Konsekwencje niestawienia się bezrobotnego w PUP
PRAWO PRACY - SAS 10/2013
Zgodnie z art. 33 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 ze zm.), starosta, z zastrzeżeniem art. 75 ust. 3 (chodzi tu o sytuację, gdy bezrobotny zawiadomił organ o zamierzonym pobycie za granicą lub innej okoliczności powodującej brak gotowości do podjęcia zatrudnienia), pozbawia statusu bezrobotnego, który nie stawił się w powiatowym urzędzie pracy w wyznaczonym terminie i nie powiadomił w okresie do 7 dni o uzasadnionej przyczynie tego niestawiennictwa. Pozbawienie statusu bezrobotnego następuje od dnia niestawienia się w powiatowym urzędzie pracy odpowiednio na okres wskazany w pkt 3, w zależności od liczby niestawiennictw.
Z treści cyt. przepisu wynika, że w gestii organu administracji leży wyznaczenie terminu stawienia się bezrobotnego w siedzibie organu i powiadomienie go o tym terminie, zaś na bezrobotnym ciąży obowiązek stawiennictwa w siedzibie organu zatrudnienia, a w przypadku braku możliwości stawienia się – bezrobotny jest zobowiązany do wskazania w 7-dniowym terminie uzasadnionej przyczyny tego niestawiennictwa.
WYZNACZONY TERMIN
W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wyrażono pogląd, że pod pojęciem „wyznaczony termin” należy rozumieć nie tylko z góry wyznaczony stały termin wizyt w urzędzie w celu potwierdzenia gotowości podjęcia pracy, ale również terminy wcześniej nieuzgodnione, w których bezrobotny powinien stawić się na wezwanie urzędu w związku z adresowaną do niego propozycją odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego /dalej WSA/ w Olsztynie z dnia 13 listopada 2007 r., sygn. akt II SA/Ol 829/07, LEX nr 496352). Jednocześnie należy mieć na względzie, iż ustalenie terminu takiej wizyty nie jest sprawą indywidualną rozstrzyganą w formie decyzji administracyjnej, zatem trudno byłoby przyjąć, że powiadomienie o tym powinno przybrać formę pisma kierowanego do bezrobotnego (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 października 2005 r., sygn. akt II SA/Wa 1360/05, LEX nr 188773).
UZASADNIONA PRZYCZYNA NIESTAWIENNICTWA
W razie niestawiennictwa bezrobotnego w wyznaczonym terminie, organ, przed podjęciem rozstrzygnięcia, powinien rozważyć czy w danej sprawie nie zachodzi „uzasadniona przyczyna niestawiennictwa”. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym za uzasadnione przyczyny niestawiennictwa uznaje się okoliczności natury obiektywnej, niezależne od woli bezrobotnego, a więc przeszkody, na które bezrobotny nie miał wpływu, na przykład nagła choroba, brak możliwości dojazdu z powodu przerw w komunikacji lub inne nagłe zdarzenie typu pożar, powódź. Natomiast z pewnością w ramach tego pojęcia nie mieszczą się okoliczności powstałe z winy bezrobotnego - lekkomyślności czy niedbalstwa, jak np. zapomnienie o wyznaczonym terminie czy jego pomylenie (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego /dalej NSA/ z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. akt I OSK 508/08, LEX nr 522499). To bowiem sprawą bezrobotnego jest takie zorganizowanie swoich zajęć, w tym także działań polegających na poszukiwaniu pracy we własnym zakresie, aby mógł wywiązywać się z ciążącego na nim obowiązku zgłoszenia się w wyznaczonym terminie do urzędu pracy, celem potwierdzenia swej gotowości do podjęcia pracy (por. wyrok NSA z dnia 1 sierpnia 2007 r., sygn. akt I OSK 1821/06, LEX nr 384794).
Jeżeli w ocenie organu, wyjaśnienia bezrobotnego są niewystarczające (np. bezrobotny uzasadnił niestawiennictwo powiadamiając urząd o swojej chorobie, lecz nie przedstawił stosownego zaświadczenia lekarskiego), to organ powinien wezwać bezrobotnego do ich uzupełnienia, dopuszczając wszelkie dowody służące ustaleniu stanu faktycznego, jeśli tylko nie są sprzeczne z prawem (por. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 14 lutego 2008 r., sygn. akt III SA/Gd 11/08, LEX nr 489595).
W tym miejscu wypada wskazać na art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego (dalej kpa), w myśl którego w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Usprawiedliwienie niestawiennictwa w wyznaczonym dniu w urzędzie pracy może być wykazane wszystkimi środkami dowodowymi, o których mowa w art. 75 kpa (por. wyrok NSA z dnia 23 lipca 1993 r., sygn. akt II SA 1022/93, ONSA 1994/3/115). Wprawdzie ww. orzeczenie zapadło pod rządami nieobowiązującej już ustawy z dnia 16 października 1991 r. o zatrudnieniu i bezrobociu (Dz. U. Nr 106, poz. 457 ze zm.), jednakże zawarta w nim teza pozostaje aktualna również w obowiązującym w stanie prawnym.
NIEJEDNOLITOŚĆ ORZECZNICTWA
Należy też zwrócić uwagę na niejednolitość orzeczniczą w kwestii charakteru 7-dniowego terminu do wskazania organowi uzasadnionej przyczyny niestawiennictwa bezrobotnego w jego siedzibie.
Otóż można spotkać się ze stanowiskiem, że powyższy termin jest terminem zawitym, a wiec po jego upływie nie można już skutecznie powiadomić organu o przyczynie niestawiennictwa (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 14 maja 2008 r., sygn. akt IV SA/Gl 28/08, LEX nr 471187). Zaprezentowano też pogląd, w myśl którego jest to termin instrukcyjny, wyznaczany dla organu dla zapewnienia sprawności prowadzonego przez niego postępowania, lecz ma charakter terminu materialnego, a w omawianej ustawie prawodawca nie dopuścił możliwości przywrócenia takiego terminu (por. wyrok WSA w Opolu z dnia 8 kwietnia 2008 r., sygn. akt II SA/Op 88/08, LEX nr 488015).
Monika Mikucka
Podstawa prawna:
– Aart. 33 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008r. Nr 69 poz. 415 ze zm.).
