Komunikaty

SAS12/2013

Index_sas12/2013

Zmiana Prawa o zgromadzeniach

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 18 listopada 2013 r. Prezydent RP przekazał Marszałek Sejmu RP projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. Celem proponowanych zmian jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa zgromadzeń publicznych, główne poprzez zakaz zakrywania twarzy przez demonstrantów. Projekt dotyczy ograniczenia uczestnictwa w zgromadzeniu osób, których nie można zidentyfikować ze względu na zakrytą twarz, ubiór lub zmianę wyglądu. Projektowany zakaz nie będzie jednak bezwzględny, a możliwość udziału w zgromadzeniu osób ukrywających tożsamość została uzależniona od celu zgromadzenia. Zgodnie zatem z projektowanym art. 7 ust. 2 pkt 2a obowiązkiem organizatora jest wskazanie związku pomiędzy celem zgromadzenia a uczestniczeniem w nim osób, których identyfikacja z powodu ubioru, zakrycia twarzy lub zmiany jej wyglądu nie jest możliwa, o ile organizator przewiduje uczestnictwo takich osób w zgromadzeniu. Projekt przewiduje, że jeżeli brak jest związku pomiędzy celem zgromadzenia a niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, organ gminy ma obowiązek wezwać organizatora do odstąpienia od udziału w zgromadzeniu wspomnianych osób. Organizator będzie musiał odstąpić od udziału w zgromadzeniu ww. osób lub podtrzymać swój zamiar w taki sposób, aby informacja dotarła do organu gminy najpóźniej na dwa dni prze planowanym terminem zgromadzenia. Zgodnie z projektowanym art. 8 ust. 1 pkt 1a organ gminy będzie zakazywał zgromadzenia publicznego, gdy brak będzie związku pomiędzy celem zgromadzenia i niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Nie ulega wątpliwości, że złożenie projektu wiąże się z zakłóceniem porządku publicznego w trakcie obchodów Dnia Niepodległości w dniu 11 listopada w Warszawie. Warto wskazać, że Prezydent RP proponował już zakaz stosowania ubioru uniemożliwiającego identyfikację przez uczestników zgromadzenia w projekcie z listopada 2011 r., jednakże nie uzyskał on aprobaty w procesie legislacyjnym. Jako powód braku akceptacji wskazywano treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 listopada 2004 r. (sygn. akt Kp 1/04), w którym wyrażono pogląd, że bezwzględny zakaz w zgromadzeniach ww. osób naruszałby Konstytucję RP. W obecnym projekcie Prezydent RP wskazuje jednak, że zakaz nie ma charakteru bezwzględnego lecz byłby uwarunkowany okolicznościami.

Pomoc finansowa dla gmin na dożywianie

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 10 grudnia 2013 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia wieloletniego programu w zakresie wsparcia finansowego gmin w ramach dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, przedłożoną przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W ten sposób Rząd zdecydował przedłużyć na lata 2014-2020 okres działania programu dożywiania, który działał od 2006 r. i był finansowany z budżetu państwa oraz z budżetów gmin.

Jak podaje Kancelaria Premiera, ogólnie w latach 2014-2020 na finansowanie programu z budżetu państwa przeznaczone będzie 3.850.000 tys. zł, natomiast samorządy przeznaczą na ten cel 1.575.000 tys. zł. Ponadto podano, że w programie uczestniczy 2477 gmin (tylko 2 gminy nie biorą w nim udziału, realizując dożywianie ze środków własnych). W 2012 roku 838 gmin zadeklarowało, że udział ich środków własnych wyniósł ponad 40 proc., natomiast w 2013 r. odnotowano wzrost liczby gmin, które zadeklarowały udział środków własnych na najniższym, bo 20 proc. poziomie (w 2012 r. takich gmin było 341, w 2013 r. już 530).
Wskazano, że w latach 2006-2012 utworzono w szkołach 1414 punktów żywieniowych – w tym 959 w szkołach wiejskich, a dzięki pomocy finansowej wydawano coraz więcej posiłków, szczególnie gorących, które mają ogromne znaczenie w żywieniu dzieci i młodzieży.
Kancelaria Premiera podała, że corocznie dożywianiem objętych było ok. 2 mln osób i będą z niego korzystali uczniowie z terenów o wysokim poziomie bezrobocia, gmin wiejskich oraz osoby dorosłe, które są samotne, w podeszłym wieku, chore i niepełnoprawne. Ponadto w związku z wprowadzeniem obowiązku szkolnego dla najmłodszych dzieci w programie uwzględniono konieczność objęcia dożywianiem 6-latków.

Prezydent miasta przeprowadza konkurs na dyrektora szpitala

TEMAT MIESIĄCA - SAS 12 / 2013

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej (dalej: u.d.l.) w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs na stanowisko:

kierownika;
zastępcy kierownika, w przypadku gdy kierownik nie jest lekarzem;
ordynatora;
naczelnej pielęgniarki lub przełożonej pielęgniarek;
pielęgniarki oddziałowej.

