Opodatkowanie odprawy pośmiertnej
FINANSE SAMORZĄDU - SAS 10/2011
PYTANIE SKARBNIKA MIASTA:
Wdowa po naszym zmarłym pracowniku zwróciła się do nas o wypłatę odprawy pośmiertnej. Pracownik nie zostawił dzieci, a z tego co wiemy, żona zmarłego pracownika nigdy nie pracowała i była na jego całkowitym utrzymaniu (zmarły pracownik w czasie zatrudnienia składał tego typu oświadczenia i pobierał różnego typu świadczenia również na niepracującą żonę). Czy odprawa pośmiertna jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, tzn. czy wypłacając ją mamy obowiązek pobrania zaliczki na ten podatek, a po zakończeniu roku podatkowego mamy wystawić deklarację PIT-11 (lub inną)?
ODPOWIEDŹ PRAWNIKA:
Na wstępie, dla jasności udzielanej odpowiedzi, wskazać należy, że stosownie do art. 93 § 1 kodeksu pracy, w razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna.
Z art. 93 § 4 kodeksu pracy wynika, że odprawa pośmiertna przysługuje następującym członkom rodziny pracownika:
- małżonkowi,
- innym członkom rodziny spełniającym warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
W przypadku, gdy do uzyskania odprawy pośmiertnej uprawnionych jest kilku członków rodziny, to odprawę pośmiertną dzieli się w częściach równych pomiędzy wszystkich uprawnionych członków rodziny, o czym wprost stanowi art. 93 § 5 kodeksu pracy. Gdy zaś po zmarłym pracowniku pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, wówczas przysługuje mu odprawa w wysokości połowy należnej kwoty (art. 93 § 6 kodeksu pracy).
Wyjątkiem od obowiązku wypłaty odprawy przez pracodawcę jest sytuacja, w której pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca na podstawie powyżej powołanych przepisów prawa. W takiej sytuacji pracodawca nie ma obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej uprawnionym osobom.
Jeżeli jednak odszkodowanie wypłacane przez ubezpieczyciela jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.
W zakresie opodatkowania odprawy pośmiertnej zauważyć należy, że art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, iż wolne od podatku dochodowego są odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe.
W świetle powołanego przepisu prawa odprawa pośmiertna podlega zwolnieniu od opodatkowania w całości. Zwolnienie to nie jest uzależnione od tego, kto i w jakiej wysokości pobierze świadczenie. Zatem odprawa pośmiertna wypłacona jednej uprawnionej osobie, w tym przypadku wdowie po zmarłym pracowniku, podlega takiemu samemu zwolnieniu jak wtedy, gdy zostanie wypłacona na rzecz kilku uprawnionych do jej otrzymania osób (np. żony i dzieci).
W omawianej sytuacji pytający, działając jako płatnik, przy dokonywaniu wypłaty odprawy pośmiertnej na rzecz wdowy po zmarłym pracowniku nie ma obowiązku pobrania zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. W konsekwencji pytający nie ma obowiązku sporządzenia deklaracji PIT-11 (jak też jakiejkolwiek innej).
Monika Truksa
Podstawa prawna:
– Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2010r., Nr 51, poz. 307 ze zm.).
