Praca za granicą a staż pracy
PRAWO PRACY - SAS 7/2012
PYTANIE SEKRETARZA:
Dyrektor miejskiego żłobka zatrudniona jest od 01.01.2009 r. Prawo do nagrody jubileuszowej za 20 lat nabyła w 2010 roku.
W kwietniu br. pracownik złożył przetłumaczone na język polski zaświadczenia z:
- Komisji Administracyjnej ds. Bezpieczeństwa Socjalnego Pracowników Migracyjnych o przebiegu ubezpieczenia w Niemczech w okresie od 07.09.1989 r. do 30.04.1992 r. - bezrobocie
- Niemieckiego Zakładu Ubezpieczeń o przebiegu ubezpieczenia na podstawie prowadzonego konta ubezpieczeniowego, okresy ubezpieczenia zgłoszone przez Federalną Agencję ds.
Pracy w okresie od 07.09.1989 r. do 30.04.1992 r., w tym:
- okres od 07.09.1989 r. do 31.12.1991r. – bezrobocie
- okres od 01.01.1992 r. do 30.04.1992 r. – z adnotacją „obowiązkowy czas ubezpieczenia”.
Ponadto posiadamy zaświadczenie, że w okresie od 01.10.1991 r. do 31.05.1992 r. ww. była zatrudniona jako lekarska w ramach procedury dopasowującej na oddziale Szpitala Powiatowego w Niemczech. Czy ww. okresy powinniśmy zaliczyć do stażu pracy, a tym samym do okresu uprawniającego do nagrody jubileuszowej?
Odpowiedź PRAWNIKA:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami pracownicy należy uwzględnić do stażu pracy, a tym samym do okresu uprawniającego do nagrody jubileuszowej następujące dokumenty:
- zaświadczenie, że w okresie od 01.10.1991 r. do 31.05.1992 r. pracownica była zatrudniona jako lekarska w ramach procedury dopasowującej na oddziale Szpitala Powiatowego w Niemczech;
- zaświadczenie Niemieckiego Zakładu Ubezpieczeń o przebiegu ubezpieczenia na podstawie prowadzonego konta ubezpieczeniowego, okresy ubezpieczenia zgłoszone przez Federalną Agencję ds. Pracy za okres od 01.01.1992 r. do 30.04.1992 r. z adnotacją „obowiązkowy czas ubezpieczenia”.
W stosunku do pozostałych zaświadczeń, tj.:
- zaświadczenia Komisji Administracyjnej ds. Bezpieczeństwa Socjalnego Pracowników Migracyjnych o przebiegu ubezpieczenia w Niemczech w okresie od 07.09.1989 r. do 30.04.1992 r. – bezrobocie;
- zaświadczenia Niemieckiego Zakładu Ubezpieczeń o przebiegu ubezpieczenia na podstawie prowadzonego konta ubezpieczeniowego, okresy ubezpieczenia zgłoszone przez Federalną Agencję ds. Pracy w okresie od 07.09.1989 r. do 30.04.1992 r., w tym : okres od 07.09.1989 r. do 31.12.1991 r. – bezrobocie potrzebne są dokumenty
- o pobieraniu w tych okresach zasiłków dla bezrobotnych, ponieważ stwierdzenie „bezrobocie” nie jest tożsame z pobieraniem w tych okresach zasiłku;
zasady zaliczania zagranicznych okresów zatrudnienia do stażu pracy w zakresie uprawnień pracowniczych w Rzeczypospolitej Polskiej reguluje art. 86 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy („Udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego, są zaliczane do okresów pracy w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie uprawnień pracowniczych”).
W myśl tego przepisu do uprawnień pracowniczych będą zaliczane okresy świadczenia pracy na terenie:
- państw członkowskich Unii Europejskiej, tzw. stara piętnastka: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania i Irlandia Północna oraz Włochy, nowe kraje UE (członkostwo od 1 maja 2004 r.): Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia oraz Węgry, a także kraje włączone do UE od 1 stycznia 2007 r. - Bułgaria i Rumunia;
- państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), które nie należą do Unii Europejskiej: Islandia, Liechtenstein, Norwegia;
- państw, które nie są co prawda stroną umowy w Europejskim Obszarze Gospodarczym, ale mają podpisane ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowy o swobodzie przepływu osób.