Z treści art. 49 ust. 2 u.d.l. wynika jednoznacznie, że konkurs na stanowisko kierownika oraz zastępcy kierownika ogłasza podmiot tworzący, a na pozostałe stanowiska – kierownik. W praktyce na terenie kraju postępowanie konkursowe często stanowi przedmiot odpowiedniej uchwały rady miasta, co wynika z przyjęcia założenia, że to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym zakład opieki zdrowotnej. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. zwrot „podmiot tworzący” oznacza podmiot albo organ, który utworzył podmiot leczniczy w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej albo jednostki budżetowej. Literalne brzmienie tego przepisu może sugerować, że na szczeblu gminy podmiotem tworzącym jest rada gminy. Skoro bowiem samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej został utworzony w drodze odpowiedniej uchwały rady gminy, to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.

STANOWISKO SĄDU

Z powyższą interpretacją nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyrokach z dnia 5 września 2013 r. (sygn. akt VII SA/Wa 835/13 – VII SA/Wa 838/13) przyjął tezę, że: „Organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), a nie rada gminy (miasta)”. Sąd wskazał, że już gramatyczna wykładnia powołanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. wskazuje, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia, wśród podmiotów tworzących, zarówno podmioty, jak i organy tworzące podmioty lecznicze. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 u.d.l. Skarb Państwa reprezentowany przez ministra, centralny organ administracji rządowej albo wojewodę może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. Natomiast stosownie do ust. 2 tego artykułu jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. W związku z tym to jednostka samorządu terytorialnego, w tym gmina, dysponuje uprawnieniem do tworzenia podmiotów leczniczych. Wprawdzie w obecnym stanie prawnym nie istnieje możliwość tworzenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, niemniej jednak możliwość taka istniała na gruncie art. 8 ust. 1 pkt 3 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej. Sąd zauważył, że zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o działalności leczniczej, jak i poprzednio obowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej możliwość tworzenia podmiotów leczniczych przypisana została wprost jednostce samorządu terytorialnego, a nie jej poszczególnym organom. Zauważył, że to jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadania publiczne, w tym z zakresu opieki zdrowotnej, o czym stanowią również wprost ustawy ustrojowe oraz ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej realizowanych ze środków publicznych, a w ramach tych zadań tworzy również, przekształca i likwiduje jednostki organizacyjne, których działalność ukierunkowana jest na zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego, także w zakresie usług zdrowotnych. Dlatego podmiotem tworzącym nie może być rada gminy, gdyż organ stanowiąco-kontrolny gminy nie realizuje własnych zadań publicznych i nie prowadzi żadnej samodzielnej działalności, w tym również w zakresie świadczenia usług leczniczych. Jak zauważył Sąd nie zmienia tego fakt, że to rada gminy ma ustawowe kompetencje do podejmowania uchwał w sprawie tworzenia, przekształcania i likwidowania tego rodzaju podmiotów, zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy, jak też w świetle przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, co wpisuje się w tradycyjny ustrojowy podział kompetencji organów gminy określony w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy o samorządzie gminnym. Sąd uznał zatem, że podmiotem tworzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina, a nie jej rada, mimo iż zarówno utworzenie, jak i likwidacja następuje w formie uchwały organu stanowiącego. Organami zaś, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o działalności leczniczej są organy administracji rządowej (minister obrony narodowej, minister spraw wewnętrznych, organy administracji centralnej, wojewoda), które powołały i mogą zlikwidować sp. ZOZ w drodze odpowiedniego rozporządzenia lub zarządzenia.

WŁAŚCIWY ORGAN DO PRZEPROWADZENIA KONKURSU

Z treści art. 49 ust. 4 u.d.l. wynika, że ustawodawca wiąże procedurę konkursową ściśle z nawiązaniem stosunku pracy lub zawarciem umowy cywilnoprawnej, przypisując te uprawnienia podmiotowi tworzącemu. Jeżeli bowiem w wyniku postępowania w dwóch kolejnych konkursach kandydat nie został wybrany z przyczyn określonych w ust. 3, odpowiednio podmiot tworzący albo kierownik nawiązuje stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną z osobą przez siebie wskazaną po zasięgnięciu opinii komisji konkursowej. W art. 49 ust. 6 u.d.l. wskazano wprost, że z kandydatem na stanowisko określone w ust. 1, wybranym w drodze konkursu lub wskazanym w trybie ust. 4, nawiązuje się stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata.

Podmiot tworzący zarówno ogłasza konkurs na kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i jego zastępcy, jak również nawiązuje z nim stosunek pracy.

