa o zarządzie jednostki samorządu terytorialnego rozumie się przez to również wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Natomiast zgodnie z art. 257 u.f.p. w toku wykonywania budżetu, zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu JST, polegających na zmianach planu:
- dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych JST oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
- wydatków JSTw ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- wydatków JST w ramach działu w zakresie wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- dochodów i wydatków JST związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych JST.
WSA w Poznaniu wskazał ponadto, że w świetle reguły wykładni: „lex specialis derogat legi generali” przyjąć należy, że prawo o większym stopniu szczegółowości (pochodzące z aktów prawnych o tej samej mocy, np. z dwóch ustaw, obowiązujące w tym samym czasie) należy stosować przed prawem ogólniejszym.
„W ustawie o finansach publicznych nie ma przepisów prawnych, które na wzór przepisów ustawy o samorządzie gminnym określałyby dopuszczalność dekoncentracji na zastępcę burmistrza kompetencji do dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Żaden przepis powołanej ustawy nie odsyła w tym zakresie do stosowania reguł ustanowionych w ustawie o samorządzie gminnym.” – czytamy w uzasadnieniu wyroku WSA w Poznaniu.
W konsekwencji WSA w Poznaniu wskazał, że na mocy przepisów szczególnych ustawy o finansach publicznych, kwestie dotyczące dokonywania zmian w planie dochodów i wydatków budżetu JST zostały zastrzeżone do wyłącznej kompetencji organów gminy, czyli zarządu (art. 257 u.f.p.) oraz organu stanowiącego JST (art. 258 ust. 1 i 2 u.f.p.). Powołane przepisy rozstrzygają o ustawowych kompetencjach odnośnie zmian w planie dochodów i wydatków budżetu JST (art. 257 i art. 258 u.f.p.), rozstrzygają o dopuszczalności i zakresie upoważnienia odnośnie zmian w budżecie (art. 258 ust. 1 pkt 1 i 4 u.f.p.), a także o dopuszczalności i zakresie przekazania uprawnień (art. 258 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2 u.f.p.). „Powołana regulacja dotycząca zmian w uchwale budżetowej jest pełna i wyczerpująca. Stąd przyjąć należy, że ustawodawca nie przewidział możliwości umocowania zastępcy wójta do wydawania zarządzeń w przedmiocie zmiany uchwały budżetowej gminy.” – rozstrzygnął WSA w Poznaniu.