Okresy zatrudnienia obywateli polskich oraz obywateli pozostałych wymienionych wyżej państw w kraju nienależącym do Unii Europejskiej ani Europejskiego Obszaru Gospodarczego (np. w USA, Rosji czy w Chinach) polski pracodawca jest obowiązany zaliczać jedynie w sytuacji, gdy za dany okres pracy za granicą zostały opłacone we właściwym trybie składki na Fundusz Pracy. Do uprawnień pracowniczych będą zaliczane okresy pracy za granicą repatriantów i osób uznanych za repatriantów.
Wypłata należnych świadczeń następuje po udokumentowaniu przez pracownika prawa do tych świadczeń. W tym przypadku pracownik powinien przedłożyć pracodawcy dokumenty, które otrzymał w danym kraju, potwierdzające okres zatrudnienia i charakter stosunku prawnego, na podstawie którego świadczył pracę za granicą. Niemniej jednak przepisy nie precyzują, jakie to mają być dokumenty. W związku z tym przyjmuje się, że są to wszelkie dokumenty, które w przekonujący sposób co najmniej uprawdopodobniają fakt i okres zatrudnienia w określonym czasie u danego pracodawcy zagranicznego. Dlatego też pracownik może przedłożyć nie tylko zagraniczny odpowiednik polskiego świadectwa pracy, lecz także np. umowę o pracę, zaświadczenie wystawione przez zagranicznego pracodawcę, „paski” wynagrodzeń, dokumenty dotyczące zgłoszenia i podlegania ubezpieczeniu społecznemu, dokumenty podatkowe itd. Decyzja, który dokument będzie wystarczająco wiarygodny, aby uznać, że pracownik rzeczywiście w tym okresie świadczył pracę za granicą, zależy od pracodawcy.
UPRAWNIENIA ZALEŻNE OD STAŻU PRACY
Istotą zaliczania okresów zatrudnienia jest nabywanie przez pracowników określonych uprawnień zależnych od stażu pracy. Są to:
- nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego i ustalenie jego wymiaru,
- urlop wychowawczy,
- nagroda jubileuszowa,
- dodatek za staż pracy,
- odprawa przy przejściu na emeryturę,
- odprawa pieniężna dla zwalnianych z przyczyn niedotyczących pracowników,
- odprawa pośmiertna.
Dodatek stażowy jest jednym ze składników wynagrodzenia. Jest to dodatek za wieloletnią pracę. Jest on obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia w państwowych jednostkach sfery budżetowej, w jednostkach samorządowych oraz u tych pracodawców, którzy wypłacanie takiego dodatku zapisali w aktach wewnątrzzakładowych (w układach zbiorowych pracy, regulaminach wynagradzania) lub w umowie o pracę.
Do stażu pracy pracownika zalicza się również okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych przyznanych uprawnionym osobom wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych - art. 79 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Ponadto okres pobierania zasiłku zaliczany jest do okresów składkowych branych pod uwagę przy ustalaniu uprawnień do świadczeń emerytalnych lub rentowych.
Oznacza to zatem, że okres, przez który bezrobotny pobierał zasiłek, powinien być uwzględniony przez pracodawcę przy ustalaniu ogólnego stażu pracy tego pracownika. Tak więc jest on traktowany podobnie jak okres zatrudnienia tego pracownika.
Przy ustalaniu stażu pracy uprawniającego pracowników samorządowych do nagrody jubileuszowej wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia danego pracownika oraz inne okresy, od których zależą uprawnienia pracownicze (art. 38 ust. 5 ustawy o pracownikach samorządowych).
Ponadto, oprócz okresów pracy zaliczanych na podstawie przepisów Kodeksu pracy pod uwagę bierze się również okresy, które podlegają zaliczeniu na podstawie przepisów szczególnych. Dotyczy to np. okresów pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Anna Strmiska-Mietlińska
Zbigniew Mietliński
Podstawa prawna:
– Art. 41, 53, 79, 86 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami),
– Art. 38 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1458 z późniejszymi zmianami)
– Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j. t. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami).