Zasadne jest stanowisko, że organem właściwym do ogłoszenia konkursu będzie ten organ, który posiada kompetencje do nawiązania stosunku pracy lub zawiera umowę cywilnoprawną. Nie ulega wątpliwości, że takimi kompetencjami nie dysponuje rada gminy. Tymczasem zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym kierownik urzędu (czyli wójt gminy) wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Jak wskazał WSA w Warszawie wprawdzie w tym zakresie wyłączony jest zakres obowiązywania ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, jednakże nie umniejsza to kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego organu wykonawczego gminy. Sąd uznał, że samodzielny zakład opieki zdrowotnej utworzony przez jednostkę samorządu terytorialnego stanowi sensu largo gminną jednostkę organizacyjną, na co wskazywał również Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2006 r., sygn. akt II PK 189/05, zaś wójt (burmistrz, prezydent miasta) dysponuje uprawnieniami z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec kierowników takich jednostek organizacyjnych. Zdaniem Sądu przyjęcie, że postępowanie konkursowe na stanowisko kierownika lub zastępcy kierownika podmiotu leczniczego przeprowadza rada gminy, a zwierzchnictwo służbowe sprawuje następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) powoduje brak spójności i stanowi niezrozumiały wyłom w tradycyjnym podziale zadań miedzy organami gminy. Rada gminy nie posiada bowiem żadnych kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec pracowników urzędu gminy i gminnych jednostek organizacyjnych. W rezultacie uznano, że organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) a nie rada gminy (miasta).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

Zdaniem Sądu powyższą interpretację potwierdzają również pośrednio przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, wydanego na podstawie delegacji ustawowej z art. 49 ust. 8 u.d.l.
Stosownie do treści § 15 ust. 3 tego rozporządzenia właściwy podmiot powiadamia pisemnie o wynikach konkursu kandydatów biorących udział w konkursie w terminie 14 dni od dnia ostatniego posiedzenia komisji konkursowej. Zdaniem Sądu trudno założyć, że rada gminy, niedysponująca własnym aparatem urzędniczym, prowadziłaby np. poprzez przewodniczącego lub wydelegowanego radnego korespondencję z uczestnikami postępowania konkursowego. Czynności takie wpisują się natomiast w regularną, bieżącą działalność urzędu gminy, którego kierowanie należy do podstawowych obowiązków wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Paweł Groński

PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2013 r. poz. 217)
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre
stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą (Dz.U. z 2012 r., poz. 182)

ZOBACZ PEŁNY SPIS TREŚCI ATUALNEGO NUMERU

Wypłata równoważnika za remont nie następuje w formie decyzji

ORZECZNICTWO - SAS 12 / 2013

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 listopada 2013 r., sygn. akt I OPS 9/13

Teza: „Po wejściu w życie rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2005 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz.U. Nr 266, poz. 2246) postępowanie o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego emerytowanemu funkcjonariuszowi Policji podlega umorzeniu, mimo pozostawania w obrocie prawnym, wydanej przed 1 stycznia 2006 r. decyzji przyznającej policjantowi lub emerytowanemu funkcjonariuszowi Policji uprawnienie do równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego”.

W niniejszej sprawie Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do NSA z pytaniem: „czy w sytuacji pozostawania w obrocie prawnym decyzji ostatecznej, przyznającej emerytowanemu funkcjonariuszowi Policji uprawnienie do równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego, wydanej przed 1 stycznia 2006 r. dopuszczalne jest wydanie, w stanie prawnym ukształtowanym rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 grudnia 2005 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznawania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz.U. Nr 266, poz. 2246), decyzji odmawiającej wypłaty tego świadczenia, bądź umarzającej postępowanie wszczęte przez emerytowanego funkcjonariusza Policji?”

Rzecznik wskazał, że do dnia 31 grudnia 2005 r. emerytowanym funkcjonariuszom Policji przyznawano prawo do równoważnika pieniężnego za remont lokalu na podstawie decyzji administracyjnych wydawanych przez organy Policji w oparciu o art. 29 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. z 2004 r., Nr 8, poz. 67 ze zm.) w związku z art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji oraz § 8 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie wysokości i szczegółowych zasad przyznawania, odmowy przyznania, cofania i zwracania przez policjantów równoważnika pieniężnego za remont zajmowanego lokalu mieszkalnego (Dz.U. Nr 100,poz. 919).

NSA wskazał w uzasadnieniu uchwały, że o istnieniu sprawy administracyjnej załatwianej w postępowaniu administracyjnym przesądza istnienie sprawy w aspekcie przedmiotowym, podmiotowym oraz forma jej załatwienia, które to elementy wynikają z regulacji materialnego prawa administracyjnego, natomiast brak tych elementów prowadzi do niedopuszczalności postępowania administracyjnego. Podkreślił, że zarówno przepisy ustawy o Policji, jak i powołanego rozporządzenia z 2002 r. nie dają podstaw do prowadzenia odrębnej sprawy indywidualnej w zakresie ustalenia prawa do otrzymania równoważnika pieniężnego przez emerytowanego funkcjonariusza Policji. Brak jest również podstaw prawnych do wyprowadzenia odrębnej sprawy administracyjnej, załatwianej w drodze decyzji w zakresie wypłaty równoważnika pieniężnego. W sytuacji natomiast, gdy brak jest elementów podmiotowych i elementów przedmiotowych postępowanie jest bezprzedmiotowe i podlega umorzeniu, na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. W związku z powyższym postępowanie administracyjne, wszczęte wnioskiem funkcjonariusza Policji o wypłatę równoważnika pieniężnego za remont lokalu kończy decyzja o umorzeniu postępowania. Jednocześnie NSA stwierdził, że rozwiązania prawne przyjęte w rozporządzeniu z 2002 r. nie dają podstaw do uznania, że decyzja o przyznaniu równoważnika pieniężnego tworzy prawa nabyte w zakresie żądania wypłaty, albowiem ustalenie uprawnienia do otrzymania równoważnika za dany rok dokonywane są na podstawie oświadczenia mieszkaniowego składanego corocznie.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Prezydent miasta przeprowadza konkurs na dyrektora szpitala

TEMAT MIESIĄCA - SAS 12 / 2013

Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej (dalej: u.d.l.) w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs na stanowisko:

kierownika;
zastępcy kierownika, w przypadku gdy kierownik nie jest lekarzem;
ordynatora;
naczelnej pielęgniarki lub przełożonej pielęgniarek;
pielęgniarki oddziałowej.

Z treści art. 49 ust. 2 u.d.l. wynika jednoznacznie, że konkurs na stanowisko kierownika oraz zastępcy kierownika ogłasza podmiot tworzący, a na pozostałe stanowiska – kierownik. W praktyce na terenie kraju postępowanie konkursowe często stanowi przedmiot odpowiedniej uchwały rady miasta, co wynika z przyjęcia założenia, że to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym zakład opieki zdrowotnej. Zgodnie z definicją ustawową zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. zwrot „podmiot tworzący” oznacza podmiot albo organ, który utworzył podmiot leczniczy w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej albo jednostki budżetowej. Literalne brzmienie tego przepisu może sugerować, że na szczeblu gminy podmiotem tworzącym jest rada gminy. Skoro bowiem samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej został utworzony w drodze odpowiedniej uchwały rady gminy, to właśnie organ stanowiący jest podmiotem tworzącym w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.

STANOWISKO SĄDU

Z powyższą interpretacją nie zgodził się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który w wyrokach z dnia 5 września 2013 r. (sygn. akt VII SA/Wa 835/13 – VII SA/Wa 838/13) przyjął tezę, że: „Organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), a nie rada gminy (miasta)”. Sąd wskazał, że już gramatyczna wykładnia powołanego przepisu art. 2 ust. 1 pkt 6 u.d.l. wskazuje, że ustawodawca wyraźnie rozróżnia, wśród podmiotów tworzących, zarówno podmioty, jak i organy tworzące podmioty lecznicze. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 u.d.l. Skarb Państwa reprezentowany przez ministra, centralny organ administracji rządowej albo wojewodę może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. Natomiast stosownie do ust. 2 tego artykułu jednostka samorządu terytorialnego może utworzyć i prowadzić podmiot leczniczy w formie spółki kapitałowej lub jednostki budżetowej. W związku z tym to jednostka samorządu terytorialnego, w tym gmina, dysponuje uprawnieniem do tworzenia podmiotów leczniczych. Wprawdzie w obecnym stanie prawnym nie istnieje możliwość tworzenia samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, niemniej jednak możliwość taka istniała na gruncie art. 8 ust. 1 pkt 3 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej. Sąd zauważył, że zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy o działalności leczniczej, jak i poprzednio obowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej możliwość tworzenia podmiotów leczniczych przypisana została wprost jednostce samorządu terytorialnego, a nie jej poszczególnym organom. Zauważył, że to jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadania publiczne, w tym z zakresu opieki zdrowotnej, o czym stanowią również wprost ustawy ustrojowe oraz ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej realizowanych ze środków publicznych, a w ramach tych zadań tworzy również, przekształca i likwiduje jednostki organizacyjne, których działalność ukierunkowana jest na zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego, także w zakresie usług zdrowotnych. Dlatego podmiotem tworzącym nie może być rada gminy, gdyż organ stanowiąco-kontrolny gminy nie realizuje własnych zadań publicznych i nie prowadzi żadnej samodzielnej działalności, w tym również w zakresie świadczenia usług leczniczych. Jak zauważył Sąd nie zmienia tego fakt, że to rada gminy ma ustawowe kompetencje do podejmowania uchwał w sprawie tworzenia, przekształcania i likwidowania tego rodzaju podmiotów, zarówno na gruncie obecnie obowiązującej ustawy, jak też w świetle przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, co wpisuje się w tradycyjny ustrojowy podział kompetencji organów gminy określony w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy o samorządzie gminnym. Sąd uznał zatem, że podmiotem tworzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, np. gmina, a nie jej rada, mimo iż zarówno utworzenie, jak i likwidacja następuje w formie uchwały organu stanowiącego. Organami zaś, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o działalności leczniczej są organy administracji rządowej (minister obrony narodowej, minister spraw wewnętrznych, organy administracji centralnej, wojewoda), które powołały i mogą zlikwidować sp. ZOZ w drodze odpowiedniego rozporządzenia lub zarządzenia.

WŁAŚCIWY ORGAN DO PRZEPROWADZENIA KONKURSU

Z treści art. 49 ust. 4 u.d.l. wynika, że ustawodawca wiąże procedurę konkursową ściśle z nawiązaniem stosunku pracy lub zawarciem umowy cywilnoprawnej, przypisując te uprawnienia podmiotowi tworzącemu. Jeżeli bowiem w wyniku postępowania w dwóch kolejnych konkursach kandydat nie został wybrany z przyczyn określonych w ust. 3, odpowiednio podmiot tworzący albo kierownik nawiązuje stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną z osobą przez siebie wskazaną po zasięgnięciu opinii komisji konkursowej. W art. 49 ust. 6 u.d.l. wskazano wprost, że z kandydatem na stanowisko określone w ust. 1, wybranym w drodze konkursu lub wskazanym w trybie ust. 4, nawiązuje się stosunek pracy albo zawiera umowę cywilnoprawną na 6 lat. Okres ten może być przedłużony do 8 lat, jeżeli do osiągnięcia wieku emerytalnego pracownikowi brakuje nie więcej niż 2 lata.

Podmiot tworzący zarówno ogłasza konkurs na kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i jego zastępcy, jak również nawiązuje z nim stosunek pracy.

Zasadne jest stanowisko, że organem właściwym do ogłoszenia konkursu będzie ten organ, który posiada kompetencje do nawiązania stosunku pracy lub zawiera umowę cywilnoprawną. Nie ulega wątpliwości, że takimi kompetencjami nie dysponuje rada gminy. Tymczasem zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym kierownik urzędu (czyli wójt gminy) wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Jak wskazał WSA w Warszawie wprawdzie w tym zakresie wyłączony jest zakres obowiązywania ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, jednakże nie umniejsza to kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego organu wykonawczego gminy. Sąd uznał, że samodzielny zakład opieki zdrowotnej utworzony przez jednostkę samorządu terytorialnego stanowi sensu largo gminną jednostkę organizacyjną, na co wskazywał również Sąd Najwyższy w wyroku z 28 lutego 2006 r., sygn. akt II PK 189/05, zaś wójt (burmistrz, prezydent miasta) dysponuje uprawnieniami z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec kierowników takich jednostek organizacyjnych. Zdaniem Sądu przyjęcie, że postępowanie konkursowe na stanowisko kierownika lub zastępcy kierownika podmiotu leczniczego przeprowadza rada gminy, a zwierzchnictwo służbowe sprawuje następnie wójt (burmistrz, prezydent miasta) powoduje brak spójności i stanowi niezrozumiały wyłom w tradycyjnym podziale zadań miedzy organami gminy. Rada gminy nie posiada bowiem żadnych kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego wobec pracowników urzędu gminy i gminnych jednostek organizacyjnych. W rezultacie uznano, że organem właściwym do przeprowadzenia postępowania konkursowego na stanowisko kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej oraz jego zastępcy jest wójt (burmistrz, prezydent miasta) a nie rada gminy (miasta).

Rozporządzenie Ministra Zdrowia

Zdaniem Sądu powyższą interpretację potwierdzają również pośrednio przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą, wydanego na podstawie delegacji ustawowej z art. 49 ust. 8 u.d.l.
Stosownie do treści § 15 ust. 3 tego rozporządzenia właściwy podmiot powiadamia pisemnie o wynikach konkursu kandydatów biorących udział w konkursie w terminie 14 dni od dnia ostatniego posiedzenia komisji konkursowej. Zdaniem Sądu trudno założyć, że rada gminy, niedysponująca własnym aparatem urzędniczym, prowadziłaby np. poprzez przewodniczącego lub wydelegowanego radnego korespondencję z uczestnikami postępowania konkursowego. Czynności takie wpisują się natomiast w regularną, bieżącą działalność urzędu gminy, którego kierowanie należy do podstawowych obowiązków wójta (burmistrza, prezydenta miasta).

Paweł Groński

PODSTAWA PRAWNA:
– Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2013 r. poz. 217)
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre
stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą (Dz.U. z 2012 r., poz. 182)

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Przegląd legislacyjny

PRZEGLĄD LEGISLACYJNY - SAS 12 / 2013

BHP

OBOWIĄZUJE OD 24 PAŹDZIERNIKA 2013

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2013 r. w sprawie Krajowego Rejestru Operacji Kardiochirurgicznych

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1233)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. Nr 113, poz. 657 i Nr 174, poz. 1039) i określa:

1) cel i zadania, podmiot prowadzący oraz sposób prowadzenia Krajowego Rejestru Operacji Kardiochirurgicznych;
2) zakres i rodzaj danych przetwarzanych w Krajowym Rejestrze Operacji Kardiochirurgicznych spośród danych określonych w art. 4 ust. 3 i art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia;
3) sposób zabezpieczenia danych osobowych zawartych w Krajowym Rejestrze Operacji Kardiochirurgicznych przed nieuprawnionym dostępem.

ZAGRANICZNI PRAWNICY

OBOWIĄZUJE OD 28 PAŹDZIERNIKA 2013

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o świadczeniu
przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1250)

Nowelizacja ma na celu dostosowanie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 126, poz. 1069, z późn. zm.) do projektowanych zmian w treści dyrektywy Rady z dnia 22 marca 1977 r. mającej na celu ułatwienie skutecznego korzystania przez prawników ze swobody świadczenia usług (77/249/EWG) oraz dyrektywy 98/5/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. mającej na celu ułatwienie stałego wykonywania zawodu prawnika w Państwie Członkowskim innym niż państwo uzyskania kwalifikacji zawodowych. Zmiany są związane z przystąpieniem Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej z dniem 1 lipca 2013 r.

LIKWIDACJA FUNDUSZU ROZWOJU INWESTYCJI KOMUNALNYCH

OBOWIĄZUJE OD 29 PAŹDZIERNIKA 2013

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o likwidacji Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1251)

W związku z brakiem zainteresowania potencjalnych beneficjentów instrumentem wsparcia i tym samym nierealizowanie przez Fundusz zamierzonych celów, uznano, że uzasadniona jest likwidacja Funduszu i przeznaczenie jego środków na bardziej efektywne wsparcie dla samorządów.

WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECI

OBOWIĄZUJE OD 30 PAŹDZIERNIKA 2013

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013 r.
w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1257)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) i określa warunki organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci, mającego na celu pobudzanie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole, w tym kwalifikacje wymagane od osób prowadzących wczesne wspomaganie, a także formy współpracy z rodziną dziecka.

PODATEK AKCYZOWY

OBOWIĄZUJE OD 1 LISTOPADA 2013

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1231)

Nowelizacja ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, związana jest z upływem, wynikającego z art. 15 ust. 1 lit. g dyrektywy Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, okresu przejściowego na opodatkowanie akcyzą gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych. Z dniem 31 października 2013 r. przestało obowiązywać zwolnienie od akcyzy gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych, uregulowane w art. 163 ust. 2-4 ustawy i do tego dnia musiała nastąpić pełna implementacja przepisów unijnych w zakresie opodatkowania akcyzą gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych wynikających z dyrektywy Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej.

POSTĘPOWANIE KARNE

OBOWIĄZUJE OD 9 LISTOPADA 2013

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy
– Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1247)

W założeniu twórców nowelizacji celem zmiany jest osiągnięcia następujących celów:

przemodelowania postępowania jurysdykcyjnego w kierunku większej kontradyktoryjności, która stwarza najlepsze warunki do wyjaśnienia prawdy materialnej i najlepiej służy poszanowaniu praw uczestników postępowania,
przemodelowania w zakresie niezbędnym dla zbudowania modelu kontradyktoryjnej rozprawy postępowania przygotowawczego, zwłaszcza w zakresie celów, do osiągnięcia których to postępowanie zmierza,
usprawnienia i przyspieszenia postępowania, dzięki stworzeniu prawnych ram szerszego wykorzystania konsensualnych sposobów zakończenia postępowania karnego i w szerszym zakresie wykorzystaniu idei sprawiedliwości naprawczej, także dzięki nowemu ujęciu instytucji mediacji,
usunięcia „fasadowości” postępowania, dzięki nowemu określeniu sposobu procedowania opartego na rezygnacji z szeregu czynności nie służących ani wyjaśnieniu prawdy w procesie, ani poszanowaniu gwarancji uczestników postępowania, ani realizacji zasady sprawiedliwej represji,
ukształtowania na nowo podstaw stosowania środków zapobiegawczych, w sposób zapobiegający ich nadmiernemu wykorzystywaniu w praktyce procesowej a zarazem lepiej gwarantujący osiągnięcie podstawowego ich celu, jakim jest zabezpieczenie prawidłowego przebiegu postępowania, a także lepiej chroniący gwarancje procesowe oskarżonego oraz w szerszym niż obecnie zakresie umożliwiający dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za szkody i krzywdy wyrządzone wykonywaniem tych środków w toku postępowania,
ograniczenia przewlekłości postępowania, dzięki nowemu ukształtowaniu modelu postępowania odwoławczego, w sposób umożliwiający szersze orzekanie reformatoryjne, a tym samym ograniczający kasatoryjność tego postępowania przyczyniającą się do przedłużania postępowania karnego,
odciążenia sędziów, prezesów sądów i przewodniczących wydziałów poprzez ukonstytuowanie możliwości podejmowania decyzji o charakterze porządkowym i technicznym (a także mniej ważkich decyzji merytorycznych) przez referendarzy sądowych, a dzięki temu umożliwienie wykorzystania czasu sędziów w bardziej efektywny sposób,
uzyskania pełnej zgodności rozwiązań kodeksowych ze standardami ujawniającymi się na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka,
usunięcia oczywistych i ujawnionych w orzecznictwie sądowym usterek obowiązującej regulacji.

GWARANTOWANE ŚWIADCZENIA ZDROWOTNE

OBOWIĄZUJE OD 12 LISTOPADA 2013

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r.
w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1248)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) i określa:

1) wykaz oraz warunki realizacji świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej;
2) poziom finansowania przejazdu środkami transportu sanitarnego w przypadkach niewymienionych w art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia świadczenia gwarantowane obejmują:
1) świadczenia lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
2) świadczenia pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej;
3) świadczenia położnej podstawowej opieki zdrowotnej;
4) świadczenia pielęgniarki lub higienistki szkolnej udzielane w środowisku nauczania i wychowania;
5) świadczenia nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej;
6) transport sanitarny.

Wykaz świadczeń gwarantowanych znajduje się w załącznikach nr 1-5 rozporządzenia.

RYNEK MLEKA I PRZETWORÓW MLECZNYCH

OBOWIĄZUJE OD 14 LISTOPADA 2013

Ustawa z dnia 13 września 2013 r. o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworów mlecznych

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1272)

Nowelizacja wdraża postanowienia zawarte w przepisach rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 261/2012 z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do stosunków umownych w sektorze mleka i przetworów mlecznych (Dz. Urz. UE L 94 z 30.03.2012, str. 38) oraz w przepisach rozporządzeń: wykonawczego i delegowanego Komisji Europejskiej, wydanych na podstawie rozporządzenia nr 261/2012, tj:

rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 511/2012 z dnia 15 czerwca 2012 r. w sprawie powiadomień dotyczących organizacji producentów i organizacji międzybranżowych oraz negocjacji umownych i stosunków umownych określonych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora mleka i przetworów mlecznych (Dz. Urz. UE L 156 z 16.06.2012, str. 39), oraz
rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 880/2012 z dnia 28 czerwca 2012 r. uzupełniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do współpracy międzynarodowej i negocjacji umownych organizacji producentów w sektorze mleka i przetworów mlecznych (Dz. Urz. UE L 263 z 28.09.2012, str. 8).

OCHRONA MIEJSC PRACY

OBOWIĄZUJE OD 21 LISTOPADA 2013

Ustawa z dnia 11 października 2013 r.
o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1291)

Ustawa określa zasady:

1) przyznawania i wypłaty świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy finansowanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, przysługujących w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy;
2) dofinansowywania z Funduszu Pracy kosztów szkolenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy;
3) zwrotu świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy w przypadku niespełnienia warunków umowy o wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, zawartej przez przedsiębiorcę z marszałkiem województwa;
4) zwrotu dofinansowania z Funduszu Pracy kosztów szkolenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy w przypadku niespełnienia warunków umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 listopada 2013 r.
w sprawie przyznawania świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1349)

Rozporządzenie wydano na podstawie art. 17 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz.U. poz. 1291) i określa:

1) wzór wniosku o przyznanie świadczeń, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy;
2) wzór umowy o wypłatę świadczeń, o której mowa w art. 9 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy;
3) wzór wykazu pracowników uprawnionych do świadczeń, o którym mowa w art. 11 ustawy;
4) termin i sposób rozliczenia się przedsiębiorcy z otrzymanych środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, na wypłatę świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy, oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy;
5) termin i sposób przekazywania ministrowi właściwemu do spraw pracy przez marszałka województwa informacji o wykorzystaniu środków na wypłatę świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy, oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 ustawy, oraz wzór tej informacji.

PRAWO GEOLOGICZNE I GÓRNICZE

OBOWIĄZUJE OD 24 LISTOPADA 2013

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy
Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw

(Dz.U. z 2013 r. poz. 1238)

Celem nowelizacji jest dostosowanie Prawa geologicznego i górniczego do wykonywania nowego rodzaju działalności, jakim jest podziemne składowanie dwutlenku węgla, w celu realizacji projektów demonstracyjnych. Podziemne składowanie dwutlenku węgla będzie poprzedzone pracami geologicznymi mającymi na celu poszukiwanie i rozpoznawanie struktury geologicznej odpowiedniej do składowania tzw. kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla. W tym celu do ustawy wprowadzono szereg nowych definicji, przede wszystkim definicję podziemnego składowiska dwutlenku węgla, kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, działań naprawczych, formacji geologicznej, wycieku dwutlenku węgla, zamknięcia podziemnego składowiska dwutlenku węgla, rozliczenia emisji.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Pomoc finansowa dla gmin na dożywianie

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 10 grudnia 2013 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia wieloletniego programu w zakresie wsparcia finansowego gmin w ramach dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” na lata 2014-2020, przedłożoną przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. W ten sposób Rząd zdecydował przedłużyć na lata 2014-2020 okres działania programu dożywiania, który działał od 2006 r. i był finansowany z budżetu państwa oraz z budżetów gmin.

Jak podaje Kancelaria Premiera, ogólnie w latach 2014-2020 na finansowanie programu z budżetu państwa przeznaczone będzie 3.850.000 tys. zł, natomiast samorządy przeznaczą na ten cel 1.575.000 tys. zł. Ponadto podano, że w programie uczestniczy 2477 gmin (tylko 2 gminy nie biorą w nim udziału, realizując dożywianie ze środków własnych). W 2012 roku 838 gmin zadeklarowało, że udział ich środków własnych wyniósł ponad 40 proc., natomiast w 2013 r. odnotowano wzrost liczby gmin, które zadeklarowały udział środków własnych na najniższym, bo 20 proc. poziomie (w 2012 r. takich gmin było 341, w 2013 r. już 530).
Wskazano, że w latach 2006-2012 utworzono w szkołach 1414 punktów żywieniowych – w tym 959 w szkołach wiejskich, a dzięki pomocy finansowej wydawano coraz więcej posiłków, szczególnie gorących, które mają ogromne znaczenie w żywieniu dzieci i młodzieży.
Kancelaria Premiera podała, że corocznie dożywianiem objętych było ok. 2 mln osób i będą z niego korzystali uczniowie z terenów o wysokim poziomie bezrobocia, gmin wiejskich oraz osoby dorosłe, które są samotne, w podeszłym wieku, chore i niepełnoprawne. Ponadto w związku z wprowadzeniem obowiązku szkolnego dla najmłodszych dzieci w programie uwzględniono konieczność objęcia dożywianiem 6-latków.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI

Zmiana Prawa o zgromadzeniach

AKTUALNOŚCI - SAS 12 / 2013

W dniu 18 listopada 2013 r. Prezydent RP przekazał Marszałek Sejmu RP projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o zgromadzeniach. Celem proponowanych zmian jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa zgromadzeń publicznych, główne poprzez zakaz zakrywania twarzy przez demonstrantów. Projekt dotyczy ograniczenia uczestnictwa w zgromadzeniu osób, których nie można zidentyfikować ze względu na zakrytą twarz, ubiór lub zmianę wyglądu. Projektowany zakaz nie będzie jednak bezwzględny, a możliwość udziału w zgromadzeniu osób ukrywających tożsamość została uzależniona od celu zgromadzenia. Zgodnie zatem z projektowanym art. 7 ust. 2 pkt 2a obowiązkiem organizatora jest wskazanie związku pomiędzy celem zgromadzenia a uczestniczeniem w nim osób, których identyfikacja z powodu ubioru, zakrycia twarzy lub zmiany jej wyglądu nie jest możliwa, o ile organizator przewiduje uczestnictwo takich osób w zgromadzeniu. Projekt przewiduje, że jeżeli brak jest związku pomiędzy celem zgromadzenia a niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, organ gminy ma obowiązek wezwać organizatora do odstąpienia od udziału w zgromadzeniu wspomnianych osób. Organizator będzie musiał odstąpić od udziału w zgromadzeniu ww. osób lub podtrzymać swój zamiar w taki sposób, aby informacja dotarła do organu gminy najpóźniej na dwa dni prze planowanym terminem zgromadzenia. Zgodnie z projektowanym art. 8 ust. 1 pkt 1a organ gminy będzie zakazywał zgromadzenia publicznego, gdy brak będzie związku pomiędzy celem zgromadzenia i niemożnością identyfikacji jego uczestników, a ponadto niemożność identyfikacji może spowodować zagrożenie dla bezpieczeństwa lub porządku publicznego.

Nie ulega wątpliwości, że złożenie projektu wiąże się z zakłóceniem porządku publicznego w trakcie obchodów Dnia Niepodległości w dniu 11 listopada w Warszawie. Warto wskazać, że Prezydent RP proponował już zakaz stosowania ubioru uniemożliwiającego identyfikację przez uczestników zgromadzenia w projekcie z listopada 2011 r., jednakże nie uzyskał on aprobaty w procesie legislacyjnym. Jako powód braku akceptacji wskazywano treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 listopada 2004 r. (sygn. akt Kp 1/04), w którym wyrażono pogląd, że bezwzględny zakaz w zgromadzeniach ww. osób naruszałby Konstytucję RP. W obecnym projekcie Prezydent RP wskazuje jednak, że zakaz nie ma charakteru bezwzględnego lecz byłby uwarunkowany okolicznościami.

WRÓĆ DO SPISU TREŚCI